رسوایی حقوق بشر آمریکایی در پرونده دستگیری مرضیه هاشمی

هاشمی در مقام شخصی آمریکایی الاصل که بعد از ازدواج با یک مرد ایرانی، تحت تاثیر اندیشه‌های امام خمینی (ره) رهبر و بنیانگذار انقلاب اسلامی، به کشور ایران سفر کرد و به مدت 25 سال ساکن کشور ایران است.

دستگیری این خبرنگار و مستندساز 59 ساله، که اکنون تابعیت جمهوری اسلامی ایران را دارد؛ نماد بارز تبعیض و دوگانه‌گی در تعریف دستگاه قضایی و نهادهای امنیتی آمریکا از حقوق بشر است. در مقطع کنونی نیز، فرضیات جدی مبنی بر سیاسی بودن دستگیری او مطرح شده و بسیاری از ناظران بر این بارو هستند که نهادهای امنیتی آمریکا به شکل تعمدی قصد دارند از پرونده هاشمی به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر تهران بهره بگیرند. با این وجود، دو روز بعد از بازداشت این خبرنگار، اولین واکنش رسمی نهادهای قانونی آمریکا به علت دستگیری و بازداشت او منتشر شد.

در 19 ژانویه 2019 (29 دی 1397) به‌نوشته پایگاه «ان‌پی‌آر» آمریکا، «بریل هاول»، قاضی اصلی دادگاه منطقه‌ای آمریکا در واشنگتن گفت که خانم هاشمی پشت درهای بسته در برابر یک هیئت منصفه دادگاه ادای شهادت کرده است. این قاضی همچنین تأیید کرد که مجری پرس‌تی‌وی به هیچ جرمی متهم نشده، اما دو بار در دادگاه منطقه‌ای واشنگتن حاضر شده است. انتظار می‌رود وی بعد از تکمیل روندهای ادای شهادت آزاد شود. با وجود طرح عدم مجرم بودن مرضیه هاشمی، نمی‌توان مساله را خاتمه یافته تلقی کرد و برای پی‌بردن به عمق مساله ضروری است به واکاوی ابعاد این رخداد پرداخت.
 
رویکرد تبعیض‌آمیز به حقوق بشر در آمریکا

بر خلاف ادعاهای واهی و شعارهایی که آمریکایی‌ها خود را در مقام مدافع دموکراسی و حقوق بشر در جهان معرفی می‌کنند، سابقه اقدامات دولت آمریکا در سراسر جهان همانند دستگیری مرضیه هاشمی، نشان‌گر آن است که آمریکایی‌ها رویکردی تبعیض‌آمیز در قبال حقوق بشر دارند.  واقعیت ماجرا این است مرضیه هاشمی آمریکایی الاصل است، در ایالت اوهایو متولد شده و نام شناسنامه‌ای او ملانی فرانکلین است. هاشمی نه مبارز مسلح است نه دشمن خارجی. او یک شهروند آمریکایی است که در ایران زندگی می‌کند، شوهر متوفی او ایرانی بوده و سال‌ها در این کشور زندگی کردند، ولی شهروند آمریکاست.

مهم‌ترین بُعد نقض حقوق بشر در ارتباط با پرونده دستگیری هاشمی را می‌توان در جریان اولین تماس او با خانواده خود ارزیابی کرد. در واقع، هاشمی پس از ساعت‌ها بی‌خبری کامل، سرانجام در گفت‌وگوی کوتاه تلفنی با دخترش گفته است مسئولین زندان دست و پای او را با زنجیر بسته و همانند یک جانی با او رفتار کرده‌اند. علاوه بر این، او در بخشی دیگر از گفته‌های خود اعلام کرده که از همان ابتدای دستگیری در اقدامی غیرانسانی، حجاب او را از سر بر آورده‌اند.

این اقدام نهادهای امنیتی و قضایی آمریکایی را می‌توان نماد بارز نقض دموکراسی مورد ادعای آمریکایی‌ها ارزیابی کرد. بی احترامی و نادیه‌گرفتن ارزش‌ها عقیدتی و مذهبی یک انسان مسلمان، آن هم در شرایطی که حتی بر اساس ادعای خود قضات آمریکایی هیچ جرمی را مرتکب نشده، گواه واهی بودن ارزش‌های انسانی و حقوق بشر در کشور آمریکا است. بستن زنجیر به پاهای یک انسان بی گناه، برداشتن حجاب از سر او در مقام یک کار غیر انسانی و خلاف موازین اخلاقی و رفتار با خبرنگار و مستندسازی مستقل که تا کنون هیچ سابقه کیفری ندارد، نشان‌گر بازیچه بودن مفهوم حقوق بشر در آمریکا است. حتی سانسور خبری و کم اهمیت جلوه دادن پرونده هاشمی از سوی رسانه‌های آمریکایی نشان‌گر آن است که دموکراسی و حقوق بشر مورد ادعای آمریکایی‌ها، سرابی بیش نبوده و نیست.
 
واکنش وزارت خارجه ایران به دستگیری هاشمی

دستگیری مرضیه هاشمی، با واکنش جدید وزارت خارجه ایران نیز همراه شده است. در همین زمینه، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در واکنشی رسمی، درخصوص بازداشت مجری و خبرنگار شبکه پرس تی وی توسط آمریکا بیان داشت: خانم مرضیه هاشمی به لحاظ اینکه همسر یک فرد ایرانی بودند، شهروند ایرانی هم محسوب می‌شوند از همین رو وظیفه خود می‌دانیم که از حقوق شهروندان خود دفاع کنیم. ظریف افزود: اقدام آمریکا در دستگیری این خانم یک اقدام سیاسی غیرقابل قبول و زیر پا گذاشتن آزادی بیان است از همین رو آمریکایی‌ها بدون فوت وقت این بازی سیاسی را تمام کنند. واقعیت آن است که در ارتباط با پرونده مستاجری می‌بایست تلاش‌های وزارت خارجه ایران بیش از پیش تقویت و بیشتر شود و در حالت اولیه ضروری است که هزینه وکیل این خبرنگار تابع ایران از سوی وزارت خارجه این کشور بر عهده گرفته شود.