ابعاد و تبعات سیاسی لغو توافقات فلسطینی- صهیونیستی

 
توافقات فلسطینی- صهیونیستی
مهمتربن مبنایی که دولت خودگردان بر آن تاکید میکند قطعنامه 242 شورای امنیت است که اسرائیل را ملزم میکند به مرزهای 1967 بازگردد که شامل کرانه باختری رود اردن، شرق بیت المقدس ، نوار غزه و و بلندی‌های جولان می‌شود. نوار غزه از سال 2005 ظاهرا تخیله شد اما همچنان در محاصره اسرائیل قرار دارد. فلسطین درکنار مبارزات مردمی اقدامات دیپلماتیکی را نیز به امید برقراری یک دولت مستقل فلسطینی انجام داد که برخی از آنها در معرض انتقاداتی نیز قرار داشت از جمله پیمان اسلو درسال 1993 که یک چارچوب مشخص برای صلح را دریک بازه زمانی 5 ساله تعیین میکرد. سازمان آزادیبخش فلسطین در این  پیمان برای گام اول توافقات، رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت اما به دلیل تردید آمیز بودن وغیرقابل اعتماد بودن اسرائیل از این زمان به بعد شکاف‌های دامنه داری بین گروههای فلسطینی و تشکیلات خود گردان ایجاد شد. پس از سه انتفاضه خونین نیز توافقات محدودی بین اسراائیل و فلسطین انجام شد در مجموع پس از پیمان اسلو تا سال 2013 تعداد 14 نشست، دیداریا توافق مهم بین طرفین و یا قدرتهای دیگر انجام شده است. علاوه بر این آخرین مذاکرات آتش بس با وساطت مصر اردیبهشت ماه جاری بین طرفین اجرایی شد.
 
تبعات لغو تعهدات
پس از تکرار عهدشکنی های رژیم صهونیستی به خصوص پس از انتخاب اورشلیم به عنوان پایتخت و سعی در رسمیت بخشیدن به تصرف بلندی های جولان و تلاش برای فریب فلسطینیان در قالب معامله قرن، تشکیلات خود گردان روز به روز از موافقت اسرائیل با اجرای طرح دو دولت ناامیدتر می‌شود؛ به گونه ای که در آبان ماه سال گذشته نیز شورای مرکزی ساف اعلام کرد به رسمیت شناختن اسرائیل را به حالت تعلیق در می آورد. اما آن زمان آمریکا و برخی از کشورهای عربی و اسرائیل سرگرم زمینه چینی معامله قرن بودند و هنوز تهدیدات ساف را جدی نمی‌گرفتند.

رژیم صهیونیستی با محاسبه اینکه ساف در موضع ضعف قرار دارد همچنان نیز اعتنای چندانی به این مساله ندارد یا سعی میکند در موضع‌گیری های رسمی و غیر رسمی خود را بی تفاوت نشان دهد. اولیور لیونی خبرنگار روزنامه صهیونیستی یدیعوت آحارنوت در گزارشی نوشت، براساس ارزیابی آنها(مقامات اسرائیل)، این تصمیم ابومازن هم مانند تصمیم های سابق خواهد بود و عملا هیچ تغییر واقعی در رابطه بین تشکیلات خودگردان و اسرائیل صورت نخواهد گرفت.همچنین ایلی کوهین وزیر اقتصاد و صنعت رژیم صهیونیستی در واکنش به موضع تشکیلات خودگردان گفت: محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین از همان ایتدا به توافقنامه های امضا شده با اسرائیل که اکنون تعلیق آن را اعلام کرده است، پایبند نبوده است و تبعات این اقدام را فلسطینی ها خواهند پرداخت. اما به نظر میرسد این بار ابومازن در تصمیم خود جدی است و حداقل بخشی از این تعهدات را لغو می‌کند که سه نتیجه مهم خواهد داشت:

1- بازگشت انتفاضه ها یا اعتراضات گسترده : توافق اسلو پس از اولین انتفاضه انجام شد .سایت فلسطی الیوم گزارش داد ، پس از اعلام موضع محمود عباس ،کمیته عالی راهپیمایی بازگشت و شکستن محاصره غزه خواهان گسترده ترین مشارکت  برای این راهپمایی شد. زمینه چنین شکلگیری چنین انتفاضه ای با توجه به اجرای هر هفته راهپیمایی های روز بازگشت در نوار غزه و همچنین ابطال افسانه شکست ناپذیری رژیم صهیونیستی به صورت کاملاً عینی فراهم است.

2- اتحاد گروههای فلسطینی: پس از توافق اسلو بین دولت خودگردان و گروه‌های جهادی و جنبش حماس اختلافاتی ایجاد شد که منجر به سواستفاده رژیم صهیونیستی می‌شد. پس از تصمیم دولت خودگردان ، جنبش حماس در بیانیه ای ضمن حمایت از تصمیم ابومازن تاکید کرد :ملت فلسطین به سمت اقدامات عملی و واقعی و وفری در حرکت هستند که در آن تصمیمات تبدیل به فعل می‌شوند. شورای ملی فلسطین نیز اعلام کرد «تصمیم دولت در لغو قراردادها مرحله جدیدی از مقاومت و ایستادگی است و از همه فلسطنیان خواست در حمایت از این تصمیم متحد شوند». در این رابطه آندره چوپریگین استاد دانشکده پژوهش‌های شرقی روسیه گفت: این اقدام عباس منجر به وحدت کامل ساف و حماس خواهد شد و ممکن است موازنه قدرت را تغییر دهد.

3- تضعیف موقعیت رژیم صهیونیستی: بزرگترین امتیازی که اسرائیل توانست پس از اسلو بگیرد امتیاز رسمیت شناخته شدن توسط ساف بود. با وجودی که این رژیم در سال 1997 در ادامه توافق اسلو توانست توافق هبرون را به امضا ساف برساند و نیروهای امنیتی خود را مجددا در شهر هبرون مستقر کند، درمقابل به تدریج تمام وعده‌های خود برای تشکیل دو دولت را زیر پا گذاشت. کشورهای عربی که هنوز به اجرایی شدن توافقات توسط اسرائیل امیدوار بودند از سال 2002 به بعد چندین طرح صلح ارائه کردند و در آخرین مورد آن در معامله قرن و کنفرانس منامه شرکت کردند. حال اما با یکدست شدن گروههای فلسطینی علیه اسرائیل و جدیت آنها، کشورهای عربی هیچ گونه عذر وبهانه ای برای برقراری روابط عادی با رژیم صهونیستی نخواهند داشت و ناچارند انتخاب‌های دشواری انجام دهند؛ درمقابل نیز این اسرائیل است که از این به بعد امتیازات سیاسی و امنیتی  قبلی خود را از دست میدهد زیرا از زمان روی کار آمدن ترامپ بسیاری از کمکهای مالی به فلسطینیان قطع شده و تقریبا چیزی برای از دست دادن ندارند.

4- تضعیف موقعیت انتخاباتی ترامپ: کوشنر پس از شکست کنفرانس منامه سعی نمود با سفر مجدد به برخی کشورهای عربی فاز دوم معامله قرن را اجرایی کند و تاحدودی اعتبار از دست رفته را جبران کند ترامپ نیز که در انتخابات پارلمانی از نتانیاهو حمایت جدی کرده بود، به دنبال یک توافق اجباری بین دو گروه بود تا از آن به عنوان یک نمونه موفقیت آمیز از عمل به وعده هایش در داخل آمریکا بهره سیاسی ببرد. اما با تشدید تنشها پس از بیانیه جدید ساف، ترامپ نیز در موقعیت تهدید آمیزی نسبت به رقبای خود قرار میگیرد به صورتی که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به تصمیم تشکیلات خودگردان گفت: «ما امیدواریم فلسطینیان به جای فرستادن نشانه های غیر سازنده به صورت مثبتی به روند سیاسی ملحق شوند». بنابراین در مجموع این اقدام تشکیلات خودگردان، فشارهای سیاسی بین المللی و منطقه ای براسرائیل و نتانیاهو را افزایش می‌دهد.