روز گذشته پکن اعلام کرد که بر 60 میلیارد دلار از کالاهای وارداتی از آمریکا تعرفه 25 درصدی وضع خواهد کرد. چین میگوید که از اول ژوئیه بیش از ۵ هزار کالای آمریکایی طبق تعرفههای جدید خواهد بود.
آقای ترامپ گفته است: چین ممکن است دیگر محصولات "کشاورزان میهنپرست بزرگ" ما را نخرد که این اقدام درصد کوچکی از تعرفههایی است که ما دریافت میکنیم. ما میتوانیم این محصولات را در میان مردم گرسنه در سراسر جهان پخش کنیم.
رئیس جمهور آمریکا به چین هشدار داد، یا باید اکنون با آمریکا توافقی تجاری منعقد کند و یا در غیر این صورت، "چنین توافقی برای چینیها در دور دوم ریاست جمهوری من بسیار بدتر خواهد بود".
تاکید کرده است که چین "بدجوری صدمه" خواهد دید مگر اینکه توافق تجاری با آمریکا را بپذیرد. وی به تازگی گفته است که آمریکا در تجارت با چین سالی ۵۰۰ میلیارد دلار از دست میدهد.
وانگ یی، وزیر خارجه چین میگوید این کشور تسلیم فشارهای خارجی نخواهد شد. روزنامه رسمی چین پس از اعلام تعرفه جدید بر کالاهای آمریکا با انتشار تصویری گرافیگی از آمادگی این کشور برای تشدید رویارویی تجاری با واشنگتن خبر داد. در این تصویر به زبان چینی نوشته شده «مذاکره همیشه، تسلیم هرگز».
به گفته طرف چینی هنوز سه اختلاف اساسی میان دو طرف باقی مانده است.
نخستین اختلاف بر سر تعرفههاست. چین معتقد است که تعرفهها منشا اختلافات تجاری دو طرف است و اگر دو طرف می خواهند به توافق برسند باید تمامی تعرفهها حذف شوند.
دومین اختلاف به حجم مبادلات مرتبط است و دو طرف در حال حاضر دو دیدگاه متفاوت درباره این موضوع دارند.
سومین اختلاف نیز بر سر چگونگی ایجاد تعادل در متن توافق پیشنهادی میان دو طرف است.
ترامپ نگران از آینده
شکست مذاکرات تجاری با چین موجب نگرانی ترامپ از شرایط پیش از انتخابات ریاست جمهوری 2020 شده است. بی نتیجه بودن مذاکرات اتمی با کره و ناتوانی در تحمیل توافق جدید به ایران و از پیش نبردن ساخت دیوار مرزی با مکزیک منجر شده تا دستاوردهای اقتصادی تنها برگه برنده او در انتخابات ریاست جمهوری باشد. موضوعی که البته در مورد تداوم آن نمی توان با اطمینان گفت. با بروز نشانههایی از افزایش تنش میان آمریکا و چین باعث شد روز دوشنبه شاخص داوجونز کارش را با کاهش بیش از ۵۰۰ واحدی آغاز کند. روندی که در طول روز ادامه یافت.
این امر موجب شد تا جو بایدن مهمترین رقیب انتخاباتی ترامپ روز دوشنبه ترامپ را مورد انتقاد قرار دهد که وی در "تجارت"، هیچ اقدام غیرمنتظره ای انجام نداده است.
حال ترامپ با آگاهی از این موضوع درصدد فشار آوردن به چین برای پذیرش شروط آمریکا و انجام توافق تا پیش از آغاز رقابت های انتخاباتی است. وی در پیامی توییتری نوشت: چین رویاپردازی میکند که جو بایدن خوابآلود یا فرد دیگری در ۲۰۲۰ انتخاب شود. آنها عاشق تکهتکه کردن آمریکا هستند!
وی البته برای بی اعتبار کردن انتقادات حتی به فواید تعرفه ها بر کالاهای چینی پرداخت. وی در توئیتی از آمارهای اقتصادی غیرمنتظره و خوب در سه ماه اول برای آمریکا سخن گفت و افزود که ۳.۲ درصد از تولید ناخالص داخلی به لطف تعرفههای اعمال شده بر کالاهای چینی بهدست آمده است.
با این حال چین معتقد است که آمریکا با طرح شروط خود به حاکمیت ملی و عزت چین آسیب میرساند یا عمیقاً غیر منصفانه یا غیر واقعبینانه است. چنین خواستههایی گفتوگوها را دشوارتر میکند. ترامپ بارها از سرقت مالکیت معنوی شرکتهای آمریکایی و همچنین مدل اقتصادی چین در حمایت از صنایع دولتی شکایت کرده است. بنابراین خواسته ترامپ آن است که چین برای تجارت با آمریکا باید عملاً مدل اقتصادی خود را تغییر دهد. موضوعی که برای چینیها غیرقابل پذیرش و تحقیرآمیز مینماید. پاسخ چین در اعمال تعرفه های جدید روشن بود: پکن از ایالات متحده نمی ترسد.
بسیاری بر این اعتقاد هستند که ریسک سیاسی بزرگ ترامپ آن است که یک جنگ تجاری طولانی مدت موجب از بین بردن رشد اقتصادی و تضعیف دوران جدید رونق اقتصادی ایالات متحده می شود. صادرکنندگان ایالات متحده از تعرفه های چین ضرر خواهند کرد و در نتیجه تولید ایالات متحده نیز کاهش خواهد یافت.
از طرف دیگر مجازات پکن می تواند اثرات جانبی دیگری داشته باشد. اگر رشد اقتصادی چین کاهش یابد، اقتصادهای دیگر، از جمله بازارهای صادرات ایالات متحده در آسیا و اروپا، می توانند دستخوش نوسان شده و این برای اشتغال و رفاه کارگران آمریکایی خبر خوبی نخواهد بود.
گزینه هستهای چین
با این حال خطرات تشدید جنگ تجاری با چشم بادامی های شرق اسیا فقط در این موارد خلاصه نمیشود. واقعیت آن است که چین هنوز دکمه هستهای خود را استفاده نکرده است؛ فروش وسیع اوراق قرضه خزانه داری آمریکا که می تواند موجب افزایش نرخ بهره و در نتیجه رکود شدید اقتصاد آمریکا شود.
طبق آمار وزارت خزانه داری و صنعت اوراق بهادار و بازارهای مالی آمریکا، چین در حال حاضر با 1،13 تریلیون دلار چین بزرگترین دارنده اوراق قرضه آمریکا در جهان است.
نقد کردن اوراق قرضه آمریکا که یکی از امنترین و پر خرید و فروشترین داراییها در جهان است، اخیرا در بین دارندگان بزرگ آن به یک گرایش تبدیل شده است. روسیه سال گذشته ۸۴ درصد از اوراق قرضه آمریکایی خود را فروخت و ذخایر باقی مانده آن در ماه ژوئن تنها به ۱۴.۹ میلیارد دلار رسید.
با اختلافات به وجود آمده با آمریکا، ترکیه هم ۴۲ درصد از اوراق قرضه آمریکای خود را در نیمه اول سال گذشته فروخته است و در پایان ماه ژوئن دارایی اوراق قرضه آمریکای ترکیه را به ۲۸.۸ میلیارد دلار کاهش داده است.
اکنون اگر چینی نیز تصمیم بگیرد که نقش خود را در این بازار کاهش دهد با توجه به بدهی 22 تریلیون دلاری آمریکا، این امر حداقل در تئوری، می تواند به یک فاجعه برای اقتصاد ایالات متحده تبدیل شود به صورتی که از آن به عنوان گزینه هسته ای چین یاد میکنند.
سخن آخر آنکه در حال حاضر جنگ تجاری تنها یک رویارویی اقتصادی صرف بین دو کشور نیست بلکه جنگی پشت پرده و تمام عیار میان یک قدرت رو به فزونی برای به چالش کشیدن سلطه طولانی مدت آمریکا به منظور تبدیل شده به رهبر اقتصادی جهان است.