1.بازگشت ابوبکر البغدادی به قاب تصویر
ابوبکر البغدادی خلیفه خودخوانده گروه تروریستی داعش اخیرا در یک ویدیوی 18 دقیقه‌ای ظاهر شد. البغدادی پس از سخنرانی در مسجد نور موصل در سال 2014، این دومین باری است که خود را نشان می‌دهد. البغدادی با گفتن این که "ما مامور به جهاد هستیم نه پیروزی" به شکست‌های داعش اذعان و از این طریق تلاش کرده که نیروهای این گروه را به ادامه جنگ صرف نظر از نتیجه آن ترغیب کند. نکته مهم در مورد این ویدیو به اهداف آن باز می گردد. بسیاری معتقدند که یکی از مهم ترین اهداف انتشار این ویدیو این است که خطر داعش بار دیگر بزرگ نشان داده شود و به همین دلیل آمریکا آن را بهانه کرده و به تقویت حضور خود در سوریه و عراق بپردازد.

 آمریکا بارها اعلام کرده که داعش به پایان کار خود رسیده و  ترامپ  تاکید کرده که  دیگر نیازی نیست نیروهای آمریکایی در سوریه باقی بمانند. اما سایر مقام‌های کاخ سفید، ترامپ را این گونه تفهیم کردند که اگر چه کار داعش تقریبا تمام است ولی خروج آمریکا از سوریه می‌تواند مواضع شبه نظامیان مورد حمایت واشنگتن را در مقابل ترکیه و مخالفان سوری را در برابر ارتش سوریه و متحدان آن تضعیف کند. این مسئله باعث شد که ترامپ از موضع اعلام شده خود عقب‌نشینی کند. با توجه به تحولات اخیر در منطقه غرب آسیا، به نظر می رسد که آمریکا اولین کشوری است که از حضور البغدادی و قدرت گرفتن دوباره گروه تروریستی‌ وی، منتفع می‌شود؛ چرا که این داعش بود که جای پای آمریکا و ائتلاف ادعایی آن را در منطقه باز کرد تا علاوه بر حضور در منطقه غرب آسیا و آن هم نزدیک مرزهای ایران، ژست حمایت از ملت‌ها و دولت‌ها در برابر «تروریسم» را بگیرد؛ تروریسمی که به باور بسیاری از تحلیلگران ظهور آن، نتیجه سیاست‌های استعماری و جنگ‌افروزی‌های آمریکا در منطقه است. «کریم علیوی»، عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق چرایی ظهور مجدد سرکرده داعش را به توافقی بین سازمان اطلاعات آمریکا (سیا) و البغدادی ربط داد و گفت که واشنگتن با این کار می‌خواهد به دولت عراق پیامی بدهد. این نماینده عراقی گفت که این پیام دارای سه مضمون مهمی است؛ نخست اینکه ظهور البغدادی به معنای پایان داعش نیست. دوم اینکه بازگشت و پایان داعش در دست آمریکاست و سوم اینکه، آمریکا این آمادگی را دارد که برای سنگ‌اندازی بر سر تصویب طرح ممنوعیت حضور نیروهای آمریکایی در عراق، داعش را دوباره به این کشور برگرداند.

2.آموزش داعشی توسط بلک واتر در عراق
روزنامه لبنانی الاخبار اعلام اخیرا کرد شرکت بلک واتر که اخیرا با نام جدیدی به عراق بازگشته است فعالیت خود در این کشور را آغاز کرده است و تروریست‌های داعش را در پایگاه عین الاسد در غرب استان الانبار آموزش نظامی می‌دهد. این روزنامه به نقل از منبعی نزدیک به جوی هود، کاردار آمریکا در عراق نوشت، وزارت کشور عراق زیر فشارهای شدید آمریکا ابتدای سال ۲۰۱۸ به شرکت بلک واتر با نام جدیدی و چندین شرکت امنیتی اجازه بازگشت به عراق و فعالیت مجدد داد. الاخبار به نقل از جوی هود اعلام کرد اولین فعالیت‌های بلک واتر با انتقال تجهیزات نظامی آمریکا از اردن به غرب استان الانبار و با هماهنگی کامل با پایگاه عین الاسد صورت گرفت. این شرکت هم اکنون در پایگاه عین الاسد به آموزش عناصر داعش مشغول است و در چند روز اخیر حدود هزار عنصر داعشی به این پایگاه وارد شدند. بنا بر اعلام این روزنامه، کامیون‌هایی که همراه نیروهای آمریکایی بوده است عناصر داعش را حین درگیری‌ها در آخرین پایگاه داعش در استان دیرالزور سوریه از شهرک الباغوز به عین الاسد منتقل کرده اند.

3.نشست عشایر در «رقه»
اخیرا نشست موسوم به «عشایر سوریه» در شهر «عین عیسی» در استان «رقه» سوریه برگزار شد که  انتقاد دمشق را برانگیخت. وزارت خارجه سوریه در واکنش به این نشست اعلام کرد که این نشست در مناطق تحت تسلط «شبه‌نظامیان مسلح وابسته به آمریکا و کشورهای غربی برگزار شد... و پس از تحریم آن توسط بیشتر عشایر عربی اصیل، به شکست انجامید». دمشق با اشاره به اینکه این رویداد، نشست «خیانت، مزدوری و وابستگی» است، تأکید کرد که چنین نشست هایی بیانگر خیانت برگزار کنندگان آن است و تفاوتی ندارد که این افراد چه وابستگی سیاسی، مذهبی یا نژادی داشته باشند. پایگاه خبری معارض «عنب» هم گزارش داد که نهاد موسوم به «شورای دموکراتیک سوریه» مسئول برگزاری این نشست بوده است. شورای دموکراتیک شاخه سیاسی شبه‌نظامیان کُرد موسوم به «نیروهای دموکراتیک سوریه» است؛ گروهی که تحت‌الحمایه آمریکا قرار دارد. در این نشست شماری از شیوخ عشایر شرق سوریه و «صالح مسلم» رئیس پیشین حزب «اتحاد دموکراتیک» و «الهام احمد» رئیس مشترک هیئت اجرایی شورای دموکراتیک حضور داشتند. در واقع آمریکا به دنبال جذب عشایر عراق و سوریه برای تقویت گروه تروریستی داعش است.

4.نقش روانشناسان آمریکایی در بازتولید داعش جدید
زندان «بوکا» در عراق که تحت نظارت آمریکا قرار داشت، از نظر کارشناسان، خاستگاه اصلی گروه تروریستی داعش به شمار می‌رود. روایت‌هایی متعدد از زندان بوکا وجود دارد و تروریست‌های بسیاری از گروه داعش در این زندان رشد پیدا کردند که بعدها در اظهاراتی، خاطرات خود را از آن روایت می‌کردند. «ابواحمد» یکی از سرکردگان داعش بود که در این زندان با «ابوبکر البغدادی» سرکرده اصلی داعش آشنا شد و تأکید داشت که آمریکایی‌ها از آغاز با البغدادی رفتار متفاوتی داشتند و حساب ویژه‌ای به روی او باز می‌کردند. آمریکایی‌ها این بار قصد دارند از این تجربه برای پرورش تروریست‌ها در سوریه استفاده کنند. آنان می‌خواهند این تجربه را در جنوب «الحسکه» (شمال شرق سوریه) اجرا کنند؛ استانی که در تسلط شبه‌نظامیان کُرد تحت حمایت خود موسوم به «نیروهای دموکراتیک سوریه» قرار دارد. این بار اردوگاه «الهول» مرکز آمریکایی پرورش تروریست‌ها است؛ اردوگاهی که حدود سه هزار خانواده از عناصر داعش را در خود جای داده است. پایگاه خبری «العهد» با اشاره به اینکه کمتر از پنج هزار فرزند پسر دو تا ۱۱ ساله در این اردوگاه حضور دارند، گزارش داد که «طی سال گذشته(2018) و آغاز سال جاری(2019)، شمار زیادی از خانواده‌های عراقی، سوری و سایر تبعه‌های عضو داعش وارد این اردوگاه شدند».  منابع مذکور با اشاره به اینکه روانشناسان آمریکایی، در اردوگاه الهول، وضعیت خانواده‌های داعش را تحت نظر دارند، تصریح کردند، این اردوگاه به کارگاه‌هایی تقسیم شده است که یک نفر از این خانواده‎‌ها، تحت نظارت آمریکا، هر کارگاه را اداره می‌کند. این منابع با بیان اینکه آمریکایی‌ها در این اردوگاه، کتاب‌های تکفیری را در اختیار خانواده‌های داعش قرار می‌دهند، اعلام کردند که یکی از این کتاب‌ها «ملة ابراهیم» نوشته «المقدسی» است؛ کتابی که در زندان بوکا نیز وجو داشت و سبب شکل‌گیری نسل جدیدی از تکفیری‌ها شد. این افراد بعدها توسط نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۱۰ آزاد و به فرماندهان داعش بدل شدند. العهد در گزارش خود تأکید کرد، آنچه در الهول در حال رخ دادن است، کپی برابر اصل رخدادهایی است که در زندان‌های آمریکا در عراق رخ داد و ظاهراً آمریکا در حال بازتولید نسل جدیدی از تکفیری‌ها تحت عناوین و نام‌های جدید است. این منابع در پایان خاطرنشان کردند، از سن فرزندان ذکور حاضر در اردوگاه مشخص است که ما پس از گذشت هفت تا نهایت ۱۰ سال دیگر، در برابر نسل جدیدی خواهیم بود که نسخه آتی تفکر تکفیری هستند و این مسئله بیانگر طرح بلندمدت آمریکا در جهان عربی و اسلام است تا سلَفیت وهابیت، همچنان هسته اصلی آن باشد.

جمع بندی
داعش یک گروه تروریستی است که توسط جبهه غربی- عربی ساخته شد. اسناد بسیار زیادی از نقش این کشورها در شکل گیری و تقویت داعش منتشر شده است. طلال بن عبدالعزیز شاهزاده سعودی اعلام کرده که داعش در عربستان و شهر ریاض تشکیل شد. اداورد اسنودن افشاگر آمریکایی نیز با ارائه اسنادی اعلام کرده که داعش محصول آمریکا است. هیلاری کلینتون وزیرخارجه اسبق آمریکا نیز بارها از نقش آمریکا در شکل گیری داعش سخن گفته است. دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا نیز داعش را محصول دولت آمریکا دانسته است. بنابراین غرب داعش را با هدف مقابله با محور مقاومت تشکیل داد. اما شکست این توطئه باعث شد تا آمریکا در شرایط کنونی با حمایت از کردهای سوریه به دنبال تداوم حضور خود در سوریه باشد. در این راستا آمریکا سعی دارد با نجات رهبران اصلی گروه داعش از انحلال و فروپاشی کامل این گروه تروریستی جلوگیری کند. چرا که داعش نشان داده است که ظرفیت های زیادی  برای بسیج گروه های معارض دارد. شبکه های مجازی در این راستا یکی از مهمترین عرصه های فعالیت داعش است. رون جانسون، رئیس کمیته امور دولتی و امنیت داخلی سنای آمریکا در این مورد اعلام کرد که  خلافت جدید داعش در فضای مجازی است. در واقع یکی از مهمترین موانع گسترش گروه القاعده عدم به روز شدن این گروه و همراه نشدن با تکنولوژی های مدرن است. به همین دلیل القاعده در طی سال های اخیر در برابر داعش پس رفت های زیادی داشته و به همین دلیل جایگاه خود را نزد آمریکا از دست داده است. با وجود آنکه داعش در سوریه و عراق سیطره خود را از دست داده است اما آمریکا به این نتیجه رسیده است که این گروه در پروژه های بعدی به ویژه در  افغانستان و پاکستان می تواند در راستای اهداف آمریکا مثمر ثمرتر باشد.

علاوه بر این، نابودی کامل داعش در سوریه بهانه آمریکا برای حضور در سوریه را ازبین خواهد برد. در این شرایط بهترین راهکار این است که رهبران داعش همچنان برای پروژه ها و توطئه های بعدی نجات داده شوند و به بهانه این مسئله آمریکا نیز خروج از سوریه را به تعویق بیندازد. در کل می توان گفت که گروه های تروریستی همواره ابزاری مهم در راستای تحقق منافع آمریکا بوده است. در شرایط کنونی نیز داعش توانسته است با فعالیت های گسترده در فضای مجازی و خلاقیت در روش های جذب نیرو بر سایر گروه ها پیشی بگیرد و همین مسئله واشنگتن را مجاب کرده است که این گروه تروریستی نباید به صورت کامل از بین برود. به همین دلیل نابودی کامل داعش در راستای منافع واشنگتن نیست و آمریکا همواره با عملیات های نجات سریع، مانع از نابودی رهبران داعش شده است


علیرضا جوادی