کد QR مطلبدریافت لینک صفحه با کد QR

رستاخیز اعتراضات در مصر؛ ریشه‌ها و چشم‌انداز

الوقت , 2 مهر 1398 09:43

اسلام تایمز: با توجه به قول السیسی در سال 2015 و ناتوانی او در اداره کشور طی این چند سال، اکنون انتظار عمومی مردم برای برکناری او روز به روز افزایش پیدا میکند و انتظار می رود تظاهرات در روزهای آتی نیز ادامه پیدا کند


پس از سرکوبهای متعدد در مصر، روز شنبه نخستین تظاهرات ضد دولتی پس از سال 2011 در میدان التحریر علیه عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر آغاز شد. صرف نظر از زمان و ابعاد آن ،سوال مهمی که این اعتراضات در پی داشته این است که تا چه میزان این تظاهرات خبر از خیزش جدید مردم مصر  می‌دهد و گستردگی آن در روزهای آتی چگونه خواهد بود؟
 
ریشه‌های اعتراضات
پس از برکناری محمد مرسی وقتی هواداران او در میدان العدویه تجمع نمودند، نظامیان مصری در سرکوب شدیدی که منجر به کشته شدن  ۲۵۰ نفر ازمعترضین شد، زمینه را برای قدرت عبدالفتاح السیسی آماده نمودند. السیسی که قبلا رئیس ستاد مشترک ارتش بود یک سال پس از این کشتار در انتخاباتی بحث برانگیز به ریاست جمهوری مصر رسید. طی این مدت بازداشت ها و اعدام هبران اخوان المسلیمن و سرکوب برخی  احزاب دیگر ادامه پیدا کرد.

در پس ظاهر آرام مصر پس از سال ۲۰۱۴، زیر پوست تحولات مصر اتفاقات دیگری در حال شکل‌گیری بود. همزمان با سرکوب ها و قدرت گیری السیسی ،فساد نیز دردولت مصر بیشتر شد. در کنار آن دولت سیاست ریاضت اقتصادی را در پیش گرفته بود که روز به روز فشاربیشتری به مردم وارد می‌شد. اما دولت مصر بدون اصلاح ساختاری فساد ،  ماموریت خود را برپایه سرکوب اخوانی ها و جلوگیری از هر گونه قدرت گیری سایر احزاب گذاشت که بیشتر سیاستی در جهت منافع کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی بود. به همین خاطر در سیاست های اقتصادی کلان نیز چشم به نهادها و دولتهای خارجی دوخته بود.

در سال ۲۰۱۶ مصر بسته ۱۲ میلیاردی از صندوق بین المللی پول دریافت کرد و همچنین طی چندین مرحله از عربستان و امارات و کویت کمکهای چند میلیاردی کسب نمود. اما این کمکها نه تنها باعث رونق اقتصاد مصر نشد ، باعث گسترش فساد و همچنین شکاف در بین مقامات دولتی شد. مرکز آمار و بسیج عمومی مصر اعلام کرد فقر در مصر به 32.5 درصد رسیده است. دولت مصر که پیش بینی موج جدیدی از اعتراضات را می‌کرد، همچنان از خطر محمد مرسی بیمناک بود. با این حال مرسی در مرگی مشکوک اوخر خرداد در دادگاه درگذشت. هنوز مدت زیادی از مرگ وی نگذشته بود که عبدالله پسر ۲۴ ساله او که قبلا چندین بار بازداشت شده بود و به قید وثیقه آزاد شده بود نیز در مرگی مشکوک درگذشت.

به دلیل اینکه مشکلات سیاسی و اقتصادی مصر از ریشه حال  نشده بود، حذف رهبران و احزاب و چهره های اثرگذار تاثیری در جلوگیری از خیزش دوباره مردم مصر نداشت و این بار «محمد علی » فعال اقتصادی و بازیگر مصری که در اسپانیا به سر می‌برد، گام اول را در تشویق مردم به تظاهرات میدانی برداشت. او در پیام‌های خود در شبکه های اجتماعی از هدر دادن اموال عمومی توسط ارتش و ساخت 5 ویلا توسط دستیاران السیسی و خانواده او پرده برداشت که باعث گسترش خشم عمومی علیه دولت شد.
 
شروع اعتراضات
شروع اولیه تظاهرات از میدان «طلعت حرب» قاهره پایتخت مصر و میادین دیگر این شهر شروع شد، همچنین در شهرهای شمالی نظیر اسکندریه  درمنطقه «دلتای نیل»،و  در شهر «سوئز» در شمال شرقی مصر تظاهرات ادامه پیدا کرد.دولت و رسانه های وابسته به دولت در ابتدا سعی کردند اوضاع راآرام جلوه دهند. با پخش سرودهای ملی و استفاده از چهره های هنری مردم را به بی توجهی به اعتراضات دعوت کردند. .چند ساعت قبل از  اعترضات، مقام‌های امنیتی «ضیا سعد الکتاتنی» پسر رئیس اسبق مجلس نمایندگان مصر را که قبلا زندانی بود، به اتهام آماده شدن برای شرکت در تظاهرات بازداشت کردند.

با گسترش تظاهرات رسانه های دولتی مجبور به اعتراف شدند اما تظاهرات میدان التحریر را محدود ارزیابی کردند و سعی نمودند آن را تلاشی از طرف تماشاگران بازی سوپر جام فوتبال مصر جلوه دهند. اما این اقدامات مانع حضور مردم در خیابانها در روز بعد نشد. با گسترش اعتراضات در روز یکشنبه، خبرگزای الجزیره اعلام کرد که پلیس مصر با ادامه اعتراضات مردمی در میدان التحریر تاکنون بیش ۲۲۰ معترض را دستگیر کرده است. کمیساریای حقوق و آزادی‌های مصر در گزارشی اعلام کرد افرادی از 112 استان بازداشت شده اند.محمد علی و برخی دیگر از فعالان مصری مردم را به تظاهرات گسترده در روز جمعه 27 سپتامبر دعوت کردند.

این بار نیزدولت برای منحرف نمودن افکار عمومی در اقداماتی فوری طی دستور مرکز درآمدهای غیرقانونی در وزارت دادگستری یکی از مسئولان برجسته دفتر ریاست جمهوری این کشور و نیز یک مسئول دیگر در شرکت دولتی پیمانکاران عرب را جهت محاکمه فوری به دادگاه فرستاد. با این حال دولت همچنان سعی می‌کند با بازداشت رهبران مانع از تجمع مردم در روز جمعه شوند. دستگاه‌های امنیتی مصر ،مهندس عبدالعزیز الحسینی، معاون رئیس حزب الکرامه را بازداشت کردند و پرونده او را دادستان امنیت کشور ارجاع دادند .السیسی سه بار در سخنرانی ۲۰۱۵ خود با لفظ جلاله سوگند یاد کرد که اگر اراده مردمی فردی غیر از او را در حاکمیت مصر بخواهد، او از قدرت کنار خواهد رفت .اکنون مطالبه عمومی مردم در خیابانها و فضای مجازی کنار رفتن السیسی از قدرت  است.

محمد علی نیز در پیامهای خود از« محمد زکی ابراهیم »وزیر دفاع مصر خواسته بود تا السیسی را دستگیر کند تا جلوی خونریزی مصری‌ها گرفته شود. او تاکید نمود در صورتی که وی بازداشت نشود ، شخصا به قاهره سفر می‌کند و وزیر دفاع باید در این صورت تبعات سهل انگاری خود را بپردازد. برخی از تحلیل گران نسبت به موفقیت  محمد علی در ادامه مدیریت اعتراضات در بلند مدت تردید دارند چنانکه دکتر محمد عماد الدین عضو سابق کمیسیون روابط خارجی پارلمان مصر در این رابطه گفت :به نظر می‌رسد برخی منتقدان السیسی در داخل محافل دولتی می‌خواهند از محمد علی به عنوان پاشنه‌آشیل دولت استفاده کنند تا منافع خود را تامین کنند اما در ِآینده از وی عبور میکنند. با این حال تظاهرات مصر خشم نهفته در پس 5 سال سرکوب و بی توجهی به خواست عمومی است و نمی‌تواند به محمد علی یا فقط چند چهره خاص وابسته باشد.

بسیاری از تحلیل گران قبل از شروع اعتراضات خبر از زلزله سیاسی در مصر داده بودند. «محمد ابورزق»تحلیلگر سیاسی مصری در مقاله‌ای در سایت «الخلیج آنلاین» نوشت: بازی با وجهه ارتش مصر کاری است که عبدالفتاح سیسی رئیس جمهور مصر با ارتش کشورش کرده است. این بازی باعث شده است که پیمانکاران، مردم عادی، نهادهای مدنی و رسانه های عربی و بین المللی در سلامت و شفافیت ارتش مصر شک و تردید به خرج دهند. بنابراین با توجه به قول السیسی در سال 2015 و ناتوانی او در اداره کشور طی این چند سال، اکنون انتظار عمومی مردم برای برکناری او روز به روز افزایش پیدا میکند و انتظار می رود تظاهرات در روزهای آتی نیز ادامه پیدا کند.

 


کد مطلب: 818000

آدرس مطلب :
https://www.islamtimes.org/fa/article/818000/رستاخیز-اعتراضات-مصر-ریشه-ها-چشم-انداز

اسلام تايمز
  https://www.islamtimes.org