اسلام تایمز: محمد بنسلمان ولیعهد سعودی از سال 2015 و با به قدرت رسیدن پدرش یعنی سلمان بن عبدالعزیز وارد هرم قدرت در عربستان شد.
محمد بنسلمان ولیعهد سعودی از سال 2015 و با به قدرت رسیدن پدرش یعنی سلمان بن عبدالعزیز وارد هرم قدرت در عربستان شد. وی به سرعت مخالفان خود را سرکوب و سعی کرد تا به آرزوها و رویاهای خود در عربستان جامه عمل بپوشاند. در ابتدا بنسلمان به دنبال آن بود تا با یک اقدام موثر و تاثیرگذار خود را در بین خاندان پادشاهی و حتی کشورهای منطقه اثبات کند. به همین دلیل جنگ یمن را در فروردین 94 به راه انداخت و سعی داشت با پیروزی چند هفتهای بر انصارالله خود را به عنوان شاهزادهای موفق نشان دهد. در ادامه وی از چشم انداز 2030 رونمایی کرد و از طریق این چشمانداز به دنبال انجام اصلاحات گسترده در حوزههای اقتصادی و اجتماعی بود. در نهایت وی سعی کرد با سرمایهگذاری خارجی در کشورهای غربی به نوعی امنیت خود و خاندان پادشاهی را تضمین کند. اما آیا بن سلمان در چهار سالی که وارد هرم قدرت در عربستان شده به اهداف خود رسیده است؟
در جنگ یمن عربستان به عنوان بازنده بزرگ لقب گرفته است. در پنج سالی که از جنگ یمن گذشته، انصارالله توانسته به عنوان یک گروه قدرتمند در حوزه سیاسی و نظامی خود را اثبات کند. رونمایی انقلابیون یمن از موشکها و پهپادهای پیشرفته، معادلات را در جنگ یمن برهم زده است. انصارالله در چند نوبت نقاط مختلف عربستان را با موشکها و پهپادهای مدرن هدف قرار داده که اوج آن حمله به دو پالایشگاه البقیق و الخریص وابسته به شرکت نفتی آرامکو بود. این حمله آنچنان هراسی در بین خاندان سعودی ایجاد کرد که دست به دامان آمریکا شدند و دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا دستور استقرار چند فروند سامانه دفاعی پاتریوت در عربستان را داد. اکنون عربستان و امارات در جنوب یمن به جان هم افتاده و بنسلمان به دنبال پیدا کردن راهی آبرومندانه برای خروج از جنگ یمن است.
چشم انداز 2030 بنسلمان نیز با چالشهای زیادی مواجه شده است. طبق این چشمانداز قرار بود ابر شهر رویایی نئوم در عربستان با هزینه 500 میلیارد دلاری ساخته شود. اما مخالفت ساکنان محلی عربستان با کوچ اجباری برای ساخت این شهر و کشته شدن یک تن از اهالی قبیله الحویطات باعث شده تا رسانههای مختلف جهان به این مسئله ورود کنند و این شهر را نه تنها یک رویا و خیال معرفی کنند بلکه آن را رویای خونین بنسلمان بدانند.
در زمینه اقتصادی نیز بنسلمان سعی داشته با سرمایهگذاری در شرکتهای خارجی و به راه انداختن جنگ نفتی بتواند نقش عربستان در جهان را تثبیت کند. اما این جنگ نفتی دقیقا برعکس عمل کرده و آلسعود بزرگترین قربانی شده است. عربستان بیش از 90 درصد از درآمدهای خود را مدیون فروش نفت است و سقوط قیمت نفت به زیر 20 دلار باعث کسری بودجه 9 میلیارد دلاری در سه ماهه نخست سال 2020 شده و عربستان را به فکر دریافت وام از نهادهای بینالمللی انداخته است. داراییهای خالص خارجی بانک مرکزی عربستان در ماه مارس(فروردین) سال جاری میلادی با سرعت بالایی رو به کاهش بوده و به پایینترین میزان از سال ۲۰۰۰ رسیده است که علت آن کاهش بیسابقه بهای نفت و شدت لطمه وارد شده به داراییهای عمومی است. بر اساس اطلاعات جمعآوری شده از سوی بلومبرگ، با کاهش بیش از ۱۰۰ میلیارد ریال (۲۷ میلیارد دلار)، ذخایر خارجی این بانک به ۴۶۴ میلیارد دلار رسید که کمترین میزان از سال ۲۰۱۱ است. وزیر دارایی عربستان گفته است، ریاض در نظر دارد امسال وام بیشتری دریافت کند. بر اساس اطلاعات بلومبرگ، عربستان امسال دو بار از بازارهای اوراق قرضه بینالمللی استفاده کرده و در کل ۱۹ میلیارد دلار از سرمایهگذاران داخلی و بینالمللی وام گرفته است.
در واقع تمام رویاهای بنسلمان اکنون بر باد رفته و حتی متحدان غربی وی نیز به دنبال تشدید فشارها بر عربستان هستند. دونالد ترامپ که از جنگ نفتی ریاض متضرر شده دستور کاهش حمایتهای نظامی از عربستان را صادر کرده و طبق گزارش والاستریت ژورنال قرار است تعدادی از نیروهای آمریکایی مستقر در عربستان و همچنین چند فروند از پاتریوتهای آمریکا از عربستان خارج شوند. رسانههای انگلیس نیز تاکید کردهاند که لندن باید فاصله خود را از رژیم نامشروع آلسعود بیشتر کند. تمام این اتفاقات در 4 سال برای ولیعهد بیتجربه و ماجراجوی عربستان اتفاق افتاده و اکنون وی در برابر آیندهای قرار دارد که بهترین واژه برای توصیف آن «بنبست خود ساخته» است.
محمدرضا مرادی