پ‌ک‌ک، کلید واشنگتن برای باز کردن قفل روابط با ترکیه

 
در‌یچه‌ای بر حیات و فعالیت‌های رهبران اصلی پ‌ک‌ک

در مقطع کنونی، آمریکا حدود 12 میلیون دلار را به عنوان جایزه برای ارائه اطلاعات منجر به یافتن محل اختفای رهبران پ‌ک‌ک تعیین کرده است. در این میان با توجه به مبالغ ارائه شده به نظر می‌رسد مراد کاریلان مهم‎‌ترین شخصیت موردنظر آمریکایی‌ها می‌باشد. کاریلان در سال 1954 در شهر بیره‌جک واقع در استان شانلی‌اورفه ترکیه متولد شد. او در دانشگاه آنکارا در رشته علوم سیاسی فارغ التحصیل شده و در زمان تحصیل با عبدالله اوجالان بنیان‌گذار گروه تروریستی پ‌ک‌ک آشنا می‌شود. کاریلان با همراهی اوجالان، جمیل بایک و دوران کالکان و برخی دیگر از همفکران‌شان در سال 1979، پ‌ک‌ک را ایجاد می‌کنند. بعد از دستگیری عبدالله اوجالان در سال 1999، کاریلان نقش اول را در مدیریت حزب کارگران کردستان تا سال 2013 ایفا نمود. در سال 2013 او در کنگره نهم پ‌ک‌ک از سمت ریاست شاخه نظامی حزب موسوم به «کنگره جوامع کردستان» (KCK) برکنار شد و سمت ریاست شاخه نظامی حزب موسوم به «نیروهای محافظ خلق» (HPG) را در دست گرفت. در واقع، کاریلان با وجود از دست دادن سمت ارشد گروه ترویستی پ‌ک‌ک، به عنوان مسئول اخه نظامی مسئولیت انجام عملیات علیه ارتش ترکیه را بر عهده دارد. همچنین، برخی منابع نیز بر این امر تاکید دارند که وی در سال‌های بعد از 2014 مدیرین جنگ کردهای سوریه علیه داعش را بر عهده داشته است. در مجموع، جایگاه و قدرت کاریلان به اندازه‌ای است که هیچ تصمیمی در حزب اخذ نخواهد شد، مگر اینکه از فیلتر او نیز گذر نماید.

دومین شخص مورد درخواست آمریکا، که مبلغ 4 میلیون دلار را برای او تعیین کرده، جمیل بایک پرقدرت‌ترین شخصیت و رهبر سیاسی حال حاضر پ‌ک‌ک است. بایک که در درون حزب به عنوان «رفیق جمعه» شناخته می‌شود در سال 1951 در شهر الازیغ (الاعزیز به عربی) مرکز استانی با همین نام در  ترکیه متولد شد. او یکی از 6 رهبر اولیه حزب کارگزان کردستان است که همراه با عبدالله اوجالان حزب متبوع خود را بنیان نهادند. جمیل بایک در ابتدای امر، بیش از هر چیز به دلیل مدیریت امور نظامی شهرت دارد. او از ابتدای تاسیس پ‌ک‌ک تا سال 1995 فرمانده ارشد شاخه نظامی حزب بود. در سال 2013 در کنگره نهم حزب به عنوان رهبر مشترک «کنگره جوامع کردستان» (KCK) انتخاب شد و تا کنون در مقام جانشین کاریلان در این پست حضور دارد. بایک به عنوان ارتدکس‌ترین عضو فرماندهی ارشد پ‌ک‌ک شناخته می‌شود و مخالف هر گونه تغییر ساختار داخلی حزب است.

علاوه بر بایک و مراد کاریلان، وزارت خارجه آمریکا 3 میلیون دلار را برای افشا کردن محل اختفای دوران کالکان دیگر رهبر سیاسی پ‌ک‌ک به عنوان پاداش تعیین کرده است. صلاح‌الدین عباس، معروف به «دوران کالکان» در سال 1954 در روستای گُزلَمی از توابع شهر آدنا ترکیه متول شده و اصالت او ترک است (کرد نیست).کالکان در سال 1980 به پ‌ک‌ک ملحق می‌شود و از ابتدای ورود به حزب تا سال 1990 در کشور آلمان سکونت می‌کند و بعد از آن به کوهستان‌های قندیل بر می‎‌گردد. دوران در سال‌های حضور خود در اروپا سرچشمه‌های مالی حزب متبوع خود را ایجاد و از این جهت از او به عنوان موسس تشکیلات مالی و تامین امور مالی پ‌ک‌ک یاد می‌شود. در مقطع کنونی نیز از کالکان به عنوان سومین رهبر سیاسی پرقدرت حزب کارگران کردستان بعد از جمیل بایک و مراد کاریلان یاد می‌شود.

این سه رهبر نظامی و سیاسی حزب پ‌ک‌ک، طی سال‌های فعالیت خود همواره در کوهستان‌های صعب‌العبور «قندیل» به شکل مخفیانه فعالیت کرده‌اند و اسامی آن‌ها در لیست ترور دولت ترکیه قرار گرفته است. جتی در مقاطعی نیز شاهد بوده‌ایم که سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه برای ترور آن‌ها اقداماتی را انجام داده است که می‌توان آخرین مورد آن را در سال 2017 و در شهر سلیمانیه عراق مشاهده کرد که البته ناکام ماند.
 
بازی آمریکا با ترکیه با کارت کردهای سوریه و پ‌ک‌ک
اقدام دولت آمریکا در تعیین لیستی از رهبران پ‌ک‌ک به عنوان افراد تحت تعقیب در شرایطی اتفاق می‌افتد که طی چند سال گذشته، بارها مقام‌های سیاسی دولت ترکیه، آمریکایی‌ها را به حمایت از حزب پ‌ک‌ک متهم کرده‌اند. حتی در چند ماه گذشته بحران در مناسبان آنکارا با واشنگتن به بالاترین حد ممکن رسید اما پس از آزادسازی آندرو برونسون کشیش آمریکایی، تا حدود زیادی موج رو به افزایش اختلافات میان دو طرف متوقف شد. با این وجود، همچنان مقام‌های سیاسی دولت ترکیه به ویژه وزیر امور خارجه ترکیه، خواستار پایان همکاری و حمایت آمریکا از کردهای سوریه به عنوان شاخه سوری حزب پ‌ک‌ک شد. در این فضای متشنج از مناسبات سیاسی میان ترکیه و آمریکا، اکنون تعیین جایزه برای مشخص شدن اختفای رهبران پ‌ک‌ک را می‌توان در قالب چند هدف اساسی مورد بازخوانی قرار داد.

1- اولین هدف دولت آمریکا را می‌توان بازسازی چهره مخدوش شده خود نزد افکار عمومی ترکیه ارزیابی کرد. در واقع، دولت دونالد ترامپ به دلیل سیاست‌های متخاصمانه علیه دولت آنکارا، به شدت نزد شهروندان ترکیه مورد نفرت قرار گرفت و وجهه آمریکا نزد ملت ترک، به پایین‌ترین حد ممکن، طی سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم رسید. اکنون در وضعیت جدید دولت آمریکا قصد دارد با اقدام خود در ضدیت با رهبران حزب پ‌ک‌ک، تا حدود وجهه خود  را در درون جامعه ترکیه بهبود ببخشد.

2- دومین هدف آمریکا را می‌توان بازی با کارت کردها در برابر دولت آنکارا ارزیابی کرد. از یک سو، واشنگتن این پیام را به اردوغان ارسال کرد که آن‌ها بر خلاف تبلیغات رهبران ترک، موضعی سفت و سخت نسبت به پ‌ک‌ک دارند و به طور علنی آن‌ها را تروریست می‌دانند. اما با این وجود، همچنان حاضر نیستند که نیروهای ی‌پ‌گ ساخه نظامی حزب اتحاد دموکراتیک را در زمره گروههای تروریستی قرار دهند.

3- سومین برنامه آمریکا از اقدام جدید خود را می‌توان ارسال این سیگنال ارزیابی کرد که واشنگتن در ارتباط با مساله کردهای سوریه نیز حاضر به تعامل و معامله با آنکار بوده و در این مسیر در آینده نیز مسیر را برای دولت ترکیه خواهد گشود که وارد منطقه شرق فرات شود.

4- چهارمین هدف آمریکا از اعلام ضدیت خود با پ‌ک‌ک و رهبران آن در مقطع کنونی را می‌توان نوعی همراه سازی ترکیه با خود در مسائل منطقه‌ای ارزیابی کرد. واقعیت ان است که واشنگتن در شرایطی جدید به شدت به همکاری‌ها و هماهنگی ترکیه با خود نیاز دارد و در این مسیر قصد دارد با بازی صوری محکوم کردن پ‌ک‌ک آنکارا را با راهبرد منطقه‌ای خود در غرب آسیا همراه سازد.