یکی از مهمترین کشورهایی که پس از شروع درگیری ها در شمال سوریه با نگرانی تحولات را دنبال می کند عراق است. طی روزهای گذشته مقامات سیاسی و نظامی عراقی در واکنش به تحولات شمال سوریه موضع گیری های مختلفی داشته اند.

روز دوشنبه دفتر ریاست جمهوری عراق در بیانیه ای اعلام کرد که برهم صالح رئیس جمهور عراق که خود نیز کرد عراقی است در گفتگوی تلفنی با مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا بر ضرورت مدیریت اوضاع انسانی، توقف عملیات نظامی و ندادن فرصت به تروریست های برای سازماندهی مجدد و تهدید دوباره ثبات و امنیت منطقه تأکید کرد.
 
نگرانی رئیس جمهور عراق همانند دیگر مقامات و شهروندان عراقی بیشتر از همه مربوط به امکان فرار عناصر داعشی از زندان‌های تحت اختیار کردها و احیاناً تلاش آنها برای نفوذ به مرزهای عراق و سازماندهی مجدد عناصر باقی مانده داعشی در خاک این کشور می باشد.

وزیر کشور اسبق عراق نیز در یادداشتی نسبت به احتمال عبور ۱۰ هزار داعشی از مرزها و ورود آنها به عراق در اثر تهاجم ترکیه هشدار داده است.

در همین راستا به نقل از پایگاه خبری السومریه نیوز، ابومهدی المهندس، نایب رئیس سازمان حشد الشعبی روز سه‌شنبه با صدور بیانیه ای ضمن تاکید بر این که آن چه در سوریه جریان دارد یک مسئله خطرناک است، اعلام کرد که حشد با ارتش و پلیس مرزبانی عراق برای جلوگیری از نفوذ عناصر گروه تروریستی داعش از طریق مرزهای مشترک دو کشور هماهنگی می کند. یکی از راه های این نفوذ مخفی شدن عناصر تروریستی داعش در میان جمعیت آواره گان سوری شمال سوریه است که با حمله ترکیه به سمت اقلیم کردستان عراق راهی شده اند.

بر همین اساس به نقل از شبکه تلویزیونی السومریه نیوز، یک منبع امنیتی عراقی در مورد اقدامات بازدارنده و آمادگی های صورت گرفته برای مواجهه با احتمال بازگشت داعشی ها به خاک عراق اعلام کرد: حدود 10 هزار سرباز و نیروهای امنیتی و نیروی حشد شعبی در منطقه مرزی در امتداد ناحیه ربیعه در غرب موصل تا ابتدای مثلث فیش‌خابور عراق و سوریه مستقر هستند. این منطقه مرزی عراق همجوار منطقه مرزی الیعربیه تا شهرک المالکیه سوریه است.

عراق هم اکنون در برهه حساس برگزاری مراسم راهپیمایی اربعین قرار دارد و این احتمال که با ورود تروریست‌های داعشی به خاک عراق آنها سعی در انجام عملیات‌های تروریستی در مراسم داشته باشند وجود دارد. لذا در همین راستا المهندس در بیانیه خود ضمن اعلام این که نیروهای حشد الشعبی با تمام توان خود در تامین امنیت مراسم اربعین حسینی شرکت می کنند، تاکید کرد: آن چه در سوریه در جریان است با احتمال آزادی هزاران داعشی از زندان، یک مسئله خطرناک به شمار می آید.

البته این تهدید تنها بر روی کاغذ نبوده بلکه طی روزهای گذشته نمود واقعی خود را نشان داده است به صورتی که روز دوشنبه فرماندهی عملیات سامراء از هلاکت دو عامل انتحاری و نقشه شوم داعش برای هدف قرار دادن زوار مراسم اربعین امام حسین علیه السلام خبر داد. بر اساس این گزارش تروریست‌های داعشی قصد داشتند زوار اربعین را در منطقه "السیفونه" در شرق سامراء هدف قرار دهند.

بر همین اساس بسیاری بر این اعتقادند که آمریکا با نشان دادن چراغ سبز به آنکارا برای حمله شمال سوریه در برهه کنونی، بر خلاف ژست‌های سیاسی نگرانی از آزادی اسرای داعشی، در پشت پرده اما به صورت آگاهانه قصد اجرای سناریوی احیای داعش را در سر می پرواند.

در منطقه شرق سوریه، به دلیل منابع نفتی و آبی منطقه در کنار فقدان حضور سازمان یافته دولت مرکزی، قطعا طمع داعش برای احیای تسلط سرزمینی بیشتر از دیگر نقاط است.

داعش قطعاً تلاش خواهد کرد از درگیری های جاری میان کردها و ترکیه، استفاده کند تا بتواند جایگاه خود را در منطقه بازیابد. هیچ بعید نیست که بازگشت خطر داعش، یکی از اهداف طرح موضوع عقب نشینی نظامیان امریکایی از خاک سوریه باشد، تا به این بهانه ناامنی را در منطقه حفظ کنند.

از طرف دیگر نگرانی مقامات عراقی از بازگشت داعشی ها به عراق به رویکرد کشورهای اروپایی در تفره رفتن از پذیرش شهروندان داعشی خود نیز باز می گردد. در این رابطه روز گذشته سازمان دیده بان حقوق بشر ابراز نگرانی کرد «برخی کشورهای اروپایی که نمی خواهند اتباع خارجی عضو داعش به این کشورها بازگردند، سعی در انتقال آنها به عراق دارند، بخصوص پس از این که ترکیه عملیات نظامی خود را علیه کردهای سوریه در شمال این کشور آغاز کرده است و اروپایی بیم دارند که عناصر داعش از فرصت استفاده کرده و فرار کنند».

نیروهای سوریه دمکراتیک در جریان آزادسازی شهرها و روستاهای تحت اشغال داعش در سوریه، 12 هزار تروریست عضو این گروه را بازداشت کردند که در میان آنها 2500 تا 3 هزار داعشی خارجی از 54 کشور جهان هستند.