۰
پنجشنبه ۲۰ دی ۱۳۹۷ ساعت ۱۰:۰۶
سفر منطقه‌ای و فشرده مابک پمپئو ویر خارجه آمریکا به خاورمیانه که از روز گذشته با دیدار از اردن آغاز گردید در کانون توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. در این سفر پمپئو که برای در میان گذاشتن و یا به عبارتی دیکته کردن آخرین سیاست‌های مورد نظر واشنگتن به کشورهای عربی منطقه صورت می‌گیرد وی قرار است علاوه بر اردن از کشورهای مصر، امارات متحده عربی، بحرین، عمان، کویت، قطر و عربستان سعودی بازدید کند. بطور حتم این سفر از حیث مقطع زمانی انجام آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. برخی از مهمترین پرونده‌های منطقه‌ای غرب آسیا من الجمله بحران سوریه، مسئله صلح افغانستان، تشکیل دولت در لبنان، مسئله فلسطین و عادی سازی روند مناسبات اعراب و اسرائیل روند پرشتابی به خود گرفته و بیشتر بازیگران منطقه‌ای و بین المللی رقیب در این عرصه‌ها با توجه به منافع و استراتژی‌های سیاست خارجی و با در نظر داشتن بلوک‌بندی‌های موجود صحنه تحولات غرب آسیا در حال تلاش برای حداکثر تأثیرگذاری بر روند تحولات می‌باشند. در این مورد بخصوص می توان به تشدید روند گفتگوهای صلح افغانستان، بازیابی جایگاه منطقه‌ای و بین المللی دمشق و سیاست‌گذاری جدید واشنگتن برای تغییر آرایش نیروهای نظامی خود سوریه و همچنین بر روی پرده آمدن ارتبطات گسترده و پنهانی تل‌آویو با پایتخت‌های عربی اشاره کرد.
اطمینان دادن به متحدان در مورد خروج از سوریه
سفر وزیر خارجه آمریکا به منطقه در حالی صورت می‌گیرد که اعلام یکباره دونالد ترامپ در ماه پایانی سال 2018 مبنی بر خروج سریع و کامل نیروهای آمریکایی از سوریه جهان و بویژه دولت‌های متحد آمریکا در منطقه از جمله مخالفان محور مقاومت و دمشق را دچار شوک کرد. تقریباً تمامی تحلیل‌ها و اظهارنظرها چه در داخل و چه خارج از آمریکا در مورد نتایج این اقدام، خلاف ادعاهای ترامپ مبنی بر حفظ منافع آمریکا و متحدان این کشور در بحران سوریه را تایید می‌کرد. اما با تشدید فشارها بر ترامپ بویژه از سوی هم حزبی‌های او در کابینه و کنگره که به استعفای جیمز متیس از سمت وزارت دفاع انجامید، کاخ سفید اکنون با بازگشتی محسوس از ادعای اولیه یکبار در مورد زمان خروج نیروها و یکبار در مورد مقصد این نیروها پس از شمال سوریه (عراق یا جنوب سوریه) اطلاع‌رسانی می‌کند. مواضعی که ناشی از سردرگمی مقامات کاخ سفید و به تبع متحدان این کشور در منطقه بویژه رژیم صهیونیستی، ترکیه و سعودی‌ها شده است. در این راستا تلاش‌های واشنگتن برای اقناع ترک‌ها با فرستادن جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا به آنکارا به نتیجه نرسید و در شکستی کامل برای این سفر، اردوغان رئیس جمهور ترکیه حاضر به دیدار با فرستاده ترامپ نشد.
پایان سفر بولتون به عنوان یکی از مقامات ارشد کاخ سفید به منطقه اکنون با آغاز سفر پمپئو برای انجام همین مأموریت اینبار در کشورهای عربی همراه شده است. امیرنشینان عربی حاشیه خلیج فارس که طی نیم قرن گذشته به دلایل داخلی و خارجی از جمله نداشتن مشروعیت دموکراتیک، ترس از وقوع کودتا، انقلابات مردمی یا هجوم دولت‌های بزرگتر عربی، وجود حمایت‌های نظامی و سیاسی آمریکا را برای تداوم حکمرانی خود لازم دیده‌اند، اکنون در پی استراتژی جدید واشنگتن در دوران ترامپ که کانون توجه خود را از خاورمیانه به شرق آسیا منتقل کرده و بر کاهش حمایت‌های نظامی و مالی از متحدان خود در جهان اصرار دارد، با اعلام خروج نیروهای آمریکایی از سوریه و افغانستان با نگرانی به آینده تحولات منطقه می‌نگرند. در این شرایط طبیعتاً سفر پمپئو به این کشورها برای اطمینان‌بخشی به این متحدان در مورد تداوم حمایت های آمریکا از این حکومت‌ها صورت می‌گیرد.
تشویق اعراب به تسریع عادی‌سازی
بخشی دیگر از اهداف سفر پمپئو به منطقه همانطور که در مقدمه ذکر شد به تلاش‌های واشنگتن برای تسریع روند عادی سازی روابط کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی بر مبنای طرح معامله قرن و پایان دادن به مسئله توافق اسلو و طرح صلح عربی برای تشکیل کشور مستقل فلسطینی به پایتختی بیت القدس برای همیشه برمی‌گردد. طی یکسال اخیر ارتباطات پنهانی برخی پایتخت‌های عربی با صهیونیست‌ها به مرور جنبه علنی و رسانه‌ای یافته و این سیاست که با دیکته و فشار واشنگتن بر این کشورها صورت می‌گیرد در حال بیشتر شدن است تا جایی که در ماه اکتبر سال گذشته میلادی نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهوینستی به عمان سفر کرد و پیش از آن نیز در ماه آوریل در سخنانی بی سابقه محمد بن سلمان ولیعهد سعودی‌ها در حمایت از سیاست اشغالگرانه صهیونیست‌ها طی دهه های گذشته اعلام کرد: «ما منافع مشترک زیادی با اسرائیل داریم و اگر توافق صلح حاصل شود منافع بسیار بیشتری بین اسرائیل و کشورهای شورای همکاری خلیج (فارس) و کشورهایی مانند مصر و اردن به‌وجود خواهد آمد». در همین راستا پمپئو پیش از سفر به منطقه در بخشی از مصاحبه با تلویزیون «نیوزمکس» گفت: «ما میان اسرائیل و کشورهای عربی رابطه ایجاد کردیم تا ائتلافی در خاورمیانه تشکیل شود که امنیت آمریکا را حفظ می‌کند.» از سوی دیگر نتانیاهو نیز اخیراً با اشاره به تشدید عادی سازی روابط در آینده گفت: «در روابط اسرائیل با کشورهای عربی انقلاب به وجود آمده است.»
دمیدن در کالبد بی جان شورای همکاری با ایرانهراسی
با نگاهی به کشورهای مقصد سفر پمپئو به منطقه مشاهده می شود وی به تمامی کشورهای درگیر در بحران شورای همکاری عزیمت خواهد کرد. محاصره قطر و بحران در شورای همکاری پس از گذشت 18 ماه همچنان حل نشده باقی مانده و ساختار نامتجانس و پراختلاف شورای همکاری را تا مرز فروپاشی کامل پیش برده است. تلاش های واشنگتن برای خاتمه دادن به بحران تاکنون موفقیت آمیز نبوده و با تشدید جدال های لفظی میان طرف های متخاصم پس از نشست اخیر سران این شورا در ریاض و عدم حضور امیر قطر در آن طی روزهای گذشته ژنرال آنتونی زینی ، فرستاده دولت در موضوع میانجیگری میان قطر و کشورهای محاصره کننده عربی که یک ژنرال بازنشسته و رئیس اسبق فرماندهی مرکزی آمریکا بوده است، استعفا خود را از این مقام اعلام کرد. وی در مصاحبه با سی بی اس نیوز علت استعفای خود را این گونه عنوان کرد که "دانسته است نمی‌تواند به حل این نزاع کمکی کند، چراکه رهبران منطقه‌ای تمایلی برای موافقت با تلاش‌های میانجیگری قابل اجرا که ما پیشنهاد اجرا یا کمک به اجرای آن را داده بودیم، نداشتند". زینی همچنین گفت که احساس کرده است مشارکت وی در شکل گیری ائتلاف استراتژیک خاورمیانه که ائتلاف امنیتی مشابه با پیمان ناتو بوده، بی فایده بوده است. این سخن به معنای شکست آمریکا در تشکیل واقعی طرح ناتوی عربی بوده است که طی ماه سپتامبر در حاشیه نشست مجمع عمومی مورد رایزنی میان آمریکا و کشورهای عربی قرار گرفته بود.
قطر در اوایل ماه دسامبر در اقدامی تامل برانگیز تصمیم خود برای خروج از سازمان همکاری های کشورهای تولیدکننده نفت (اوپک) را اعلام کرد. این اقدام دوحه از سوی تحلیلگران به عنوان مقدمه ای برای بازنگری‌های کلان در سیاست خارجی عنوان شد که می تواند با خروج از شورای همکاری تداوم یابد. آمریکا نگران افزایش همکاری های کشورهای خلیج فارس با محور تهران- آنکارا- مسکو است که می‌تواند خلاهای حاصل از خروج تدریجی آمریکا از منطقه را پر کند.
در این شرایط پمپئو درصدد است تا با تکرار سخنان بی اساس در مورد تهدید بزرگ ایران برای امنیت کشورهای عربی و لزوم اتحاد این کشورها برای مقابله با تهدید ایران و محور مقاومت از افزایش گسل موجود در روابط کشورهای عربی جلوگیری کند.
چراغ سبز واشنگتن به محمد بن سلمان
سفر پمپئو به منطقه و دیدار احتمالی وی با محمد بن سلمان پس از تصویب قطعنامه سنا در مورد مسئول دانستن وی در قتل جمال خاشقچی حاوی پیام مهمی است.
یکی از مقام‌های ارشد وزارت خارجه آمریکا پیش از سفر مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا به ریاض روز جمعه به خبرنگاران گفت که روایت مطرح شده از سوی عربستان هنوز آن اعتبار و مسئولیت پذیری‌ای را که دولت می‌گوید به دنبالش است، ندارد. با این حال، احمقانه است که اعمال فشار علیه ولیعهد عربستان را به پامپئو واگذاریم، چون او کسی است که درخواست‌های کنگره برای اعمال تحریم‌ها علیه دولت عربستان را "سر و صدای آزاردهنده" توصیف کرده است.
بر این اساس باید اذعان کرد یکی از اهدف سفر پمپئو اعلام حمایت کاخ سفید از محمد بن سلمان و تغییراتی است که اخیراً پادشاه سعودی‌ها در کابینه انجام داد؛ تغییراتی که به عقیده بسیاری راه بن سلمان را برای سرکوب مخالفان و نشستن بر تخت پادشاهی هموار خواهد کرد.
اطمینان دادن به متحدان در مورد خروج از سوریه
سفر وزیر خارجه آمریکا به منطقه در حالی صورت می‌گیرد که اعلام یکباره دونالد ترامپ در ماه پایانی سال 2018 مبنی بر خروج سریع و کامل نیروهای آمریکایی از سوریه جهان و بویژه دولت‌های متحد آمریکا در منطقه از جمله مخالفان محور مقاومت و دمشق را دچار شوک کرد. تقریباً تمامی تحلیل‌ها و اظهارنظرها چه در داخل و چه خارج از آمریکا در مورد نتایج این اقدام، خلاف ادعاهای ترامپ مبنی بر حفظ منافع آمریکا و متحدان این کشور در بحران سوریه را تایید می‌کرد. اما با تشدید فشارها بر ترامپ بویژه از سوی هم حزبی‌های او در کابینه و کنگره که به استعفای جیمز متیس از سمت وزارت دفاع انجامید، کاخ سفید اکنون با بازگشتی محسوس از ادعای اولیه یکبار در مورد زمان خروج نیروها و یکبار در مورد مقصد این نیروها پس از شمال سوریه (عراق یا جنوب سوریه) اطلاع‌رسانی می‌کند. مواضعی که ناشی از سردرگمی مقامات کاخ سفید و به تبع متحدان این کشور در منطقه بویژه رژیم صهیونیستی، ترکیه و سعودی‌ها شده است. در این راستا تلاش‌های واشنگتن برای اقناع ترک‌ها با فرستادن جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا به آنکارا به نتیجه نرسید و در شکستی کامل برای این سفر، اردوغان رئیس جمهور ترکیه حاضر به دیدار با فرستاده ترامپ نشد.
پایان سفر بولتون به عنوان یکی از مقامات ارشد کاخ سفید به منطقه اکنون با آغاز سفر پمپئو برای انجام همین مأموریت اینبار در کشورهای عربی همراه شده است. امیرنشینان عربی حاشیه خلیج فارس که طی نیم قرن گذشته به دلایل داخلی و خارجی از جمله نداشتن مشروعیت دموکراتیک، ترس از وقوع کودتا، انقلابات مردمی یا هجوم دولت‌های بزرگتر عربی، وجود حمایت‌های نظامی و سیاسی آمریکا را برای تداوم حکمرانی خود لازم دیده‌اند، اکنون در پی استراتژی جدید واشنگتن در دوران ترامپ که کانون توجه خود را از خاورمیانه به شرق آسیا منتقل کرده و بر کاهش حمایت‌های نظامی و مالی از متحدان خود در جهان اصرار دارد، با اعلام خروج نیروهای آمریکایی از سوریه و افغانستان با نگرانی به آینده تحولات منطقه می‌نگرند. در این شرایط طبیعتاً سفر پمپئو به این کشورها برای اطمینان‌بخشی به این متحدان در مورد تداوم حمایت های آمریکا از این حکومت‌ها صورت می‌گیرد.
تشویق اعراب به تسریع عادی‌سازی
بخشی دیگر از اهداف سفر پمپئو به منطقه همانطور که در مقدمه ذکر شد به تلاش‌های واشنگتن برای تسریع روند عادی سازی روابط کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی بر مبنای طرح معامله قرن و پایان دادن به مسئله توافق اسلو و طرح صلح عربی برای تشکیل کشور مستقل فلسطینی به پایتختی بیت القدس برای همیشه برمی‌گردد. طی یکسال اخیر ارتباطات پنهانی برخی پایتخت‌های عربی با صهیونیست‌ها به مرور جنبه علنی و رسانه‌ای یافته و این سیاست که با دیکته و فشار واشنگتن بر این کشورها صورت می‌گیرد در حال بیشتر شدن است تا جایی که در ماه اکتبر سال گذشته میلادی نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهوینستی به عمان سفر کرد و پیش از آن نیز در ماه آوریل در سخنانی بی سابقه محمد بن سلمان ولیعهد سعودی‌ها در حمایت از سیاست اشغالگرانه صهیونیست‌ها طی دهه های گذشته اعلام کرد: «ما منافع مشترک زیادی با اسرائیل داریم و اگر توافق صلح حاصل شود منافع بسیار بیشتری بین اسرائیل و کشورهای شورای همکاری خلیج (فارس) و کشورهایی مانند مصر و اردن به‌وجود خواهد آمد». در همین راستا پمپئو پیش از سفر به منطقه در بخشی از مصاحبه با تلویزیون «نیوزمکس» گفت: «ما میان اسرائیل و کشورهای عربی رابطه ایجاد کردیم تا ائتلافی در خاورمیانه تشکیل شود که امنیت آمریکا را حفظ می‌کند.» از سوی دیگر نتانیاهو نیز اخیراً با اشاره به تشدید عادی سازی روابط در آینده گفت: «در روابط اسرائیل با کشورهای عربی انقلاب به وجود آمده است.»
دمیدن در کالبد بی جان شورای همکاری با ایرانهراسی
با نگاهی به کشورهای مقصد سفر پمپئو به منطقه مشاهده می شود وی به تمامی کشورهای درگیر در بحران شورای همکاری عزیمت خواهد کرد. محاصره قطر و بحران در شورای همکاری پس از گذشت 18 ماه همچنان حل نشده باقی مانده و ساختار نامتجانس و پراختلاف شورای همکاری را تا مرز فروپاشی کامل پیش برده است. تلاش های واشنگتن برای خاتمه دادن به بحران تاکنون موفقیت آمیز نبوده و با تشدید جدال های لفظی میان طرف های متخاصم پس از نشست اخیر سران این شورا در ریاض و عدم حضور امیر قطر در آن طی روزهای گذشته ژنرال آنتونی زینی ، فرستاده دولت در موضوع میانجیگری میان قطر و کشورهای محاصره کننده عربی که یک ژنرال بازنشسته و رئیس اسبق فرماندهی مرکزی آمریکا بوده است، استعفا خود را از این مقام اعلام کرد. وی در مصاحبه با سی بی اس نیوز علت استعفای خود را این گونه عنوان کرد که "دانسته است نمی‌تواند به حل این نزاع کمکی کند، چراکه رهبران منطقه‌ای تمایلی برای موافقت با تلاش‌های میانجیگری قابل اجرا که ما پیشنهاد اجرا یا کمک به اجرای آن را داده بودیم، نداشتند". زینی همچنین گفت که احساس کرده است مشارکت وی در شکل گیری ائتلاف استراتژیک خاورمیانه که ائتلاف امنیتی مشابه با پیمان ناتو بوده، بی فایده بوده است. این سخن به معنای شکست آمریکا در تشکیل واقعی طرح ناتوی عربی بوده است که طی ماه سپتامبر در حاشیه نشست مجمع عمومی مورد رایزنی میان آمریکا و کشورهای عربی قرار گرفته بود.
قطر در اوایل ماه دسامبر در اقدامی تامل برانگیز تصمیم خود برای خروج از سازمان همکاری های کشورهای تولیدکننده نفت (اوپک) را اعلام کرد. این اقدام دوحه از سوی تحلیلگران به عنوان مقدمه ای برای بازنگری‌های کلان در سیاست خارجی عنوان شد که می تواند با خروج از شورای همکاری تداوم یابد. آمریکا نگران افزایش همکاری های کشورهای خلیج فارس با محور تهران- آنکارا- مسکو است که می‌تواند خلاهای حاصل از خروج تدریجی آمریکا از منطقه را پر کند.
در این شرایط پمپئو درصدد است تا با تکرار سخنان بی اساس در مورد تهدید بزرگ ایران برای امنیت کشورهای عربی و لزوم اتحاد این کشورها برای مقابله با تهدید ایران و محور مقاومت از افزایش گسل موجود در روابط کشورهای عربی جلوگیری کند.
چراغ سبز واشنگتن به محمد بن سلمان
سفر پمپئو به منطقه و دیدار احتمالی وی با محمد بن سلمان پس از تصویب قطعنامه سنا در مورد مسئول دانستن وی در قتل جمال خاشقچی حاوی پیام مهمی است.
یکی از مقام‌های ارشد وزارت خارجه آمریکا پیش از سفر مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا به ریاض روز جمعه به خبرنگاران گفت که روایت مطرح شده از سوی عربستان هنوز آن اعتبار و مسئولیت پذیری‌ای را که دولت می‌گوید به دنبالش است، ندارد. با این حال، احمقانه است که اعمال فشار علیه ولیعهد عربستان را به پامپئو واگذاریم، چون او کسی است که درخواست‌های کنگره برای اعمال تحریم‌ها علیه دولت عربستان را "سر و صدای آزاردهنده" توصیف کرده است.
بر این اساس باید اذعان کرد یکی از اهدف سفر پمپئو اعلام حمایت کاخ سفید از محمد بن سلمان و تغییراتی است که اخیراً پادشاه سعودی‌ها در کابینه انجام داد؛ تغییراتی که به عقیده بسیاری راه بن سلمان را برای سرکوب مخالفان و نشستن بر تخت پادشاهی هموار خواهد کرد.
مرجع : الوقت
کد مطلب : ۷۷۱۲۶۸
منتخب
۶ ارديبهشت ۱۴۰۳
۵ ارديبهشت ۱۴۰۳
۵ ارديبهشت ۱۴۰۳
۵ ارديبهشت ۱۴۰۳
۵ ارديبهشت ۱۴۰۳
۳ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲ ارديبهشت ۱۴۰۳
۲ ارديبهشت ۱۴۰۳
پیشنهاد ما
