اشغالگری امارات در آب‌های «سقطری»؛ چرا همه سکوت کرده‌اند؟

سُقُطری کجاست؟

سقطری مجموعه چند جزیره در غرب اقیانوس هند است که بین دو قاره آسیا و آفریقا و در دهانه خلیج عدن در جنوب یمن قرار دارد و جمعیت آن حدود 50 هزار نفر است.

در مورد نام این جزیره نیز روایت‌های مختلفی گفته شده است از جمله اینکه ریشه واژه سقطری سانسکریتی و به معنی جزیره شادکامی است. یک نظر دیگر اینکه نام این جزیره متشکل از دو واژه سوق به معنای بازار و قوطرا به معنی شیره کندر است.

انگلیس در سال 1886 سقطری را اشغال و از آن به عنوان یک پایگاه دریایی استفاده می‌کرد، اما پس از استقلال دولت یمن جنوبی، این جزیره به یمن واگذار شد.



چشم طمع امارات به سقطری از سه سال پیش

منابع خبری هفته گذشته در حالی از اشغال فرودگاه و بندر این جزیره از سوی امارات متحده عربی خبر دادند که در طول سه سال گذشته اخباری مبنی بر تلاش ابوظبی برای اشغال این جزیره منتشر می‌شد، اما ائتلاف سعودی اماراتی علیه یمن آن را تکذیب می‌کرد.در فراز و نشیب تایید و تکذیب این خبرها پنج شنبه گذشته منابع خبری اعلام کردند، یک فروند هواپیمای اماراتی که سرنشینان آن را تعدادی از نظامیان این کشور تشکیل می‌دهند در فرودگاه جزیره سقطری فرود آمد.
فرود این نیروها سبب شد نظامیان "عبدربه منصور هادی" رئیس جمهوری مستعفی و فراری این کشور از فرودگاه فرار کنند.

هدف امارات از اشغال جزیره سقطری چیست؟

با توجه به موقعیت راهبردی جزیره سقطری واقع در غرب اقیانوس هند به عنوان یک جزیره منحصر به فرد، می‌توان متوجه شد که هدف امارات از اشغال آن در دست گرفتن کنترل آب‌های منطقه‌ای است که در تحولات آینده یمن تاثیرگذار است.

در این میان کاهش بهای نفت و در نتیجه کاهش درآمدهای امارات حاصل از فروش آن سبب شد امارات به الگوی اقتصادی جدیدی متوسل شود که مبتنی بر سرمایه گذاری در بخش زیرساختی مانند بنادر بزرگ، فرودگاه‌ها ، گردشگری و خدمات مالی است.

در این چارچوب راهبرد امارات بر این اصل بنا نهاده شده است که هر بندری را که آن را رقیب بنادر خود در زمینه تردد دریایی و ترانزیت ببیند تحت تسلط خود در می‌آورد به این ترتیب که در آنجا سرمایه گذاری کرده و مدیریت آن را به بنادر جهانی دبی واگذار می‌کند یا در مسیر فعالیت آن مانع تراشی می‌کند.



بر این اساس ابوظبی در سال‌های اخیر قراردادهایی با کشورهای شاخ آفریقا امضا کرد که به موجب آن بنادر آن را مورد استفاده قرار دهد.

اما این سیاست امارات در شاخ آفریقا به درهای بسته خورد، به این معنی که اخیرا نشانه‌های متعددی درمورد نارضایتی کشورهای شاخ آفریقا از اقدامات و دخالت‌های امارات نمود یافت .

مهم ترین نشانه این نارضایتی فسخ قرارداد دو کشور آفریقایی با شرکت بین المللی "بنادر دبی" بود.

این شرکت یکی از مهم‌ترین بازوهای اقتصادی امارات در دو کشور مهم منطقه شاخ آفریقا به شمار می‌آمد و فعالیت آن برای ابوظبی سودآور بوده و ضامن حضور ژئوپولتیک آن در منطقه بود؛ منطقه‌ای که در چند سال اخیر رقابت منطقه‌ای و بین المللی بر سر آن افزایش یافته است.

با وجود اینکه نفوذ امارات در منطقه شاخ آفریقا از مدت‌ها پیش آغاز شده بود ، اما روند مخالفت با حضور آن در چند هفته اخیر علنی شده و شدت گرفت.

این مخالفت‌ها از آنجا آغاز شد که جیبوتی از پایان قرارداد اعطای امتیاز اداره یکی از بنادر خود به شرکت بنادر دبی خبر داد، حال آنکه به موجب این قرارداد شرکت بنادر دبی به مدت 50 سال حق فعالیت در بندر "دورالیه" بزرگترین بندر کانتینری آفریقا در مدیترانه را از آن خود کرده بود.
وقتی امارات خود را در شاخ آفریقا پشت درهای بسته دید، این بار چشم طمع آن به سقطری دوخته شد و اگر اندکی به عقب بازگردیم خواهیم دید که محور اشغالگری امارات در یمن بر مناطق جنوبی آن و پیش از همه عدن متمرکز بوده است و در نهایت نیز به جزیره سقطری رسید.



تکروی امارات در یمن

نکته دیگر اینکه امارات در کنار عربستان، طرف دوم جنگ علیه یمن به شمار می‌آید و علاوه بر تلاش برای کاهش نفوذ "انصارالله" در ساختار قدرت به اشغال قسمت‌هایی از خاک این کشور متوسل شد تا از این طریق حضور خود را در آنجا تقویت کند.



به عقیده کارشناسان این اقدام امارات می‌تواند برخورد با عربستان را در پی داشته باشد زیرا ریاض رهبری ائتلاف علیه جنگ یمن را به دست دارد و به این ترتیب احتمال عمیق تر شدن اختلافات بین ائتلاف عربی علیه یمن افزایش می‌یابد.

این در حالی است که امارات در می 2017 ( اردیبهشت/ خرداد 96) و در مغایرت با عربستان و به منظور جدایی جنوب از شمال یمن شورای انتقالی جنوب را تشکیل داد.

واکنش به اشغال سقطری

سقطری روز شنبه صحنه تظاهرات اعتراض آمیز به حضور نظامی امارات در آنجا بود تظاهرات کنندگان ضمن محکوم کردن این اقدام خروج نیروهای اماراتی را خواستار شدند.
در همین ارتباط روزنامه "الثوره" یمن در مطلبی با عنوان "جزیره سقطری.. اقدامات اشغالگرانه امارات" نوشت: این اقدام اشغالگرانه نقض آشکار قانون بین المللی و تمامیت اراضی کشورها و فراتر از هرگونه انتظار و پیش بینی بود، حال آنکه سازمان ملل و شورای امنیت در قبال این اقدام امارات هیچ واکنشی نشان نداده‌اند.



الثوره در ادامه این سوال را مطرح کرد: آیا این اقدام نباید از سوی نماینده سازمان ملل در یمن و یا شورای امنیت محکوم شده و چنین اقداماتی که نقض قطعنامه 2216 متوقف شود؟ چه نامی می‌توان برای آنچه در یمن جریان دارد در نظر گرفت و این اقدامات چه مفهومی دارد؟

به نوشته این روزنامه اشغال سقطری در حالی است که هیچ درگیری در آن رخ نداده و نیروهای انصار الله در آنجا حضور ندارند.

 سوال تحلیلگران یمنی درباره موضع عربستان است که رفتارش مانند رهبر ائتلاف نیست، بلکه به عنوان همدست طرح سلطه جویانه امارات مبنی بر تجزیه یمن عمل می‌کند.

به عقیده "خالد الانسی" کارشناس سیاسی یمنی، آنچه در سقطری جریان دارد مهر تاییدی بر دستورکار استعماری امارات در یمن است؛ چیزی است که در سه سال گذشته انکار می‌کرد، اما جزایر میون، باب المندب و سقطری را تحت اختیار خود در آورده است و بنادر یمن در جنوب و شمال را تعطیل کرده است .

روشن است که امارات و در پس آن عربستان به دنبال بازگشت مشروعیت به یمن نیستند و در سقطری نه انصار الله حضور دارد و نه پایگاهی و از 50 سال پیش جنایت قتل یک نفر  هم در آن رخ نداده است پس چرا امارات آن را به اشغال در آورده است؟

این کارشناس سیاسی، اوضاع جاری یمن را داد و ستد نقش‌ها بین عربستان و امارات دانسته و گفت ریاض موضوع مشروعیت یمن را خاموش کرده و در این  میان بهتر است رئیس یمن پایان ائتلاف را اعلام کند.

در این شرایط صحنه متشنج یمن، تصویری از تقسیم این کشور بین انصار الله با در درست گرفتن قدرت از یک سو و ائتلاف عربی از سوی دیگر را به نمایش می‌گذارد که از سه سال پیش با شعار بازگرداندن مشروعیت، جنگ را آغاز کرده است و اما بسیاری از یمنی‌ها بر این باورند که چه بسا راهبرد این ائتلاف به منظور تامین منافع و نفوذ ریاض و ابوظبی در این کشور تغییر کرده است.

اقدام تجاوزکارانه امارات در اشغال بخشی از یک کشور مستقل عربی با سکوت مجامع جهانی روبرو شده است، این در حالی است که این اشغالگری حتی صدای عبدربه منصور هادی مزدور سعودی و امارات را هم درآورده است که به این اقدام اعتراض کرده‌‌اند، و این نشان می‌دهد که هدف اصلی امارات و عربستان از به راه انداختن جنگ علیه یمن نه بازگرداندن مشروعیت به زعم خود بلکه دنبال کردن اهداف توسعه‌طلبانه خاص خود  است.