شکست مذاکرات تجاری آمریکا و چین؛ علل و تبعات

این اقدامات بیان گر به بن رسیدن مذاکرات تجاری آمریکا با چین می‌باشد. با این حال این پرسش مطرح است که عوامل شکست مذاکرات چیست و چه آثار و تبعاتی می تواند در پی داشته باشد؟
 
روند مذاکرات تا کنون
ترامپ در ژوئیه 2018/تیر 1397 جنگ تجاری را با وضع 34تعرفه 25 درصدی بر 34 میلیارد دلار کالاهای چینی آغاز نمود. در ابتدا برای جلوگیری از ورود شوک به بازار مصرفی آمریکا این تعرفه ها ابعاد کمتری داشت و شامل برخی لوازم خانگی، چند نوع از تجهیزات الکترونیکی و برخی خودروها میشد. اما در ماه مارس جنگ تجاری وارد مرحله جدی تری شد و ترامپ 25 درصد بر فولاد و 10 درصد بر آلومینیوم وارداتی از چین تعرفه وضع کرد. در ماه سپتامبر و اوایل مهر 1397 ترامپ تعرفه ده درصدی بر بیش از 6 هزار کالای چینی را وضع نمود که شامل کالاهای مصرفی از جمله مبلمان، کیف دستی، جارو برقی، مصالح ساختمانی و غذاهای دریایی ، مدارهای الکتریکی و ابزارهای اینترنتی شامل تجهیزات مربوط به انتقال داده بود. ترامپ تهدید نمود که این تعرفه 10 درصدی را به 25 درصد افزایش خواهد داد و یک مهلت 180 روزه به چین برای مصالحه و تغییر تراز تجاری دو کشور داد. اما درماه ژانویه در حاشیه نشست جی 20 گفتگوهایی بین سران دو کشور انجام شد و این تعرفه ها به تعویق افتاد یک بار دیگر در مارس 2019 این افزایش تعرفه ها را به تعویق انداخت. شرط ترامپ برای برداشتن این تعرفه ها موافقت چین برای واردات محصولات کشاورزی و انرژی ازآمریکا بود.
 
با این حال درکنار نبود توازن تجاری آمریکا چندین نگرانی دیگر نیز در مذاکرات داشته است که از جمله آن‌ها می‌توان به محدودیت دسترسی شرکت‌های آمریکایی به بازار‌های چین، کاهش نرخ ارز، انتقال فن آوری و اعطای یارانه به شرکت‌های دولتی اشاره کرد. موضوعاتی که به تلاش های واشنگتن برای ایجاد تغییر در مدل اقتصادی چین بار می گردد. چین به طور قاطعانه از تغییر سیاست صنعتی خود سرباز زده و اعلام کرده است که آمریکا نباید در امور داخلی این کشور دخالت کند. در واقع یارانه‌های دولتی مسئله اصلی در مذاکرات تجاری بین چین و آمریکا است و این احتمال که چین درباره این موضوع امتیاز بدهد، بسیار اندک است.
 
تبعات جنگ تجاری
در سال 2017 تراز تجاری آمریکا با چین، منفی 376 میلیارد دلار بود پس از فشارهای آمریکا وبرخی تعرفه ها و توافقات محدود،  صادرات آمریکا به چین  در سال 2018 کمتر از یک درصد رشد داشت و صادرات چین به آمریکا فقط در ماه دسامبر/آذر، سه و نیم درصد کاهش یافت. البته این یک روی سکه بود و در روی دیگر سکه رشد اقتصادی این کشور6 ماه پس از آغاز جنگ تجاری در سه ماهه چهارم سال 2018 نسبت به مدت مشابه در سال قبل 1/6 درصد کاهش پیدا کرد.
 
اداره بودجه کنگره آمریکا در گزارشی پیش بینی کرد طی ده سال آینده تعرفه ها رشد حقیقی اقتصاد آمریکا را سالانه 0.1 درصد محدود خواهد نمود.

چین در واکنش به جنگ تجاری آمریکا منفعل نماند و طی سه مرحله تعرفه های مختلفی بر کالاهای آمریکایی از سه میلیارد تا نهایتا 110 میلیارد کالای وارداتی از آمریکا تعرفه های تا 25 درصد اجرا نمود. ترامپ که در ابتدا بدون دوراندیشی جنگ تجاری را آغاز نموده بوده 7 ماه پس از شروع، یک وقفه چندماهه ایجاد نمود تا بدون تبعات بر اقتصاد خود چین را وادار به مصالحه کند.
 
یکی از مهمترین امتیازات اقتصاد چین کارگاه‌های تولیدی مرکزگریز در مناطق مختلف در کنار کارگر ارزان برای کم نمودن هزینه نهایی کالاهای تولیدی است که باعث شده برخی شرکتهای مهم آمریکا مانند اپل کالاهای خود را در چین تولید و از آنجا به آمریکا بفرستند. از طرف دیگر کالاهای چینی نیز برای مصرف کننده آمریکایی به صرفه بود به طوری که طبق برآورد کارشناسان کالاهای چینی باعث میشد که 850 دلار در سال در  هزینه های هر خانوار آمریکایی صرفه جویی شود.
 
بنابراین جنگ تجاری و بستن تعرفه ها هم باعث افت رشد اقتصادی آمریکا شد وهم هزینه های خانواده های آمریکایی را بیشتر کرده است. از طرف دیگر شرکتهایی مانند اپل اگر تمام کالاها را در داخل آمریکا تولید کنند برای جبران هزینه های اضافه ناچار میشوند قیمت نهایی را بالا ببرند که باعث کاهش مانور آنها در بازار رقابتی میشود.
 
اهداف ترامپ از ادامه جنگ تجاری
انگیزه اصلی ترامپ از آغاز جنگ تجاری بهبود تراز تجاری با چین نیست. سرعت رشد اقتصاد چین باعث شده این کشوراز سال 2012 به بعد رسما به عنوان اصلی ترین تهدید برای هژمونی آمریکا ارزیابی شود. آمریکا دو راه برای جلوگیری از هژمونی چین دارد یکی جنگ نظامی و دوم ایجاد تاخیر در هژمونی چین. آمریکا شرایط اقتصادی راه اندازی یک جنگ گسترده با چین را ندارد بنابراین راه دوم را برای ایجاد تاخیر در هژمونی چین انتخاب نموده وآن ضربه به اقتصاد چین در قالب جنگ تجاری است. اگر چه رشد اقتصادی چین نسبت به مدت مشابه در سال قبل 6 درصد کاهش یافته است اما قابلیتهای گسترده ای برای بازسازی و پیدا کردن بازارهای جدید دارد؛ بنابراین تسلیم فشارهای آمریکا و ضربه به منافع حیاتی خود نمی شود. آمریکا نیز به این امر واقف است و قبل از اعلام تعرفه های 25 درصدی جدید، ناوشکن‌های« پریبل» و« چونگ هون» مجهز به موشک‌های هدایت شونده را در 12 مایلی جزایر چین در دریای چین جنوبی مستقر نموده است که باعث اعتراض شدید پکن شد.
 
این آخرین تلاشهای ترامپ است زیرا آخرین کارت رو نشده ترامپ برای وادار نمود چین به پذیرش خواسته های خود تعرفه بر 370 میلیارد دیگر از کالاهای چینی است که اگر آن را نیز رو کند تمام کالاهای چین در مازاد تجاری را هدف جنگ تجاری قرار داده است که هم واکنش چین را در پی خواهد داشت وهم هیچ گونه امتیاز اقتصادی دیگری برای فشار بر چین نخواهد داشت. ترامپ ناچار است با ایجاد آشوب در روابط و ایجاد واکنشهای هیجانی پکن را وادار به یک توافق آنی کند زیرا در غیر این صورت علاوه بر جنگ تجاری در مواضع دیگر نیز ناچار به عقب‌‍نشینی خواهد شد.