هشدار در منطقه سبز

اقدامی که آمریکایی‌ها انجام دادند با هدف ایجاد یک فضای جدید در داخل عراق است؛ قبل از حمله آمریکا، موضوع اصلی در فضای سیاسی عراق مسأله معرفی نخست‌وزیر جدید و برگزاری انتخابات بود. آمریکایی‌ها که از فرآیندهای نظام انتخاباتی و پارلمانی ناامید شده‌اند در رویکرد جدید خود به مسأله عراق تلاش کردند مستقیما با حشد‌الشعبی درگیر شوند. اولویت عراق در نگاه آمریکا مباحث امنیتی و فضای مطلوب برای حضور بلندمدت است.

پس از شکست داعش در عراق از سوی حشدالشعبی، این سازمان مردمی بخش قابل توجهی از مسؤولیت امنیت عراق را بر عهده گرفت و همین اثر‌گذاری هم سبب شد تا آمریکایی‌ها نسبت به قدرت گرفتن این نیروی مردمی و به خطر افتادن ماهیت حضور نیروهای‌شان در عراق نگران شوند. ضمن اینکه تسلط نیروهای مردمی بر اوضاع امنیتی عراق سبب خواهد شد تا آزادی عمل آمریکایی‌ها در اجرای برخی اقدامات خرابکارانه به خطر بیفتد. در کنار این مسأله، آمریکا با توجه به شرایط سیاسی فعلی درصدد است با حمله به کتائب حزب‌الله که یکی از مهم‌ترین نیروهای سازمان حشدالشعبی است امکان بروز درگیری‌های نظامی در عراق را افزایش دهد، چرا که احتمال این می‌رفت که برخی گروه‌های سیاسی در قبال این حمله موضعی دو‌پهلو بگیرند و همین اعلام موضع می‌تواند نقطه آغازی برای بروز اختلافات جدی‌تر در بین گروه‌های شیعه شود. در این بین، مسأله واکنش یا عدم واکنش حشدالشعبی به این حمله هم موضوعی است که باید به دقت مدنظر قرار گیرد.
رفتارشناسی نظامی آمریکا نشان می‌دهد آنها در جایی که تهدیدی متوجه خود نمی‌بینند مجددا حمله خواهند کرد و چنانچه با پاسخ محکمی مواجه شوند، در سیاست‌ خود نسبت به موضوع تجدید نظر خواهند کرد. از این رو است که یک واکنش جدی و همسطح به این حمله کاملا ضروری است. اما اینکه این واکنش فورا انجام خواهد شد یا خیر مسأله‌ای است که در سطح تصمیم‌گیران به آن پرداخته خواهد شد اما مشخصا می‌توان گفت واکنش فوری از پختگی لازم برخوردار نیست و نیاز است چگونگی حمله به مواضع آمریکایی‌ها با دقت بررسی شود.

باید توجه داشت که این اتفاق و ناامنی‌های چند هفته گذشته در عراق ماحصل تصمیماتی است که مقامات سیاسی و رهبران برخی گروه‌ها اتخاذ کرده‌اند. فشار گروه‌های سیاسی در جریان اعتراضات بر استعفای نخست‌وزیر قانونی این کشور که با افزایش خشونت‌ها در نجف عینیت پیدا کرد اولین گام برای حرکت در جهت بی‌دولتی عراق بود. در حال حاضر که رئیس‌جمهور عراق از معرفی نخست‌وزیر جدید سر باز می‌زند، حتی احتمال انحلال پارلمان نیز آینده عراق را تهدید می‌کند و این آغازی بر هرج‌و‌مرج گسترده سیاسی در عراق خواهد بود. هرج‌و‌مرجی که خطری به مراتب بیشتر از تجزیه برای عراق دارد و چنانچه شخصیت‌های اثرگذار در این کشور در روزهای آینده به جمع‌بندی واحدی برای مشخص کردن وضعیت سیاسی عراق نرسند، عراق به سمت کمای سیاسی کشیده خواهد شد و پس از آن نمی‌توان انتظار داشت که دولتی واحد و متحد در آینده نزدیک در این کشور حکمفرما شود.