اهداف و پیامدهای اخراج امارات از ائتلاف؛ سه سناروی محتمل

بر اساسا اعلام روسیاالیوم، سه تن از مسئولان ارشد دولت فراری و مستعفی یمن در بیانیه‌ای این درخواست را مطرج کرده اند. بر اساس این گزارش احمد المیسری وزیر کشور، صالح الجبوانی وزیر حمل و نقل و عبدالعزیز الجباری نایب رئیس پارلمان دولت فراری و مستعفی یمن گفتند که امارات از اهدافی که ائتلاف سعودی اعلام کرده است منحرف شده و از کودتا علیه مشروعیت در عدن حمایت کرده است. این سه مسئول دولت عبدربه منصور هادی اعلام کردند که امارات از طرح‌های تجزیه طلبان در یمن حمایت می‌کند.

نکته ای که باید به آن توجه کرد آن است که پس از درگیری های شدید میان جدایی طلبان جنوبی شورای اننقالی وابسته به امارات و نیروهای وفادار به منصور هادی در استان‌های شبوه، عدن و أبین در جنوب این کشور طی هفته‌های گذشته، عربستان سعودی به عنوان رهبر ائتلاف طی نشست هایی با حضور نمایندگان دو طرف در شهر جده برای فیصله دادن به اختلافات و درگیری ها و متحد کردن مجدد جبهه مخالفان انصارالله کوشید اما با توجه به عمق اختلافات نتیجه ملموسی از این دیدارها در راستای تنش‌زدایی به دست نیامد.

لذا با توجه به این موضوع اکنون مسئله ای که می شود این است که اهداف درخواست رسمی دولت مستعفی منصور هادی برای کنار گذاشتن امارات از ائتلاف چیست و چه پیامدهایی را در تحولات یمن بر جای خواهد داشت؟ در پاسخ به این پرسش‌ها با توجه به تحلیل های متفاوتی که از وضعیت کنونی روابط میان جبهه مخالفان انصارالله وجود دارد می توان از سه سناریو محتمل سخن گفت.
 
فشار عربستان بر امارات
هیچ شکی در این موضوع وجود ندارد که اقدام امارات در اعلام خروج از جنگ یمن و تنها گذاشتن عربستان در جبهه های جنگ با انصارالله به دلیل ترس از حملات موشکی و پهبادی یمن، برای سعودی ها معنایی جز خیانت ابوظبی و پشت کردن به اتحاد دو کشور ندارد. طبیعتاً وضعیت ریاض با متمرکز شدن قوای انصارالله به سوی مرزهای عربستان بسیار متزلزل‌تر از گذشته خواهد شد و در همین مدت زمان کوتاه آثار آن به خوبی قابل مشاهده است. درنتیجه چنین روندی این امکان وجود دارد که عربستان در پی اعمال فشار بر امارات و به صورت غیرمستقیم نیروهای تحت نفوذ آن در جنوب (یعنی جدایی‌طلبان شورای انتقالی) باشد که از شرایط خود برای بازگشت به توافقات پیشین با دولت منصور هادی و به رسمیت شناختن آن عدول کنند. بر اساس اعلام رسانه ها شرایط نیروهای جنوبی علاوه بر به دستیابی به برخی پست های کلیدی در کابینه، قطع همکاری کامل میان منصور هادی و حزب اخوانی اصلاح بوده است که هادی بخش مهمی از اعضای کابینه را از این حزب انتخاب کرده است.

در واقع تهدید اصلی برای امارات این است که پس از درخواست رسمی دولت مستعفی منصور هادی و پذیرش این در خواست از سوی ریاض، امارات عملاً مشروعیت قانونی برای پیشبرد اقدامات خود در یمن را از دست خواهد داد و به عنوان متجاوز و اشغالگر از سوی دولت مستعفی مورد شناسایی قرار خواهد گرفت که این امر باشکایت رسمی دولت هادی از ابوظبی در شورای امنیت، از جنبه حقوق بین الملل برای امارات تبعات خواهد داشت.
 
تقلای منصور هادی برای ماندن در معادلات
در سناریویی دیگر که میتوان از اهداف دولت هادی برای اقدام علیه مشارکت امارات در جنگ یمن طرح کرد توجه به برخی تحلیل‌ها نشان می دهد با توجه به اینکه هم عربستان و هم متحدان غربی آن از اینکه تداوم جنگ و محاصره بتواند به شکست انصارالله و بازگشت منصور هادی به قدرت بیانجامد کاملاً ناامید شده اند، ممکن است تقسیم کاری در پشت پرده میان امارات و عربستان برای تجزیه یمن و تقسیم منابع جنوبی میان ریاض و ابوظبی صورت گرفته باشد تا از این طریق این دو کشور بدون حداقل دستاوردی از جنگ یمن خارج نشوند. لذا عده ای بر این اعتقادند که حمله نیروهای شورای انتقالی به عدن با هماهنگی ریاض صورت گرفته است. طبیعتاً قربانی اصلی این تقسیم کار دولت منصور هادی می باشد. لذا با توجه به این وضعیت این فرضیه وجود دارد که منصور هادی برای جلوگیری از مات شدن در تحولات آتی یمن بخواهد برای تحت فشار قرار دادن عربستان درخواست خروج امارات از ائتلاف را بکند.

طبیعتاً عدم پذیرش این درخواست با فرض طرح رسمی آن، تمامی ادعاهای ریاض در مشروع خوندن حملات خود به یمن با عنوان حمایت از متحد خود و حضور در این جنگ با درخواست منصور هادی را به زیر سوال خواهد برد زیرا در پی آن برای افکار عمومی یمن، منطقه و جهان مشخص خواهد شد که منصور هادی مهره و بازیچه ای بیش در دست سعودی‌ها برای به نابودی کشاندن یمن و تصرف منابع آن نبوده است.
 
خارج کردن امارات از گود رقابت
اگرچه همانطور که در سنارویی دوم گفته شد امکان بروز اختلاف میان منصور هادی و عربستان بعید نیست اما درصورتی که ریاض حاضر به کنار گذاشتن امارات از تحولات یمن باشد در این صورت باید فرضیه دیگری را مطرح کرد که با واقعیات یمن نیز مطابقت دارد.

امارات از آغاز جنگ یمن به جزایر استراتژیک جنوب یمن در تنگه باب المندب و سلطه بر بنادر مهمی چون عدن چشم دوخته بود و برای تجزیه یمن به ایفای نقش می پرداخت لذا در شرایط کنونی نیز که عربستان باید با دست خالی از جنگ یمن خارج شود این ابوظبی است که به بخش زیادی از اهداف خود دست یافته است. در این شرایط ریاض با کنار نهادن عملی امارات از جنگ یمن، در حالی که دیگر حضور اسمی این کشور در ائتلاف سودی برای برنامه های ریاض در پیشبرد نبرد با انصارالله نخواهد داشت، می تواند مجوز حمله به نیروهای جنوبی و بازگرداندن منصور هادی به عدن را به دست بیاورد و ازاین طریق دستاوردهای امارات بویژه در کنترل تنگه استراتژیک باب المندب را با بازگرداندن کنترل مناطق به دولت منصور هادی عملاً در اختیار خود بگیرد.