شیخ نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزبالله لبنان روز دو شنبه در دیدار با هیئتی از حزب «اللقاء الوحدوی الاسلامی» ضمن اعلام اینکه مردم و احزاب سیاسی در لبنان با اصلاح شرایط اقتصادی و اجتماعی موافقند، در مخالفت با شروط امریکاییها گفت: «دولت جدید باید دولت نجاتی باشد که جلوی شرایط نابسامان مالی و اقتصادی کشور را بگیرد و انجام اقدامات اصلاحی گسترده مانند مبارزه با فساد و مجازات مفسدان را پیگیری کند و مانع بهرهبرداری سیاسی خارجی شود.»
نعیم قاسم پیشتر در گفتگو با خبرگزاری رویترز گفته بود: «مانع اصلی تشکیل نشدن دولت در لبنان امریکاست، چرا که این کشور به دنبال دولتی مانند خود است، ولی ما خواهان دولتی مانند مردم لبنان هستیم که نیاز آنها را برآورده کند. امریکا پنهانی حرکت و شرایط خود را تحمیل میکند و تلاش دارد که نتایج به نفع خودش باشد.» معاون سیدحسن نصرالله در تشریح دخالت امریکاییها در امور داخلی لبنان گفته بود: «مقامات امریکایی تماسهای مستقیمی با سیاستمداران لبنانی دارند و به آنها میگویند «اجازه بدهید با هم به تفاهم برسیم» و هرچقدر مداخله آنها بیشتر شود حل بحران لبنان را به تأخیر میاندازند. هماکنون هم علت تأخیر در برونرفت از بحران، امریکاست.»
وزارت امور خارجه امریکا ماه پیش به کنگره اعلام کرد که دفتر بودجه کاخ سفید و شورای امنیت این کشور تصمیم گرفتند کمک ۱۰۵ میلیون دلاری نظامی را به بیروت متوقف کنند. این موضوع در دیدار روز دو شنبه «کریس مورفی» سناتور دموکرات امریکایی با «جوزف عون» فرمانده ارتش لبنان مطرح شد و مورفی با اعلام اینکه این کمکها را کنگره تصویب کرده است، تأکید کرد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا از لحاظ قانونی حق لغو این کمکها را ندارد. وی در صفحه توئیتر خود نوشت: اگر شما دنبال تضعیف حزبالله هستید، پس چه سرمایهگذاریای بهتر از نیروهای مسلح لبنان. وزارت دفاع و وزارت خارجه با این موضوع موافقت کردهاند؛ هیچ دلیل منطقی یا امنیتی برای تعلیق این کمک وجود ندارد و سفر من به لبنان بر این موضوع تأکید میکند.
حدود ۹ ماه پیش برای نخستینبار، «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه امریکا به شرط خود برای لبنانیها که مقابله با حزبالله بود، اشاره کرد. وی لبنانیها را تهدید کرد که یا با حزبالله مقابله کنند یا اینکه بهای مواجه نشدن با حزبالله را بپردازند. «جفری فلتمن» سفیر سابق امریکا هم در بیروت مدتی پیش از آغاز اعتراضات مردم لبنان گفته بود که لبنان بهای مواجه نشدن با حزبالله را خواهد پرداخت.
وبگاه «لبنان ۲۴» در گزارشی با اشاره به اقدامات واشنگتن نوشته که دولت امریکا در دو سطح فعال شده است و با پاریس و لندن در پرونده تشکیل دولت لبنان هماهنگی دارد و در خط کمک نظامی به ارتش لبنان حرکت میکند. «حنا غریب» دبیرکل حزب کمونیست لبنان در گفتگو با «المیادین» ضمن اعلام اینکه «سعد الحریری» به خواست امریکا از سمت نخستوزیری استعفا کرده است، گفت: «سفارت امریکا در بیروت تنها یک سفارت نیست بلکه پایگاهی امنیتی و نظامی در سطح منطقه است.»
همزمان با تحرکات امریکاییها، «الکساندر زاسپکین» سفیر روسیه در بیروت، دیروز در دیدار با «میشل عون» رئیسجمهور لبنان گفت که مسکو در کنار حکومت لبنان ایستاده است. سفیر روسیه با بیان اینکه کشورش از لبنان در شرایط کنونی حمایت میکند، تأکید کرد که همکاری دو کشور پابرجاست و در دوره آینده شاهد افزایش روابط دوستانه دو کشور خواهد بود و روسیه در تقدیم آنچه لبنان در این «شرایط حساس» طلب کند، تردید نخواهد کرد.
سفیر روسیه نیز در گفتوگویی تلویزیونی گفته بود که با همه طرفها در لبنان، ارتباط سیاسی دارد و بهخوبی آگاه است که کشورش چه نقشی میتواند ایفا کند و چه نقشی نمیتواند...، اما در امور کسی دخالت نخواهد کرد و اگر دولت جدید بهزودی تشکیل نشود، مشکلات لبنان بیشتر خواهد شد.
تظاهرات در لبنان در اعتراض به مسائل اقتصادی از ۱۷ اکتبر (۲۵ مهر) آغاز شد و خبرگزاری ملی لبنان دیروز از وقوع درگیریهای مجدد بین حامیان حریری و دو گروه شیعه جنبش امل و حزبالله لبنان خبر داد. حزبالله لبنان در بیانیهای جنایت وحشتناک در اتوبان الجیه در صبح روز دو شنبه را که به مرگ دو شهروند مرد و زن در داخل خودرویشان منجر شد، محکوم کرد.
اصراری به حضور حریری نیست
«نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان در سخنانی درباره تحولات اخیر این کشور و روند تشکیل دولت گفت: دلایل تأخیر در تشکیل دولت به هیچ عنوان قابل توجیه نیست. دو روزنامه لبنانی هم با اعلام اینکه تشکیل هر چه سریعتر دولت اهمیت دارد، نوشتند که رئیسجمهور و رئیس پارلمان، دیگر بر حضور حریری در دولت آتی پافشاری نخواهند کرد.
روزنامه «الجمهوریه» در این مورد نوشت: «برخلاف تمایل همیشگی نبیه بری برای نخستوزیری سعد حریری، وی اخیراً موضع خود را تغییر داده و تأکید کرده، دیگر اسامی مهم نیستند بلکه موضوع مهم تشکیل دولتی مسئولیتپذیر برای حمایت از کشور است.»
روزنامه «الاخبار» هم در گزارشی در همین خصوص نوشت که موضع مردد امریکا در حمایت از راهحل سیاسی، بهبود موقعیت متحدانش را دنبال میکند نه چیز بیشتر و عون که از موضعگیرهای حریری خسته شده است به متحدانش گفته زیاد منتظر نخواهد ماند و آماده تشکیل دولتی بدون رضایت حریری یا حتی بدون مشارکت وی است و فرصت آخر را به حریری خواهد داد تا در بازه زمانی کوتاه وارد راهحلی قبول شود.
«کریم بقرادونی» سیاستمدار لبنانی و از وزرای اسبق این کشور پیش از این در گفتگو با المیادین با اعلام اینکه امریکاییها برای ایجاد شکاف میان ارتش لبنان و حزبالله تلاش میکنند و هدف تحریمهای امریکا خلع سلاح و امضای معاهده صلح با اسرائیل است، گفته بود که رایزنیهای الزامآور پارلمانی برای مأمور کردن یک نخستوزیر به تشکیل دولت از هفته آینده آغاز خواهد شد. وی خاطرنشان کرده بود که رئیسجمهور و متحدانش طی دو هفته به رایزنی و مشورت درباره دولت آینده میپردازند و اگر حریری ریاست این دولت را نپذیرد، شخص دیگری مأمور به تشکیل دولت میشود.