۰
چهارشنبه ۱۶ مرداد ۱۳۹۸ ساعت ۰۹:۱۴

ناقوس جنگ و فرصت محدود روژآوا

ناقوس جنگ و فرصت محدود روژآوا
برخلاف ادعاها و خواست آمریکا، برای ممانعت از حمله ارتش ترکیه به منطقه شرق فرات که تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه است، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه بر لزوم انجام عملیات در این منطقه تاکید دارد و شواهد و اطلاعات رسانه‌ها حاکی از روند سریع انتقال تجهیزات و ادوات جنگی سنگین به مرزهای جنوبی ترکیه با سوریه می باشد. استدلال اردوغان این است که اگر امروز این حمله به مواضع گروههای کرد سوریه که از نظر او تروریست و تحت فرمان پ ک ک هستند صورت نگیرد، در آینده ترک‌ها باید بهای سنگینی را برای مقابله با یک حکومت احتمالی مشروع و پذیرفته شده در نظام بین‌الملل بپردازند.

در واقع، رئیس حزب عدالت و توسعه به هیچ عنوان خواهان تکرار تجربه شکل‌گیری حکومت اقلیم کردستان در شمال عراق نیست و بر این باور است اگر در سال 1991 آنکارا مانع ازایجاد حکومت خودمختار کردستان عراق می‌شد، هیچ‌گاه چنین حکومتی شکل نمی‌گرفت. از نظر حاکمان آنکارا، حزب کردی اتحاد دموکراتیک شاخه سوری پ‌ک‌ک بوده و تهدیدی برای امنیت ملی این کشور در آینده محسوب می‌شود.

علی رغم این نگاه، مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا بر این امر تاکید کرده که هر گونه عملیات نظامی ترکیه علیه کردها در شمال سوریه «غیرقابل قبول» است و آمریکا جلوی حملات یکجانبه این کشور را خواهد گرفت. این سخن دو معنا می‌تواند داشته باشد. یکی اینکه آمریکا با وارد کردن نیروهای خود به خطوط مرزی حاضر به مقابله مستقیم با هجوم ارتش ترکیه روی خواهد آورد و یا تفسیری دیگر مبنی بر اینکه واشنگتن با استفاده از ابزار تحریم اقتصادی و فشار دیپلماتیک بر آنکارا از انجام این عملیات ممانعت به عمل می‌آورد. در میان این دو احتمال، احتمال دیگری نیز مطرح است که آن هم عبارت است از: ترجیح ترکیه به کردهای سوریه توسط دونالد ترامپ.

واقعیت این است که ترامپ بر اساس منطق تاجرمسلکانه و منفعت‌گرایانه خود طی دو سال حکمرانی بر کاخ سفید، به تمامی متحدان آمریکا نشان داده که در لحظات حساس حاضر به حمایت از متحدان و هزینه کردن برای آن‌ها نیست. بر اساس همین منطق بعید به نظر می‌رسد ترامپ منافع حیاتی و سود کلان اقتصادی در مناسبات با ترکیه را قربانی بازیگری ذره‌ای و محدود همانند کردهای سوریه کند. در نتیجه محتمل بودن این سناریو، می‌توان کردهای سوریه را بازندگان اصلی اعتماد به آمریکا مورد ارزیابی قرار داد.
 
کردها گرفتار در دام بی‌اعتمادی به آمریکا
کردهای سوریه طی تحولات بعد از 2014 تا کنون به صورت همه‌جانبه در مقام پیاده نظام واشنگتن در معادلات میدانی سوریه عمل کرده‌اند. حزب اتحاد دموکراتیک با گذاشتن تمامی تخم‌مرغ‌های خود در سبد آمریکا، رسما آینده سیاسی خود را به سیاست‌های این کشور گره زده است. با این وجود، بُعد خطرناک مساله برای آن‌ها این است که ترامپ به شکل واضح حتی حاضر نیست برای قدرت‌های بزرگی که چندین دهه متحد سنتی آمریکا بوده‌اند هزینه کند، حال وضع کردها که بازیگرانی ذره‌ایی و محدود هستند به جای خود.

اظهارنظر جدید اردوغان نیز در همین راستا قابل خوانش است که با صراحت اعلام می‌کند: «از آمریکا به عنوان هم‌پیمان‌مان در ناتو و شریک استراتژیک‌مان انتظار داریم گامی در خور هم‌پیمان واقعی خود درباره پرونده سوریه بردارد.» این سخن بدین معنا است که واشنگتن نباید شریک خود در ناتو را فراموش کند و ترامپ باید در نهایت در کنار آنکارا بایستد و نه کردهای سوریه. در موقعیت کنونی، این امکان وجود دارد که ادعاهای اردوغان با توجه به سابقه او که همیشه حرف‌ها و تهدیدات خود را عملی کرده است، با چراغ سبز آمریکا باشد. در این صورت کردهای سوریه به طور حتم در باتلاق خودساخته اعتماد به آمریکا غرق خواهند شد.
 
فرصت‌سوزی کردها در نزدیک به دمشق
مهم‌ترین خطای استراتژیک کردهای سوریه در معادلات میدانی را می‌توان تداوم سرسپردگی به واشنگتن و عدم توافق با دمشق ارزیابی کرد. در اوایل سال 2018 در میان سکوت آمریکا و تمامی کشورهای غربی، ترکیه و نیروهای تحت حمایت‌اش کانتون عفرین را به تصرف در آوردند و در ادامه نیز ترامپ از خروج نیروهای آمریکایی از سوریه خبر داد اما کردهای سوریه هیچ‌گاه این مساله را نتوانستند درک کنند که واشنگتن در نهایت پشت آن‌ها را خالی خواهد کرد. در این شرایط فرصت برای کردها مهیا بود که حتی در زمان قبل از حمله ترکیه به عفرین، با نزدیکی به دمشق نه تنها قربانی تحولات نشود، بلکه به عنوان شریکی جدید در کنار حکومت مرکزی قرار گیرد تا از این طریق مرزهای سرزمین های کردی را از تجاوز ارتش ترکیه در امان نگه دارد. در موقعیت کنونی نیز این فرصت برای آن‌ها وجود دارد که با دعوت از دمشق برای بر عهده گرفتن تأمین مرزها، برنامه های احتمالی آنکارا برای هجوم به شرق فرات و تصرف مناطقی دیگر از خاک سوریه به بهانه مبارزه با تروریسم را به چالش بکشند. با این حال آنکارا امیدوار به حفظ اختلافات میان دولت مرکزی و کردها می باشد تا بتواند تمامی اهداف خود را در شمال سوریه تا پیش از پایان بحران و شروع فرآیند سیاسی به انجام برساند.
 
پیچیده شدن معادلات میدانی سوریه
در صورت اجرایی شدن تهدیدات اردوغان در حمله به شمال سوریه، به طور حتم معادلات میدانی این کشور بار دیگر با پیچیدگی زیادی همراه خواهد شد. بازیگرانی همچون روسیه و ایران به هیچ عنوان نسبت به افزایش قدرت و نقش‌آفرینی ترکیه در سوریه رضایت ندارند. علاوه براین، این قدرت‌ها رفتار ترکیه را مغایر با تمامی تعهدات آنکارا در نشست‌های آستانه ارزیابی می‌کنند. بر همین اساس می‌توان حمله ارتش ترکیه به شرق فرات را آغازگر دور جدیدی از بحران و آشوب در معادلات سیاسی کشور سوریه ارزیابی کرد.
مرجع : الوقت
کد مطلب : ۸۰۹۲۹۲
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما

منتخب
پیشنهاد ما