مرگ «منطقه امن» در شمال سوریه در سایه توافق آدانا

رجب طیب اردوغان با در نظر گرفتن این خطر در مرزهای کشورش، بهترین راه برای دور کردن ترکیه از تهدیدات آتی و همچنین جلوگیری از استفاده ابزاری آمریکا از کردهای سوری را کمک کردن به دولت دمشق برای تعمیم حاکمیتش به سراسر خاک سوریه و خلع سلاح همه گروه‌های مسلح و تروریستی در شرق فرات و ادلب دیده است. به نحوی که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه 2 روز پیش به صراحت اعلام کرد مسکو و آنکارا در نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و ترکیه روز پنجشنبه گذشته، اتفاق نظر داشتند توافق امنیتی آدانا میان دمشق و آنکارا امضا شده در سال 1998 ایده‌آل‌ترین راه برای مقابله با تهدیدهای تروریست‌ها در مرزهای مشترک ترکیه و سوریه است. (در تاریخ ۲۰ اکتبر ۱۹۹۸ در نشستی که 2 هیات سوریه و ترکیه در شهر آدانا داشتند، توافقنامه‌ای میان 2 طرف برای همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم به امضا رسید.)  این موضوع که درست 5 روز پس از نشست سوچی افشا شد به معنای دفن ایده آمریکا درباره برقراری منطقه امن در طول مرزهای شمالی سوریه به عمق 20 کیلومتر تحت کنترل ترکیه است. قدر مسلم آنکه عملیاتی شدن توافق آدانا به معنای از بین رفتن تمام نگرانی‌های ترکیه و سوریه، مقابله مشترک با گروه‌های تروریستی، بستن پرونده 8 سال آشوب‌ها و هرج و مرج‌های خونین در سوریه، قطع دخالت‌های نظامی خارجی بویژه دخالت‌های آمریکا و نیز بازگشت 6 میلیون پناهجوی سوری به کشورشان است که بیش از نیمی از آنها در ترکیه هستند. هر چند ناظران بعید نمی‌دانند که در نشست سوچی، توافقاتی میان طرف‌ها بر سر نهایی کردن عملیات نظامی در ادلب (شمال سوریه) و بیرون راندن تروریست‌های جبهه النصره از این استان که 90 درصد آن را تحت اشغال دارند، انجام شد. اما توافق آدانا معنای پراهمیت دیگری نیز دارد؛ اینکه تعهد دولت آنکارا به اجرای آن، یعنی به رسمیت شناختن دولت سوریه به ریاست بشار اسد و نشستن پشت میز مذاکره. کمتر از یک ماه پیش بود که رجب طیب اردوغان اذعان کرد در سطح دستگاه اطلاعاتی، ترکیه و سوریه با یکدیگر تماس‌هایی دارند و موافقت با اجرای دوباره توافق آدانا احتمالا این ارتباط را از سطح امنیتی و اطلاعاتی به سطح سیاسی می‌رساند.