چرا مذاکرات «آشتی ملی» و «آتش‌بس» غزه، بی‌نتیجه ماند؟

وبگاه «الخلیج آنلاین»‌ به نقل از این منابع نوشت، تا پیش از عید قربان، پرونده آشتی ملی فلسطین و مذاکرات آتش‌بس غزه شاهد پیشرفت بود و وقتی به مرحله نهایی و موفقیت نزدیک شد، ناگهان همه تلاشی که از جانب فلسطین و مصر شده بود، شکست خورد.

به گفته منابعی در جنبش فتح، مصر به گروه‌های فلسطینی که قبل از عید قربان در قاهره گرد هم آمدند اعلام کرده بود که ثابت‌قدم پای تحقق آشتی ملی فلسطین (میان حماس و فتح) ایستاده و اگر آشتی شکست بخورد، بر پرونده آتش‌بس (میان حماس و رژیم صهیونیستی) متمرکز می‌شود. اما چند روز پس از شکست پرونده آشتی ملی و تبادل اتهامات میان گروه‌های فلسطینی، قاهره تصمیم گرفت، کار خود در پرونده آشتی ملی میان حماس و اسرائیل را به سرانجام برساند و پیشرفت نیز حاصل کرد اما فشارهای خارجی مانع شد. 

فشارهای خارجی

منابع گفتند، اطلاعاتی از قاهره به محمود عباس رسید که توافق آتش‌بس بلندمدت در غزه میان حماس و اسرائیل‌ (با میانجیگری مصر) در حال نهایی شده است و بزودی تکمیل می‌شود بنابراین محمود عباس (ابو مازن) سریعا دخالت می‌کند و تماس‌های متعددی با طرف مصری می‌گیرد که این توافق را بر هم بزند.

به گفته این منابع، عباس اعلام میکند که هر توافقی که تشکیلات خودگردان و سازمان آزادی‌بخش را نادیده بگیرد، نمی‌پذیرد و از سران جنبش فتح خواست تا علیه حماس موضعگیری کنند و بدین ترتیب فشار بر مصر افزایش یافت. 

همچنین محمود عباس به سراغ عربستان رفت تا در آخرین تلاش‌هایش بتواند توافق آتش بس را متوقف کند. از ریاض وعده‌هایی دریافت کرد که کار جدی علیه آن انجام می‌شود و بر مصر فشار وارد خواهند کرد تا تلاش‌هایش را متوقف کند. 

منابع جنبش فتح گفتند، بعد از چند روز، لحن مقامات مصر در تعامل با حماس به کلی تغییر کرد و در سفر اخیر هیأت مصری به غزه، به حماس گفته شد که قاهره حاضر نیست در توافق آتش‌بس با اسرائیل، محمود عباس را نادیده بگیرد و به این شکل تمام تلاش‌های مصر به در بسته خورد و به خانه اول بازگشت. 

دخالت عربی مانع شد

منابع مطلع در جنبش فتح گفتند که «موضع جدید مصر در قبال حماس و دو پرونده آشتی ملی فلسطین و آتش‌بس غزه، نتیجه فشارهای لحظه آخر محمود عباس و عربستان سعودی است.

شنبه گذشته (22 سپتامبر)، یک هیأت امنیتی از مصر به ریاست سرلشگر «احمد عبدالخالق» و کنسول مصر در فلسطین (مصطفی شحاته) به صورت غیرمنتظره به غزه رفتند و با سران حماس دیدار کردند و بعد از پنج ساعت غزه را ترک کردند.

منابع نزدیک به حماس می‌گویند که هدف سفر این هیأت مصری، اطلاع این مسئله به حماس بود که «قاهره نمی‌تواند تشکیلات خودگردان را در هر توافقی با طرف اسرائیلی نادیده بگیرد». 

طبق این گزارش، جنبش فتح با آتش‌بس قبل از آشتی ملی فلسطین مخالف است و بنا بر اعتقاد سران آن «ماموریت عقد توافق فقط مخصوص سازمان آزادی‌بخش است نه گروه‌های سیاسی فلسطین» اما حماس متعتقد است که پیشبرد هر دو پرونده به شکل موازی امکان‌پذیر است. 

عربستان مانع تحقق حقوق فلسطین است

«عبدالستار قاسم» تحلیلگر سیاسی فلسطینی می‌گوید که کشورهای عربی (از جمله عربستان سعودی) نگرانند که هر گونه توافقی با حماس و تقویت مقاومت آن در برابر اشغالگران اسرائیلی،‌ نهایتا به تقویت جنبش حماس منجر می‌شود. 

قاسم به الخلیج آنلاین گفت که «نقش کشورهای عربی در خصوص پرونده فلسطین همیشه در مسیر پایمال کردن حقوق فلسطینی‌ها بوده و دخالت عربستان برای بر هم زدن آتش‌بس در غزه و مانع‌تراشی برای آشتی ملی همه برای اعمال فشار بر حماس و ممانعت از افزایش قدرت آن است»

به گفته این تحلیلگر فلسطینی، «مصر به نوبه خود نقشش را در تحمیل محاصره بر نوار غزه و مردم آن [با بسته نگاه داشتن گذرگاه رفح] به کامل‌ترین وجه ممکن انجام می‌دهد و برای همین نمی‌توان برای آشتی ملی حقیقی روی نقش مصر حساب کرد و این کار چیزی جز توهم نیست». 

تحلیلگر فلسطینی افزود: چطور ممکن است مصر میانجیگر باشد اما در آن واحد، خودش محاصره کننده غزه است؟. مصر بخشی از محاصره و مجازات تحمیلی بر نوار غزه است.. فشارهای عربستان و مصر بر غزه و حماس با هدف روشنی انجام می‌شود و آن، نابود کردن مقاومت و خلع سلاح و تحویل سلاح به تشکیلات خودگردان و مقدمه‌چینی برای سازش جنبش فتح با اسرائیل است.

پرونده آشتی ملی فلسطین هنوز به سرانجام نرسیده است. هفته اخیر، یک هیأت از جنبش فتح به ریاست عزام الاحمد عضو کمیته مرکزی جنبش فتح در سفری سه روزه به قاهره رفت و مسئله آشتی ملی فلسطین را بررسی کرد. 

در 12 اکتبر سال 2017 جنبش‌های فتح و حماس در قاهره توافقی را امضا کردند که بر اساس آن دولت بتواند امور غزه و کرانه باختری را اداره کند اما این توافق در مرحله اجرا به دلیل اختلافات دو جنبش، شکست خورده است.