‌بررسی عادی‌سازی روابط سودان و اسرائیل/ نقش عربستان و امارات

در همین راستا، وی اخیراً سخنانی را مطرح کرده است که نشان می‌دهد همچون گذشته تمایل بسیاری برای پیوستن به قطار عادی سازان روابط با صهیونیسم دارد. البرهان در پاسخ به سؤالی پیرامون روابط خود با رژیم صهیونیستی گفت: سودان با هیچ طایفه و دین و با هیچ طرفی دشمنی ندارد! این اظهارات درحالی است که انتقادات فراوانی از سیاست البرهان درقبال تل آویو در عرصه‌های داخلی و خارجی مطرح شده است.

به نظر می‌رسد که ازجمله اهداف اصلی و اساسی سودان از عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی، تلاش برای حذف نام سودان از فهرست حامیان تروریسمِ آمریکا است. البرهان از زمان به دست گرفتن سکان امور در شورای حاکمیت انتقالی سودان همواره در مناسبت‌های مختلف بر لزوم حذف نام سودان از فهرست حامیان تروریسم تأکید کرده است. ازهمین روی، پر واضح است که تقلای این مقام سودانی برای عادی سازی روابط با تل آویو با مسأله مذکور بی ارتباط نیست.

طبیعی است که آمریکایی‌ها نیز بدون تحقق شرط و شروط خود حاضر به حذف نام سودان از فهرست حامیان تروریسم نیستند و بدین ترتیب، عادی سازی روابط با تل آویو را به عنوان یکی از شروط اصلی تحقق این خواسته البرهان، عنوان کرده‌اند.

این مسأله را نیز باید اضافه کرد که سودان به دلیل سلسله تحولات سال‌های گذشته از وضعیت اقتصادی باثباتی برخوردار نیست و در این میان به کمک‌های مالی ایالات متحده آمریکا چشم دوخته است. وعده‌های «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا به البرهان در زمینه کمک‌های اقتصادی و حذف نام سودان از لیست سیاه در جریان آخرین تماس تلفنی میان دو طرف خود به تنهایی مؤید این مدعاست.

بنابراین، در چنین شرایطی، «عبدالفتاح البرهان» رئیس شورای حاکمیتی انتقالی سودان با هدف حذف نام کشورش از فهرست حامیان تروریسم آمریکا و همچنین برخورداری از کمک‌های اقتصادی این کشور برای بهبود وضعیت اقتصادی کشورش، مسیر عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی را در پیش گرفته تا بدین ترتیب، رضایت آمریکایی‌ها را جلب کرده و آنها را به تحقق خواسته‌های خارطوم، متقاعد سازد.
در این میان اما رژیم صهیونیستی نیز اهداف متعددی را از نزدیکی روابط با سودان دنبال می‌کند و درست به همین دلیل است که این رژیم بدون هیچ درنگی با تحرکات رئیس شورای حاکمیتی انتقالی سودان در برقراری روابط دوجانبه، همراه شد. «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی به دنبال آن است تا از فرصت کنونی برای تحقق اهداف این رژیم بیشترین بهره برداری را داشته باشد.

ازجمله اهداف رژیم صهیونیستی برای نزدیک کردن هرچه بیشتر سودان به خود، یارگیری هرچه بیشتر در سطح قاره سیاه برای اجرای طرح موسوم به «معامله قرن» است. نتانیاهو به خوبی می‌داند که مشروعیت طرح مذکور به دلیل مخالفت‌های گسترده در سطح منطقه‌ای و بین المللی با خطر جدی مواجه شده است و از همین روی، به یارگیری در قاره آفریقا متوسل شده است. وی با این اقدام خود می‌خواهد به تدریج پشتوانه‌ای جهت اجرای معامله قرن برای خود ایجاد کند.

در همین حال، مقامات رژیم صهیونیستی تلاش دارند به افکار عمومی القا کنند که عادی سازی روابط با آنها تنها به کشورهای عربی محدود و محصور نیست، بلکه کشورهای آفریقایی را نیز شامل می‌شود. در واقع، تل آویو در صدد است تا از طریق مخابره پیام مذکور، از فشارهای افکار عمومی بر سردمداران عادی سازی روابط در کشورهای عربی، بکاهد. بدیهی است که در چنین شرایطی، مقامات صهیونیست از سیاست‌های عبدالفتاح البرهان به شدت استقبال می‌کنند.

علاوه بر این، نتانیاهو فارغ از یارگیری در قاره سیاه با هدف پشتوانه سازی برای خود جهت اجرای معامله قرن، نگاه ویژه ای نیز به نفوذ در قاره آفریقا دارد. موقعیت جغرافیایی استراتژیک سودان در قاره آفریقا موجب شده است تا نتانیاهو به آن به عنوان حلقه وصلی به دیگر کشورهای قاره مذکور بنگرد.

در واقع، سودان در منطقه‌ای واقع شده است که ارتباط تنگاتنگی با کشورهایی نظیر مصر، سودان جنوبی، اوگاندا و اریتره دارد. بدین ترتیب، رژیم صهیونیستی تلاش می‌کند تا از طریق نفوذ در سودان و اضافه کردن نام این کشور به لیست متحدان خود، دامنه نفوذش در سطح قاره آفریقا را بسط دهد. افزون بر این، رژیم صهیونیستی به هیچ وجه نمی‌خواهد که از قافله رقابت طرف‌های منطقه‌ای و بین المللی با یکدیگر برای گسترش نفوذ در قاره آفریقا عقب بماند.

علاوه بر آنچه که گفته شد، نباید از نزدیک بودن مرزهای سودان به کشور لیبی غافل شد. مقامات رژیم صهیونیستی نزدیکی مرزهای سودان به لیبی را فرصت مناسبی برای اشراف بر تحولات این کشور قلمداد می‌کنند. آنها بر این باورند که از طریق نفوذ در سودان می‌توانند خود را به جمع بازیگران منطقه‌ای و بین المللی در لیبی اضافه کنند. نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیک می‌داند که لیبی امروز به عرصه‌ای برای بازیگرانی نظیر روسیه، ترکیه و آمریکا مبدل گشته و از همین روی، نمی‌خواهد در لیبی نیز از قافله عقب بماند.

در این میان، نباید از کنار نقش عربستان سعودی و امارات متحده عربی در نزدیک ساختن سودان و رژیم صهیونیستی به یکدیگر، به سادگی عبور کرد. پیشتر یکی از منابع نظامی سودان از نقش ریاض و ابوظبی در این زمینه پرده برداشته است. این منبع نظامی سودانی صراحتاً اعلام کرده است دیداری که نتانیاهو و البرهان با یکدیگر برگزار کردند با هماهنگی امارات و عربستان انجام شده است.

در همین حال، روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» نیز به نقش آفرینی عربستان سعودی در این زمینه اذعان کرده است. این روزنامه با انتشار گزارشی تأکید کرده است: «نتانیاهو قصد دارد سودان را به جمع کشورهای متحد با اسرائیل اضافه کند. تلاش‌های متعددی برای تحقق این مهم توسط سازمان موساد و همچنین عربستان سعودی، انجام شده است». از همین روی، واضح است که عربستان سعودی و امارات نیز تلاش‌های بی وقفه‌ای را برای تسریع روند عادی سازی روابط سودان با رژیم صهیونیستی، صورت داده و می‌دهند.