نشست وزرای اقتصاد گروه 20 در عربستان؛ موضوعات و چالش‌ها

 
دستور کار اولین نشست ریاض
گروه بیست متشکل از ۱۹ کشور جهان و اتحادیه اروپاست که شامل هر پنج عضو شورای امنیت نیز میشود.این بیست عضو دو سوم اقتصاد جهان و85 درصد تولید ناخالص اقتصادجهان  را به خود اختصاص داده اند. در مجموع سه چهارم تجارت جهان نیز در اختیار آنهاست. عربستان سعودی از روز یکشنبه 10آذر ریاست گروه بیست را تا پایان نوامبر 2020در دست گرفت. اجلاس اصلی گروه بیست قرار است در 21 و 22 نوامبر 2020 در ریاض  پایتخت عربستان برگزار شود اما تا قبل از نشست اصلی کنفرانسها و نشستهایی طی این یکسال برگزار میشود، که معمولا سعودی ها دستور کار آنرا را تهیه میکنند در اولین نشست دو روزه  این گروه در عربستان، رشد اقتصاد جهانی، برخی مسائل مطرح شده در توافق تجاری چین وآمریکا، اختلافات اروپا و آمریکا در معافیت های مالی غولهای فناوری شرکتهای آمریکایی ،بحران ناشی از ویروس کرونا و  ارزهای دیجیتال مورد بررسی قرار میگیرد.
 
چالش‌های نشست ریاض
یکی از موضوعاتی که بیشترین گفتگوها را در این نشست به خود اختصاص داده موضوع معافیت خدمات دیجیتال شرکتهای فناوری آمریکایی است. اخذ مالیات بر خدمات دیجیتال موسوم به «گافا» با پیشنهاد فرانسه از سال گذشته شروع شد و طی این یکسال درآمدی 400میلیون یورویی برای اروپا داشته است. قرار است این درآمد در سال جدید به 600میلیون یورو افزایش پیدا کند. از جمله این شرکتها، آمازون، گوگل و فیسبوک هستند که یک دهه از پرداخت مالیات معاف شده بودند.

اواخر سال 2019 وزرات خزانه داری آمریکا در نامه ای به اروپا خواهان معافیت بین المللی این شرکتها از مالیات خدمات دیجیتال شد که فرانسه با آن مخالفت کرد .اکنون استیو منوچین وزیر خزانه داری آمریکا این نشست را فرصتی مناسب برای مطرح نمودن مجدد خواسته آمریکا میداند.

وزرای دارایی و سایر مقامات ارشد در نشست ریاض از بن بست برنامه های دولت های خارجی برای تحمیل مالیات های جدید بر شرکت های فناوری آمریکایی ابراز نگرانی کردند.«آنجل گوریا» دبیرکل سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در مصاحبه ای در حاشیه گروه 20 گفت: «تنش های تجاری امروز به نظر می رسد که در مقایسه با پیامدهای چنین چیزی چندان جدی نیستند.» اما مسئولین ارشد اقتصادی جهان روز شنبه هشدار دادند كه در صورت عدم دستیابی به توافق در زمینه معافیت خدمات دیجیتال، امسال ، نبرد بین المللی مالیات بین ایالات متحده و اروپا تهدید جدیدی برای اقتصاد جهانی محسوب می شود.

نگرانی اقتصادهای جهان این است که پس از جنگ تجاری بین چین و آمریکا، چنین روندی بین اروپا و آمریکا شروع شود.
موضوع مهم دیگر این نشست تاثیر شیوع ویروس کرونا بر اقتصادجهان بود. ویروس کرونا  تا کنون جان 2345 نفر را گرفته است. تعداد مبتلایان این ویروس در چین حدود76هزار نفر و خارج از چین 1300نفرگزارش شده است.  مرکز پژوهش‌های «آکسفورد اکونومیکز» در پیش بینی اخیر خود اعلام کرد:« گسترش ویروس کرونا به خارج از منطقه آسیا می‌تواند رشد اقتصادی جهان را ۱.۳ درصد کاهش دهد و ۱.۱ تریلیون دلار به اقتصاد جهان زیان بزند.» سهام شرکتهایی نظیر اپل تا کنون بیش از ده میلیارد سقوط کرده است.چین بعد ازآمریکا و اروپا بزرگترین بازار فروش اپل است.«کریستالینا جورجیووا »، رئیس صندوق بین المللی پول در این نشست گفت:« شیوع این بیماری حدود 0.1 درصد از رشد جهانی را کاهش می دهد و رشد چین را به 5.6 درصد کاهش می دهد.»

این در حالی است که چین قبلا اعلام کرده است که هیچ نماینده ای از پکن را برای گردهمایی ریاض اعزام نخواهد کرد،فقط سفیر چین درریاض ریاست یک هیئت کوچک رادر این نشست به عهده میگیرد. با توجه به این که هنوز راه درمان قطعی برای این ویروس پیدا نشده و پیش بینی شیوع یا مهار آن درجهان کاملا ممکن نیست،اقتصادهای جهان و صندوق بین المللی پول در این نشست همچنان ابراز نگرانی میکنند.

رئیس صندوق بین الملی در این زمینه گفت:« در سناریوی مبنای  فعلی ما ، سیاست های اعلامی اجرا شده و اقتصاد چین در سه ماهه دوم به حالت عادی باز خواهد گشت. در نتیجه ، تأثیر آن بر اقتصاد جهانی می تواند نسبتاً جزئی و کوتاه مدت باشد.»اما او تاکید کرد:« ما همچنین به دنبال سناریوهایی شدیدتر هستیم که گسترش ویروس به مدت طولانی تر و در سطح جهان ادامه می یابد و پیامدهای رشد طولانی تر شود.» ، وزیر دارایی فرانسه« برونو لو مایر » نیز بریک برنامه اقدام برای محافظت از اقتصاد جهانی تاکید کرد و نسبت به روند رشد V شکل اقتصاد جهانی یا کندی  L شکل آن ابراز تردید کرد. این تردید ها بر پیش بینی سایر رهبران ارشد سایراقتصادهای بزرگ نیز تاثیر گذاشته است؛ وزیر دارایی ژاپن در این زمینه گفت :« درک آنچه اتفاق می افتد دشوار است زیرا اطلاعات نسبتاً کمی وجود دارد. می توانم بگویم شرکت کنندگان امروز خواستار هماهنگی (در پاسخ به تاثیر ویروس) شدند.»

چالشهای اخیر اقتصاد جهانی با ریاست کشوری بر جی 20 مصادف شده است که از تخصص و شناخت پیچیدگی های لازم اقتصاد جهانی آگاه نیست. زیرا قبل از هر نشست کارشناسان فنی اقتصادی  تاثیر زیادی بر نحوه تهیه دستور کارهای نشست برای حصول نتایج مثبت دارند، درحالی که عربستان سعودی تنها به مدد تولید انبوه نفت و برخی ملاحظات سیاسی به عضویت جی 20 پذیرفته شده است. از سوی دیگر نهادهای حقوق بشری نظیر عفو بین الملل یا سازمانی مانند شفافیت بین المللی نسبت به ریاست عربستان برجی 20 معترض هستند. این دو سازمان به تازگی در بیانیه ای مشترک، تصمیم خودرا برای تحریم جلسات جامعه مدنی جهانی به میزبانی عربستان اعلام کرده اند.کم اعتباری عربستان  و ضعف این کشور در موضوعات تخصصی اقتصادی و اجتماعی جهانی ، نتیجه نشستهای جی بیست را تحت الشعاع قرار میدهد.