سفر روحانی به عراق با دستاوردهای اقتصادی و امنیتی

خبرگزاری فرانسوی «فرانس بیست و چهار» نیز با پوشش سفر روحانی به عراق نوشت: حسن روحانی در این سفر با مقامات عراقی دیدار کرد. ایران دومین تامین کننده کالا برای عراق است؛ از سبزی و صیفی جات گرفته تا خودرو و لوازم خانگی.

مسئولان سیاسی ایران و عراق نیز در این سفر بر یکپارچه‌شدن و ایجاد اتحادیه امنیتی در منطقه با همکاری دیگر کشورهای منطقه از جمله سوریه تأکید کردند.
 
امضای توافق نامه‌های تجاری و اقتصادی ایران و عراق
در دیدار مقامات ارشد ایرانی و عراقی با حضور رئیس جمهوری اسلامی ایران و نخست‌وزیر عراق ۵ سند و یادداشت تفاهم همکاری مشترک میان مقام‌های عالی‌رتبه دو کشور به امضاء رسید.
یادداشت تفاهم همکاری میان وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران و وزارت تجارت عراق، یادداشت تفاهم احداث پروژه راه‌آهن بصره - شلمچه، یادداشت تفاهم تسهیل روادید برای سرمایه‌گذاران، تجار و بازرگانان، یادداشت تفاهم همکاری مشترک در زمینه‌های مرتبط با سلامت و تفاهم‌نامه همکاری مشترک میان وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران و وزارت نفت جمهوری عراق، ۵ سند همکاری بود که وزرا و مسئولان دو کشور در حضور حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران و عادل عبدالمهدی نخست‌وزیر عراق به امضا رساندند.
 
لغو روادید میان ایران و عراق
روز دوشنبه، 20 اسفند ماه 1397 و همزمان با اولین روز حضور حسن روحانی رئیس جمهور ایران در عراق توافقی بین دو طرف مبنی بر رایگان شدن روادید عراق و ایران برای اتباع دو کشور از نیمه فروردین ماه 1398 به امضا رسید.
از سوی دیگر حسن روحانی در نشست خبری مشترک به همراه عادل عبدالمهدی گفت: «ایران اعلام می‌کند که برای ویزا مبلغی را دریافت نمی‌کند و طرف عراقی هم اعلام می‌کند که مبلغی را دریافت نخواهد کرد.»

وی افزود: «راجع به ویزا بحث کردیم در شرایط فعلی طرف عراقی ترجیح می‌دهد فعلا ویزا اجرا شود و بین دو کشور باشد، اما مبلغی از دو طرف برای ویزا دریافت نشود و این قدمی در تسهیل روابط دو ملت است که علاقه‌مند برای رفت و آمد هم برای اماکن زیارتی و هم تاریخی و هم اهداف تجاری، سلامت و ... هستند.»
رئیس جمهور ایران رایگان شدن روادید بین دو کشور را قدم بسیار مهمی خواند که برداشته شده است.
 
مهمترین دستاوردهای سفر رئیس جمهور ایران به عراق
به نوشته محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که از عراق توئیت کرده، علاوه بر رایگان شدن روادید برای شهروندان دو ایران و عراق این توافقات نیز حاصل شده است: امنیت منطقه ای فراگیر، ارتباطات ریلی، لایروبی رود مرزی پس از ۴۳ سال، منطقه صنعتی مشترک که (انتظار می رود پنج منطقه صنعتی مشترک تشکیل شود)، همکاری در زمینه انرژی (که قرار است حجم صادارات گاز و برق ایران به عراق افزایش یابد)، رساندن مبادلات تجاری به ۲۰ میلیارد دلار (که البته هنوز ابعاد آن مشخص نیست) و موافقتنامه تعرفه ترجیحی که می تواند امتیاز ویژه ای برای کالاهای ایرانی در بازار متنوع و رقابتی عراق محسوب شود. 

همچنین روز دوم سفر روحانی به عراق عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی ایران در مقر بانک مرکزی عراق حاضر شد و بخشی از طلب ایران را دریافت کرد که به حساب خزانه داری کشور واریز شد. گفته می شود طرف ایرانی 200 میلیون دلار که بخشی از بدهی هایش محسوب می شود را از طرف عراقی دریافت کرده است. همچنین امضای توافقنامه ای میان دو طرف برای افتتاح حساب برای تجار با پول ملی کشورها از دیگر توافقات دوجانبه دو کشور بود.

اما نقطه عطف سفر روحانی، نهایی شدن اجرای معاهده الجزایر بود. به نوشته پرویز اسماعیلی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رییس جمهوری از بغداد، دو طرف بیانیه مشترکی امضا کردند که به موجب آن تاکید می کنند: «هر دو کشور عزم راسخی برای اجرای قرارداد 1975 الجزایر، پروتکل های ضمیمه و موافقتنامه های تکمیلی دارند.

همچنین عملیات مشترک لایروبی «شط العرب» با هدف بازگرداندن کانال اصلی قابل کشتیرانی (تالوگ) وفق پیمان 1975 را آغاز می کنند.» این توافق بزرگی است که می تواند تاثیر به سزایی در گسترش روابط دو کشور بگذارد و در عین حال تضمینی برای آینده معاهده الجزایر باشد. شاید بتوان گفت این توافق نامه مهمترین دستاوردی است که دولت روحانی در سفر به عراق به آن رسید. دولت عراق برای امضای این توافقنامه به شدت تحت فشار بود و به ویژه جریان های نزدیک به حزب بعث جریان رسانه ای شدیدی را علیه دولت به راه انداختند. اختلافات دو طرف جزئی بود اما با وجود جزئی بودن حساسیت برانگیز بود، برای همین مذاکرات پیچیده شد. در نهایت این توافق عصر گذشته میان دو طرف به امضا رسید. 

دیدار با مراجع از جمله آیت الله سیستانی در نجف اشرف می تواند تکمیل کننده برنامه سفر روحانی به عراق باشد. شاید بتوان ادعا کرد که روحانی بخش عمده ای از انتظاراتش در عراق را برآورده کرد و به آن چه انتظار داشت، رسید. انتظار می رود بعد از این سفر جهشی در روابط دو کشور به وجود آید.
 
دستاوردهای مسائل سیاسی و امنیتی در سفر روحانی به عراق
مسئولان ایرانی و عراقی در دیدار اخیر بر یکپارچه شدن و ایجاد اتحادیه امنیتی در منطقه با همکاری دیگر کشورهای منطقه از جمله سوریه تأکید کردند. امروز تعاملات امنیتی سه کشور ایران، عراق بویژه در سوریه به‌حدی است که بر اساس توافقنامه‌های رسمی، نیروهای امنیتی هر یک از کشورها برای تعقیب عناصر تروریستی بدون اخذ مجوز قبلی می‌توانند وارد خاک یکدیگر شوند و این عناصر را سرکوب کنند و این میزان هماهنگی و همکاری نشان دهنده سطح بالای منافع مشترک ایران و عراق در منطقه است که سفر اخیر رئیس جمهور ایرانی تائیدی بر این ادعاست.