به بهانه سالگرد اشغال «موصل»؛ نابودی خلافت داعش مرهون فتوای مرجعیت و حمایت‌های ایران

مهمترین رخدادهای مربوط به اشغال موصل
در  10 ژوئن 2014 مهمترین موفقیت داعش با تصرف موصل ـ دومین شهر بزرگ عراق ـ به دست آمد. با سقوط موصل و انتشار تصویرهایی از فرار نیروهای ارتش و پلیس از صحنه جنگ، عراق دچار بحران سیاسی شد. تصرف تکریت، زادگاه صدام، پیروزی بزرگ دیگر داعش در این مدت بود. آنها در ماه‌های بعد نیز پیشروی‌های زیادی داشته و تا یک سال بعد حدود حدود نیمی از خاک سوریه و بخش‌های شمال غربی عراق را در تصرف خود دارند. 

- اعلام خلافت اسلامی: کمتر از یک ماه بعد از سقوط موصل و تکریت، داعش با انتشار ویدیویی رهبر خود ابوبکر البغدادی را "خلیفه یا رهبر همه مسلمانان جهان" خواند. این گروه همچنین نام خود را از "دولت اسلامی عراق و شام" به "دولت اسلامی" تغییر داد تا نشان دهد گستره‌اش از عراق و شام فراتر است و در رویای تسلط بر قاره‌ها است. داعش در این دوران اقدام به چاپ اسکناس با واحد دینار داعش و گذرنامه، ایجاد پلیس، صدور نفت، راه‌اندازی شبکهٔ تلویزیونی و برگزاری گشت‌های گردشگری کرد.

- اولین خطبه ابوبکر البغدادی در مسجد موصل: موصول که سقوط می‌کند، ابوبکر البغدادی رهبر داعش در مسجد بزرگ این شهر خطبه‌ای می‌خواند و همه را به اطاعت از خود فرامی‌خواند؛ بعد از این خطبه، داعش پیشروی‌های زیادی در عراق می‌کند.

- محاصره اربیل و نقش کلیدی ایران در آزادی آن: داعش در ادامه پیشروی‌های خود در شمال عراق پس از تصرف موصل، شهر اربیل را به محاصره خود در آورد و می‌رفت تا با تصرف این شهر عملاً بخش مهمی از اقلیم کردستان عراق را نیز اشغال کند. اما در حالی که داعش گام‌های آخر برای تصرف اربیل را برمی‌داشت، یک اتفاق مهم این شهر را از سقوط حتمی نجات می‌دهد. سرلشکر سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شخصاً با 70 نفر از نیروهایش به اربیل می‌رود و طی عملیاتی که شخصاً فرماندهی آن را به‌عهده داشت، موفق می‌شود محاصره شهر اربیل را بشکند.

- تسلط بر بزرگترین سد عراق: دقیقا چند ماه بعد بزرگترین سد موصل به دست داعش افتاد. به دلیل ضعف ساختاری این سد و نیاز دائمی به تزریق بتون، هرلحظه نگرانی از شکستن آن و راه افتادن سیلابی مرگبار وجود داشت. همزمان، داعش به سنجار شهر ایزدی‌ها حمله کرد و سپس گزارش‌هایی از اعدام‌های دسته جمعی شهروندان و تجاوز جنسی به زنان منتشر شد. 

- فتوای تاریخی آیت‌الله سیستانی برای تشکیل الحشد الشعبی: در ژوئن 2014 شیخ مهدی کربلایی نماینده آیت‌الله علی سیستانی، مرجع عالی شیعیان عراق در خطبه‌های نماز جمعه کربلا گفت: «واجب است شهروندانی که قادر به حمل سلاح هستند، از کشور، ملت و مقدسات خود دفاع کنند و داوطلبانه برای این هدف مقدس به نیروهای امنیتی بپیوندند.» و این فتوای تاریخی، موجی از حضور مردم در جبهه‌های نبرد با داعش را ایجاد کرد.

-- پس از آن هزاران نفر از عراقی‌ها با ثبت نام در نیروهای موسوم به «الحشد الشعبی»، نیروهای دفاع مردمی به نیروهای مسلح در عراق پیوستند. با وجود اینکه اکثریت حشد شعبی را گروه‌های شیعه تشکیل می‌دهد، اما در بین آن‌ها نیروهای بسیج سنی مذهب، ایزدی و مسیحی نیز وجود دارد. گردان‌های عاشورا به رهبری عمار حکیم، سازمان بدر به رهبری هادی عامری، عصائب اهل حق به رهبری قیس خزعلی، گردان‌های سرایا سلام به رهبری مقتدی صدر، گردان‌های امام علی به رهبری شبل زیدی، گردان مسیحی بابلیون به رهبری ریان کلدانی از مهمترین شاخه‌های حشد الشعبی بودند.

-- ایران نیز از روز نخست تشکیل الحشد الشعبی از آن حمایت کرد و تجربیات خود را در اختیار آنها گذاشت. 
-- سرلشکر قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران در یکی از سخنرانی‌های خود گفته بود: «پیروزی در موصل برخاسته از یک مرد در خانه‌ای محقر است یعنی آیت‌الله سیستانی؛ این فقیه حکیم و موقعیت‌شناس نه تنها حامی شیعه بود بلکه حامی تک تک مردم عراق است. این مرجع جوانان عراق را به خروش وادار کرد و با فتوایش گروه‌های حشدشعبی را به وجود آورد. خون جوانان شیعه برای نجات جوانان اهل سنت روی زمین ریخت و کار جوانان عراقی در حمایت از مردم بی‌نظیر بود که همه این‌ها تاثیر فتوای آیت‌الله سیستانی است.»

در روز 26 مهر ماه 1395 ( دوشنبه 17 اکتبر 2016)عملیات نظامی مشترکی توسط ارتش عراق، بسیج مردمی عراق، نیروهای پیشمرگه کردستان عراق و برخی گروه‌های دیگر علیه داعش آغاز شد که نبرد وسیعی برای آزادسازی موصل از کنترل نیروهای داعش است. سرانجام پس از تقریباً 9 ماه نبرد، در روز 19 تیر 1396 شهر موصل به‌طور کامل از گروه داعش پس گرفته شد.

ابومهدی المهندس نایب رئیس هیئت الحشد الشعبی عراق با تقدیر از کمک‌های جمهوری اسلامی ایران و حزب الله لبنان به عراقی‌ها در نبرد علیه داعش تاکید کرده بود ایرانی‌ها خیلی سریع به درخواست کمک ما پاسخ دادند و انبارهای سلاح خود را برای ما باز کردند و سلاح و پشتیبانی‌های لجستیک ایران ظرف چند ساعت به دست ما رسید.المهندس اظهار داشت: عراقی‌هایی که به ندای مرجعیت لبیک گفتند با حمایت ایران و حزب الله لبنان پیروزی علیه داعش را رقم زدند.