در آمریکا تعطیلی دولت فدرال به صورت نصف و نیمه، به بحث اول داخلی این کشور تبدیل شده و ظاهرا همه را هم حسابی کلافه کرده است.طولانیترین تعطیلی دولت فدرال آمریکا که از مرز یک ماه هم گذشته و احتمالا بیشتر هم به طول بینجامد، به یک مسئله غامض ملی تبدیل شده است. در حال حاضر ، اختلاف نظر کنگره و دولت همچنان ادامه دارد و دونالد ترامپ حاضر به پذیرفتن نظر کنگره راجع به کاهش بودجه برای ساختن دیوار مرزی با مکزیک نیست. در اینجا چرایی اختلافات نظر عمیق موجود در آمریکا، مورد بررسی قرار میگیرد و این را هم بررسی میکنیم که تعطیلی دولت، چه پیامدهایی بر کل کشور آمریکا میگذارد.
ترامپ که یک سر این ماجراست ، تاکید زیادی بر «سیستم فشل مهاجرتی» آمریکا دارد و بارها در طول یک ماه گذشته تاکید کرده که قصد دارد به زعم خودش وضعیت نابسامان مرز جنوبی آمریکا را قدری ترمیم کند. اگرچه وی همواره سعی کرده در سخنرانیهای خود تاکید خاصی بر احترامش به مهاجرین قانونی داشته باشد اما هیچگاه نتوانسته تصویر فاشیستی خود را از نگاه جهان و مخصوصا خود آمریکاییها مخفی نماید. او در آخرین کنفرانس مطبوعاتی خود درباره تعطیلی دولت فدرال مدعی شد که جانهای بیشماری در دو سوی مرز آمریکا مکزیک در خطر است و در ادامه تاکید کرد که در دوران رقابتهای انتخاباتی، به مردم کشورش قول داده که با موضوع مهاجرت طوری برخورد خواهد کرد که باعث غرور آمریکاییها شود، نه مایه شرم آنان. ترامپ در ادامه گفت که رسیدن به این هدف، خیلی سخت نیست و فقط نیاز به گفتوگو و درک متقابل دارد. رئیس جمهور آمریکا پیش از آغاز کنفرانس خبری و در اقدامی نمایشی و تبلیغی، به پنچ مهاجر حق شهروندی داد و با لحنی که کمتر از ترامپ سراغ داریم، ادعا کرد گفت که دو حزب سیاسی جمهوریخواه و دموکرات باید بدون جبهه گیری در واشنگتن، به یکدیگر گوش بدهند، تا این وضعیت موجود پایان یابد. وی در این کنفرانس خبری، بار دیگر پیشنهادات خود را در قالب اعداد و ارقام ارائه کرد و گفت که برای ورود غیرقانونی از مرزهای جنوبی و همین طور ، متوقف کردن قاچاق مواد مخدر از مکزیک به آمریکا، احداث دیوار مرزی ضروری است. ادعای ترامپ مبنی براحترام به مهاجرین، در حالی مطرح شد که او همین چندی پیش بسیاری از مهاجران غیرقانونی را زندانی کرده بود و مادرها را از فرزندانشان جدا ساخت ، اقدامی که موجب بهت جهانیان شد و موجی از ناراحتی را در آمریکا پدید آورد. آن اتفاق ثابت کرد که ترامپ کمترین ارزشی را برای پناهجویان قائل نیست و حاضر است برای کنترل آنها، هر اقدامی را انجام دهد. در هر حال ترامپ، در این کنفرانس، برای اینکه مجلس نمایندگان را با خود همراه کند، گفت که حاضر است در ارتباط با مهاجران، امتیازاتی بدهد.
اما، «نانسی پلوسی» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا خیلی زود به این طرح جدید ترامپ مبنی بر ساخت دیوار مکزیک به ازای حمایت موقت از مهاجرین غیرقانونی، مخالفت کرد. پلوسی در اینباره گفت: «طرح ترامپ نشانگر یک تلاش همراه با حسن نیت برای احیای اعتماد و اطمینان در مورد جان و زندگی مردم نیست و علاوه بر این و به احتمال زیاد، در سنا و مجلس نمایندگان نیز تصویب نخواهد شد»
این پاسخ قاطع پلوسی آب پاکی را روی دستان ترامپ ریخت و در مجموع، این مسئله را نیز بر همگان آشکار ساخت که این داستان سر دراز دارد. اکنون همه فهمیدهاند که پافشاری ترامپ بر درخواست خود برای احداث دیوار مرزی مکزیک و مطالبه پنچ میلیارد و 700 میلیون دلار برای اجرای این طرح ، مخالفت دموکراتها را به دنبال خواهد داشت و موجب ادامهدار شدن تعطیلی دولت آمریکا خواهد شد. دموکراتهای مجلس نمایندگان آمریکا به دنبال قانونی هستند که امنیت مرزها را بدون صرف بودجه برای دیوار جنجالی مورد تقاضای رئیس جمهور آمریکا، تقویت کند.
اما قبل از طرح بحث درباره لطمههای اقتصادی و امنیتی و همچنین تحت فشار قرار دادن کارمندان دولت، بد نیست که نگاهی به تاریخچه تعطیلی دولت در آمریکا بیندازیم و از لحاظ تعداد روز، این تعطیلیها را با تعطیلات جاری دولت مقایسه کنیم.
تاکنون و از بدو تاریخ آمریکا ، دولت فدرال 19 بار به تعطیلی رفته است و درین موارد تعطیلی 21 روزه در سال 96 میلادی و در دوران ریاستجمهوری بیل کلینتون یک رکورد محسوب میشده است. تعطیلی 17 روزه و همچنین تعطیلی 12 و 11 روزه هم در تاریخ آمریکا قابل مشاهده است ، اما هیچگاه به یک ماه نرسیده است. هر چند برای تعطیلی کنونی نیز کارشناسان علامتی از پایان سریع را به حساب نمیآورند.
در مورد اختلاف نظر حدود 4 میلیارد دلاری میان ترامپ و کنگره راهحلی به نظر نمیرسد، چراکه ترامپ بارها هشدار داده که دولت تنها در صورتی کار خود را از سر خواهد گرفت که بودجه پنچ میلیارد و 700 میلیون دلاری برای احداث دیوار را دریافت کند. کنگره هم در عوض اعلام کرده که نهایت مبلغی را که میتوان صرف این دیوار کرد، یک میلیارد و 200 میلیون دلار است. ترامپ در مقابل مدعی است: «چقدر جانهای دیگر باید از بین رود تا کنگره قانع شود که این دیوار را باید بسازیم!»
در این میان 800 هزار کارمند دولتی هم موقتا از کار بیکار شدهاند. بخشی از آنها اصلا سر کار نمیروند و بخشی دیگر هم که مشاغل حساستری دارند، مانند تامین امنیت فرودگاه با آنکه سر کار میروند، اما به قول خودشان نمیدانند که حقوقی به آنها تعلق خواهد گرفت و یا خیر. این کارمندان و کارگران بارها، با برگزاری تجمعاتی اعتراض خود را بیان کرده و خواستار بازگشت به سر کار خود هستند. یک زن سیاه پوست روی پلاکاردی نوشته که «اجاره خانه نزدیک است ، من پولی ندارم»، یا شخص دیگری با شبکه «سی.ان.بی.سی» هم کلام شده و اعلام کرده: «این اوضاع باید پایان یابد ، آمریکا باید از تعطیلی خارج شود و ما هم باید به سر کار برویم و حقوق مان را دریافت کنیم.»
در حالی که تعطیلی دولت فدرال وارد هفته پنجم شده، کارمندان دولت فدرال که به مرخصی بدون حقوق فرستاده شدهاند و حقوقی دریافت نکردهاند، برای سیر نگه داشتن خانوادههایشان به ناچار دست به دامن مراکز خیریه و بانکهای توزیع غذای رایگان شدهاند. مراکز و سازمانهایی که در آمریکا به صورت خیریه غذای رایگان توزیع میکنند، میگویند که با تعطیلی دولت فدرال، میزان مراجعات به آنها به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. به عنوان نمونه، مرکز خیریه «خدمات جامعه کاتولیک» که در یوتای شمالی فعالیت میکند، اعلام کرد که طی دو هفته گذشته ۲۸۰ کارمند دولت فدرال از این مرکز غذای رایگان دریافت کردهاند. این مرکز در حالت عادی، ۵۶۶ مشترک دائم دارد، اما با تعطیلی دولت، این رقم ۵۰ درصد افزایش یافته است. «دیورا نیلسن» هماهنگکننده برنامه توزیع غذای این سازمان خیریه، میگوید: «اگر این وضع ادامه یابد، شاید مجبور شویم که غذای داخل سبد را کوچکتر کنیم، اما درهای سازمان ما همیشه باز خواهد بود.»
«آمبر فیلیپس» تحلیلگر واشنگتن پست طی مصاحبهای به تعطیلی اخیر میپردازد و راه کارهای برون رفت از این بحران را بر میشمارد. او میگوید: «اختلاف نظر بر سر بودجه تنها به بحث مهاجرین منحصر نمیشود. دو موضوع اصلی دیگر نیز وجود دارد که باعث بروز اختلاف شده است. بودجه شرایط بحرانی در بلاهای طبیعی مانند طوفان و بودجه بیمه برای سلامت کودکان. بنابراین دموکراتها اصرار دارند که تنها در صورتی به بودجه رای میدهند که بودجه بلاهای طبیعی در پورتوریکو و جزیره ویرجین افزایش یابد.»
وی در ادامه میافزاید: «مشکل اصلی در تصویب بودجه این است که همه حزبها با گرایشات مختلف سیاسی باید در اینباره نظر داده و به نوعی تفاهم برسند. بدین معنا که احزاب میگویند که اگر رای ما را میخواهید باید این لیست ازکارها را انجام دهید.»
فیلیپس در رابطه با راه کار پایان یافتن این تعطیلی میگوید: «معمولا در این جور مواقع کنگره یک بودجه موقتی را برای چند ماه تصویب کرده و رئیسجمهور با امضای آن ،دولت را به صورت موقت از تعطیلی خارج میکند. اما مشکل اصلی این است که تهدید کرده که حتی بودجه موقت را هم امضا نمیکند. و باید پول ساخت دیوار تصویب شود.»
در این میان، درگیریهای ترامپ و پلوسی هم جالب توجه است.کنگره که اخیرا به دست دموکراتها افتاده، اکنون اولین تنش جدی را با دولت ترامپ تجربه میکند.
دونالد ترامپ با صدور دستوری، پرواز هواپیمای نظامی نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان و چند نفر دیگر از اعضای کنگره آمریکا که در حال ترک این کشور به مقصد بلژیک و افغانستان بودند ، را به بهانه ادامه تعطیلی دولت لغو کرد. اگر چه در نامهای که ترامپ برای پلوسی نوشته،اشارهای به نامه روز قبل رئیس مجلس نمایندگان برای لغو سخنرانی سالانه ترامپ در کنگره نشده بود، اما تلافی جویانه بودن این اقدام، تقریبا مشهود است.
ترامپ در نامه روز پنجشنبه (۱۷ ژانویه) نوشت: «مطمئنم که شما هم با تصمیم من برای به تاخیر انداختن این سفر موافقید و آن را مناسب خواهید دانست. همزمان من فکر میکنم بهتر است در این روزها (ادامه تعطیلی دولت)، شما در واشنگتن بمانید و با من بر سر چگونگی تامین امنیت مرز و بازگشایی دولت مذاکره کنید.» در ادامه این نامه ترامپ این را هم نوشته: «البته اگر بخواهید از هواپیمای مسافری معمولی برای این سفر استفاده کنید، کاملا مختارید.»
این نامه ۲۴ ساعت پس از آن توسط ترامپ برای پلوسی نوشته شد که درخواست رئیس مجلس نمایندگان برای به تعویق انداختن سخنرانی سالانه ترامپ در کنگره در صدر اخبار آمریکا قرار گرفته بود. به گزارش عصر ایران ، در آن نامه رئیس دموکرات مجلس نمایندگان نوشته بود با توجه به ادامه تعطیلی دولت و مشکلات بر سر تامین امنیت سخنرانی سالانه رئیسجمهوری در کنگره، این سخنرانی به زمان دیگری موکول شود و یا آقای ترامپ متن کتبی سخنرانی خود را به کنگره بفرستد و شخصا به آنجا نرود.پلوسی حتی پیشنهاد داده بود که ترامپ از داخل اتاق کار خود در کاخسفید برابر دوربینهای تلویزیونی نطق سالانه خود را ایراد کند؛ توصیهای طنزآلود که میتواند کنایه خانم پلوسی به تمایل آشکار ترامپ برای قرار گرفتن در کانون خبرها ارزیابی شود. البته، همانطور که دیدیم، نامه ترامپ به پلوسی هم پر از طنز و کنایه بود.
در هر حال، علائم «وارد نشوید» و «بسته است» این روزها در شهرهای مختلف ازجمله واشنگتن بسیار دیده میشود. گردشگرانی که در تعطیلات سال نو به مسافرت رفته بودند تا از جاهای دیدنی و موزهها دیدن کنند با درهای بسته موزهها مواجه شدند و مکانیزم جمعآوری زباله هم فشل شده و تعطیلی دولت پیامدهای منفی زیادی برای آمریکا به بار آورده است. این تعطیلی زندگی بسیاری را تحتالشعاع قرار داد و کارمندان پول کافی برای ادامه زندگی ندارند.
تهدیدهای امنیتی در حوزه فضای مجازی را هم نباید از حاشیههای این تعطیلی فاکتور گرفت. این تعطیلی حدود ۸۰ پایگاه اینترنتی دولتی آمریکا را آسیبپذیر کرده است. چراکه در واقع هیچ کارمندی وجود ندارد که این تارنماها را به روز کند. تارنماهای وزارت دادگستری آمریکا، دادگاههای تجدید نظر و بسیاری از پایگاههای اینترنتی دیگر این کشور یا به درستی کار نمیکنند و یا در مقابل تهدیدهای امنیتی آسیبپذیر شدهاند. از آنجایی که گواهیهای امنیتی برخی از این پایگاههای اینترنتی در دوران تعطیلی دولت به روز نشدهاند، فعالیت آنها به کلی متوقف شده است. بسیاری از گواهیهای امنیتی پس از گذشت یک بازه زمانی، باید به روز شوند و این اقدام تضمینی برای برقراری ارتباطات به صورت امن محسوب میشود.
ترامپ در دوران ریاستجمهوری خود ثابت کرده که از حرفی که زده کوتاه نمیآید و حاضر است برای به کرسی نشاندن حرف خود، هر اقدامی را انجام دهد. وی تهدید کرده که حتی اگر تعطیلی دولت برای سالها هم طول بکشد، برایش مهم نیست. وی حتی پیش دستی هم کرده و به زمزمهها در مورد استیضاحش پاسخ داده و گفته که در صورت بروز چنین اتفاقی، آمریکا وارد یک جنگ داخلی خواهد شد.
در مجموع، واقعیت این است که آمریکا در حوزههای اجتماعی و سیاسی، انسجام پیشین خود را از دست داده و البته ، حضور ترامپ در کاخ سفید این لجام گسیختگی را برای همگان آشکار کرده است. به اعتقاد کارشناسان ، آمریکا هرگز از این پس به روزهای اعتلای اقتصادی و صنعتی دهههای پس از جنگ جهانی دوم باز نخواهد گشت و دوران انزوا و ضعیف شدن این کشور کلید خورده است.
محمد حسن نیک بین
منبع خبرگزاریها