کد QR مطلبدریافت لینک صفحه با کد QR

سفر شیخ تمیم به پاکستان

دیپلماسی اقتصادی دوحه در رخنه به اتحادسعودی

الوقت , 4 تير 1398 13:13

اسلام تایمز: همکاری‌های اقتصادی که در ابعاد گوناگون برای پاکستان سودآور خواهد بود لاجرم این کشور را نسبت به ثبات در منطقه و امینت قطر حساس تر میکند و این موفقیتی در دیپلماسی قطر برای دور زدن سیاستهای دستوری امارات و عربستان است


 روز شنبه امیر قطر «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی» به همراه یک هیات عالی رتبه سیاسی وارد پاکستان شد و با رئیس جمهور و نخست وزیر این کشور دیدار کرد. این سفر در حالی که آخرین دیدار شیخ تمیم از پاکستان به سال 2015 باز می گردد در شرایطی اهمیت بیشتری پیدا میکند که قطر در محاصره سیاسی و اقتصادی کشورهای عربی به رهبری عربستان قرار گرفته است که خود متحد استراتژیک اسلام اباد در خلیج فارس محسوب می شود. بر این اساس این پرسش مطرح است که پاکستان چه جایگاهی در سیاست خارجی قطر دارد و از سوی دیگر شیخ تمیم چه اهدافی را در دیدار از اسلام اباد دنبال می‌کند.
 
پاکستان در مختصات سیاسی کشورهای عربی
پاکستان که دومین کشور پرجمعیت مسلمان است و ارتش این کشور در رده 17 جهان قرار دارد به لحاظ نظامی مورد توجه کشورهای عربی به خصوص عربستان  بوده است. در عین حال پاکستان تنها 8 میلیارد دلار ذخیره ارزی دارد که موجب توجه مقامات نظامی و سیاسی این کشور به ضرورت جلب کمک‌ها خارجی شده است. عربستان همواره سعی کرده با استفاده از اهرم کمک‌های مالی پاکستان را در محور اتحاد استراتژیک با خود حفظ کند و عمده ترین دلیل آن بکارگیری نظامیان ارتش و همچنین تبدیل پاکستان به کارخانه تولید شبه نظامی با ترویج ایدئولوژی وهابیت برای ایجاد عمق استراتژیک در منطقه و یا ضربه زدن به منافع رقبا می باشد. تا سال 2006 عربستان 12153 مرکز ترویج سلفی گری در پاکستان دایر کرده است. اوایل سال 2019 در سفر بن زاید اسلام اباد وی قول کمک 6 میلیارد دلاری به اقتصاد پاکستان را داد سپس بلافاصله بن سلمان با وعده سرمایه گذاری 8 میلیاردی در پالایشگاه نفت گوادر و کمک ده میلیارد دلاری برای رفع بحران اقتصادی پاکستان راهی این کشور شد.
 
روابط دوحه اسلام آباد
پاکستان نیاز مبرمی به واردات گاز دارد و روزانه باید 6هزار میلیون فوت مکعب گاز وارد کند در حالی که فعلا روزانه 4هزار میلیون فوت مکعب گاز وارد پاکستان میشود. با وجود سنگ اندازی آمریکا در انتقال گاز ایران به پاکستان ، این کشور همچنان به این مسیر گازی نیاز دارد اما برای حل این مشکل در کوتاه مدت به قطر روی آورده است. قطر بزرگترین صادرکننده گاز مایع (L.N.G) در جهان است. در سال 2015 قراردادی به ارزش 16 میلیارد دلار برای صادرات 1.5میلیون فوت مکعب امضا شد. با افزایش مصرف گاز در پاکستان ورادات گاز از قطر نیز در حال افزایش است. قطر میتواند تا 26 درصد بحران انرژی در پاکستان را حل کند.

همچنین عمران خان که بر روی 30 میلیارد دلار وعده کمک مالی امارات و عربستان برای نجات اقتصاد بحران زده پاکستان حساب باز کرده بود در عمل با کارشکنی ریاض در اجرای وعده‌های خود موجه گردید و آنچه در عمل رخ داد بسیار کمتر از وعده های پرآب و تاب قبلی بود. این موضوع فرصتی مغتنم برای گسترش روابط بادوحه و در نتیجه ایجاد تعادل و کاهش وابستگی به عربستان را ایجاد کرده است.

پاکستان همواره سعی داشته توازن را در روابط منطقه ای حفظ کند چنانکه علی رغم روابط استراتژیک با ریاض در جنگ یمن شرکت نکرد. لذا وابستگی مالی به کمکهای مالی عربستان علاوه بر اینکه بی طرفی اسلام آباد را به دلیل دیکته های ریاض در مسائل منطقه ای به خطر خواهند انداخت، بلکه حتی به دلیل سیاست عربستان در ترویج سلفی‌گری در پاکستان عملاً حاکمیت دولت اسلام آباد دچار چالش می شود و مخاطرات امنیتی ناشی از آن برای همسایگان، بر روابط خارجی این کشور بویژه با همسایگان نیز تأثیرات منفی خواهد گذاشت.

در طرف مقابل پس از محاصره اقتصادی قطر، روابط تجاری دو دوحه- اسلام آباد تا230 درصد در سال 2018 افزایش پیدا کرد و به بیش از دو نیم میلیارد دلار رسید. عمران خان در دیدار آبانماه با «غانم بن شاهین» فرمانده ستاد ارتش قطر اعلام کرد: باز شدن دفاتر ویژه کار از سوی قطر در پاکستان باعث ایجاد فرصت شغلی برای بیش از 100 هزار پاکستانی شده است و از افزایش صادرات کالا از پاکستان به قطر بیش از 73 درصد خبر داد. استفاده از کارگران پاکستانی در پروژه های ساخت وساز بویژه در بحث آماده سازی زیرساخت های میزبانی از جام جهانی از دیگر دلایل توجه دوحه به پتانسیل های انسانی در پاکستان است. همچنین نباید از یاد برد که پس از اعلام محاصره قطر، پاکستان اعلام کرد 20هزار نیروی کمکی به این کشور خواهد فرستاد. اکنون نیز سخن از ارسال همین تعداد نیروی نظامی برای کمک به امنیت برگزاری مسابقات جام جهانی می باشد.
 
آینده روابط سیاسی
عمران خان با تاسیس حزب تحریک و انصاف پاکستان محوریت اهداف خود را برپایه ایجاد رفاه در پاکستان قرار داده است. بنابراین به دنبال قراردادهای تجاری است که این کشور را وارد تنش و درگیری با سایر کشورها نکند. برخلاف عربستان، قطر منافع خود را در سایه ثبات و تنش زدایی دنبال میکند که این باعث همسویی بیشتری در روابط دو جانبه با قطر میشود. در این سفر قرار است قرار داد 22 میلیاردی قطر که بزرگترین  قرار دارد از بین کشورهای حوزه خلیج فارس با پاکستان است اجرایی شود. امضای این قرارداد به تعمیق روابط سیاسی بلند مدت و کاهش نفوذ یکطرفه عربستان در پاکستان منجر میشود. ضمن آنکه قطر برای تامین امنیت و پشتیبانی خدماتی  جام جهانی 2022 قطر به پاکستان نیز نیار دارد در این راستا زمینه اشتغال 100هزار نفر پاکستانی در قطر فراهم میشود. اشتغالزایی که  در ابعاد گوناگون برای پاکستان ایجاد میشود لاجرم این کشور را نسبت به ثبات در منطقه و امینت قطر حساس تر میکند و این موفقیتی در دیپلماسی قطر برای دور زدن سیاستهای دستوری امارات و عربستان است .

یکی از شعارهای جدی  عمران خان مبارزه با پولشویی بود. پاکستان برای همکاری بهتر بانهادهای اقتصادی بین المللی مثل صندوق بین المللی پول نیاز به انجام اصلاحاتی در زمینه میارزه با پولشویی دارد. همکاری اقتصادی با قطر به دلیل موفقیت نسبی سیستم بانکی قطر در مبارزه با پولشویی به پاکستان در ارتباطات اقتصادی بین المللی و جذب سرمایه کمک میکند به همین دلیل یکی از یاداشتهای امضا شده در سفر اخیر مبارزه با پولشویی و جرایم مالی بود.

پس از محاصره قطر این کشور تلاش میکند نقش فعال تری در تحولات منطقه داشته باشد با توجه به اینکه هفته آینده دور هفتم مذاکرات صلح افغانستان در قطر برگزار میشود و ارتباط دو جانبه طالبان با پاکستان و قطر، نقش این دو در آینده افغانستان و گفتگوهای بین الافغانی بیشتر می شود. طبیعتا قطر تمایل به کاهش دخالت عربستان در افغانستان  دارد و این دیدار فرصت مضاعفی  برای قطر فراهم میکند
 


کد مطلب: 801421

آدرس مطلب :
https://www.islamtimes.org/fa/article/801421/دیپلماسی-اقتصادی-دوحه-رخنه-اتحادسعودی

اسلام تايمز
  https://www.islamtimes.org