، وزیر دفاع آمریکا و رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در سفری از پیش اعلام نشده به کابل به ارگ ریاست جمهوری آمدند و مباحث انتخابات آینده افغانستان و گفتوگوهای صلح با پاکستان را با رهبران افغان بررسی کردند.
این اقدامات پس از آن صورت میگیرد که گزارش نهاد ناظر بر دولت آمریکا طی ماههای اخیر، خبر از ناکام بودن استراتژی ترامپ در جنوب آسیا داد و بسیاری از کارشناسان، ماموریت طولانی مدت واشنگتن در افغانستان را فرسایشی و دور از انتظار دولتمردان کاخ سفید خواندهاند.
ژنرالهایی پشت میز مذاکرات دیپلماتیک
«جیمز ماتیس» وزیر دفاع و «جوزف دنفورد» رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در سفر به کابل با ژنرال «اسکات میلر» فرمانده جدید نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان و سران دولت وحدت ملی دیدار و گفتوگو کردند.
ماتیس یک ژنرال بازنشسته تفنگداران دریایی آمریکا و مشهور به «سگ هار»، فاقد هر نوع تجربه دیپلماتیک و مذاکره است.
او فرماندهی یگان نیروهای مشترک آمریکا و سرفرماندهی تحول نظامی ناتو را بر عهده داشت و سپس توسط «باراک اوباما» در سال 2010 جانشین «دیوید پتریوس» فرمانده سربازان آمریکایی در افغانستان شد.
کشورهای پاکستان و هند در استراتژی ترامپ برای جنوب آسیا و افغانستان، محورهای مورد توجه به منظور همکاریهای دیپلماتیک و نظامی برای حصول منافع آمریکا در منطقه درنظر گرفته شده است.
سفر وزیر دفاع آمریکا به کابل در حالی است که «مایک پامپئو» وزیر خارجه آمریکا در سفرهایی به پاکستان و هند، وضعیت منطقه و افغانستان را مورد بررسی قرار دادند، اما برای افغانستان و مسایل مهمی همچون بحث انتخابات و صلح با گروههای مخالف دولت، ترجیح داده شده که پیشبرد مذاکرات به نظامیها واگذار شود.
طرح ژنرالهای دیپلمات؛ خصوصی سازی جنگ افغانستان
بر طبق استراتژی ترامپ برای جنوب آسیا، 3500 سرباز به نیروهای آمریکایی در افغانستان اضافه شد در حالی که در دوران ریاست جمهوری اوباما، برنامه خروج کامل نیروهای آمریکایی از افغانستان روی میز کار واشنگتن بود.
پس از آن «اریک پرینس» موسس شرکت امنیتی خصوصی «بلک واتر» در گفتوگو با روزنامه انگلیسی «ایندیپندنت» با اشاره به ناتوانی سربازان دولت آمریکا در جنگ افغانستان مدعی شد که ترامپ از وزارت دفاع در جنگ افغانستان ناامید شده و میخواهد جنگ با طالبان در افغانستان را به آنها واگذار کند.
بنیانگذار شرکت بلک واتر گفته بود؛ ترامپ تمام ابزار مورد نیاز برای پیروزی در جنگ افغانستان را در اختیار «پنتاگون» قرار داده است اما وزارت دفاع موفق به برآورده کردن توقعات ترامپ نشده است.
در حالی که ترامپ از دیگر سران کشورهای عضو ناتو خواسته بود تا نظامیان بیشتری را به افغانستان اعزام کنند، اما به باور پرینس، ترامپ به عوض درخواست اعزام نیروی بیشتر از اعضای ناتو باید از آنها بخواهد که پول بیشتری بدهند.
او افزوده است که دولت آمریکا سالانه 76 میلیارد دلار در افغانستان هزینه میکند که این مبلغ از تمام بودجه نظامی انگلیس بیشتر است و مدعی شد که طرح جایگزینی سربازان وابسته به شرکتهای امنتی خصوصی هزینههای جنگ افغانستان را نیز کاهش خواهد داد.
مشاوران ترامپ و نظرهای متفاوت کارشیوههای جنگی
در حال حاضر بیش از 15 هزار نظامی آمریکایی و 5 هزار نیروی دیگر از سایر کشورها در افغانستان حضور دارند و حدود 30 هزار نیروی قراردادی دیگر نیز در این کشور مستقر هستند.
پرینس از ژنرال «مکمستر» بهعنوان سرسختترین منتقدش یاد کرده و گفته است که ترامپ پس از خواندن طرحهای خصوصی سازی جنگ، به مکمستر گفته بود که آن را به طرح مکمستر ترجیح میدهد اما مخالفت این ژنرال بازنشسته آمریکایی مانع اجرای طرح فرستادن سربازان اجیر به افغانستان شده بود.
رئیس سابق بلک واتر افزوده است: مکمستر در آن زمان پیشنهاد افزایش اعزام 70 هزار نظامی بیشتر آمریکایی به افغانستان را مطرح کرده بود.
وی تصریح میکند که با پامپئو درباره خصوصی سازی جنگ افغانستان گفتوگو کرده و وزیر خارجه آمریکا نیز علاقه خود را نشان داده است، اما «جیمز ماتیس» وزیر دفاع آمریکا در واکنش به این موضوع در یک نشست خبری تصریح کرد که واگذاری جنگ افغانستان به بخش خصوصی پذیرفتنی نیست و از دید او موثر نخواهد شد.
با همه این احوالات، مشاوران ترامپ هنوز نتوانستهاند راهی برای حل مسئله افغانستان و اتخاذ یک راهکار اثرگذار برای بیرون رفت از چالهای که آمریکا در افغانستان برای خود کنده است، پیدا کنند.
دیپلماسی نظامی؛ تیری در تاریکی
رئیس جمهور آمریکا در استراتژیاش برای افغانستان، گمان میبرد که با افزایش فشارها بر پاکستان و اضافه کردن نیروهای اضافی در افغانستان، خواهد توانست تا وضعیت جنوب آسیا را مدیریت کند.
اما حملاتی مثل حمله چهار روزه گروه طالبان در شهر غزنی نشان داد که این گروه همچنان تعیین کننده نوع و جغرافیای جنگ در افغانستان است و نیروهای امنیتی با حمایت نیروهای ناتو تا هنوز نتوانستهاند مدیریت این جنگها را در دست داشته باشند.
دومین سفر وزیر دفاع آمریکا به افغانستان در چند ماه اخیر در حالی صورت میگیرد که حضور آمریکا در افغانستان پس از هفده سال، ابعاد و زوایای تازهای به خود گرفته و از لحاظ اطلاعاتی نیز پیچیدهتر شده است.
از یک سو، دولت ترامپ به لحاظ داخلی نیز با مشکلات زیادی روبرو شده است که تمرکز کابینه بر مسائل خارجی همچون افغانستان را برای او دشوار کرده است.
در حال حاضر مسائل داخلی آمریکا همچون اتهامات فساد مالی و انتخاباتی ترامپ و بعضی از همکارانش در کاخ سفید، وی را در مقابل منتقدین داخلیاش آسیبپذیر کرده است.
برخی کارشناسان روابط بینالملل نتایج انتخابات میان دورهای کنگره آمریکا را که تقریبا دو ماه بعد برگزار میشود به نفع «دموکراتها» تخمین میزنند و بنابراین در صورت پیروزی دموکراتها، ممکن است این فشارهای داخلی بر ترامپ افزایش یابد.
رئیس جمهور آمریکا نیاز مبرم به یک دستاورد در سیاست خارجیاش در مورد افغانستان دارد تا مانع شکست جمهوریخواهان در برابر منتقدین خود شود و خروج از افغانستان در صورتی که طالبان دست از جنگ برداشته باشند، این پیروزی را رقم خواهد زد.