با توجه به پایان یافتن نبردهای میدانی علیه تروریسم در سوریه، ممکن است که بسیاری از مردم و حتی کارشناسان فکر کنند شرایط در سوریه به سمت صلح و ثبات پیش میرود. این در حالی است که اگر کمی بیشتر روی تحولات جاری این کشور تمرکز کنیم، متوجه میشویم که تصور فوق یک احساس فریبنده است.
هر چند در جنگ 10 ساله سوریه، جبهه حامی تروریسم ضرباتی را از جبهه مقابل متحمل شده و از شعارها و خواستههای اولیه خود در ظاهر عقب نشستهاند، ولی سادهلوحی است اگر بپذیریم که همه چیز تمام شده است و دیگر هیچ توطئهای علیه دمشق در کار نیست.
این یک واقعیت است که تروریستها در سوریه (مثل عراق) شکست خوردهاند و دیگر از جبهه گسترده سابق در خاک این کشور خبری نیست، ولی دو جبهه باقیمانده که میتوانند مایه نگرانی باشند؛ یکی حضور باقیماندههای گروههای تکفیری در استان «ادلب» و دیگری، حضور نیروهای آمریکایی در شمال شرق و شرق سوریه است. این دو حوزه شاید در ظاهر خطری برای نظام حاکم بر سوریه و جبهه مقاومت نداشته باشند، ولی بهطور بالقوه خطر محسوب میشوند و حتی به مرور زمان میتوانند دستاوردهای 10 ساله دمشق و جبهه مقاومت را به چالش بکشند.
ماجرای استان ادلب از این قرار است که طی حدود دو سال گذشته، ارتش سوریه بهطور جدی تلاش کرده این استان را تحت کنترل درآورد، ولی هر بار ترکیه فعالانه وارد عمل شده و با استفاده از ابزار رسانهای و حتی نظامی، جلوی پیشروی ارتش سوریه را گرفته است. «رجب طیب اردوغان» رئیسجمهور ترکیه، هر بار ادعا میکرد که اگر پیشروی ارتش سوریه ادامه یابد، دهها هزار شهروند ادلب آواره خواهند شد. برای بسیاری از مردم منطقه مشخص بود که اردوغان دروغ میگوید و تحولات بعدی این قضیه را برای همه ثابت کرد؛ دو هفته قبل هزاران نفر از ساکنان ادلب علیه اردوغان و همچنین، علیه گروه تروریستی موسوم به
«جبهه التحریر الشام»(جبهه النصره سابق) تظاهرات کردند. تظاهرکنندگان خشمگین دولت آنکارا و تروریستها را عامل آوارگی و بیچارگی خود میدانند.
در هر حال، از نگاه جبهه ضد تروریسم، ادلب مثل یک غده سرطانی است، چون ممکن است دوباره تروریسم را به دیگر مناطق سوریه نیز برگرداند. در حال حاضر جبهه حامی تروریسم دنبال همین سیاست است؛ همین چند روز قبل بود که «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، گفت که وضعیت کنونی استان ادلب باید به سراسر سوریه گسترش پیدا کند!
مورد نگرانکننده دیگر در سوریه، تحرکات بسیار گسترده آمریکا در استان شمالی «حسکه» و استان شرقی «دیرالزور» سوریه است؛ نیروهای آمریکایی در همین یکی دو ماه اخیر، صدها کامیون حامل تسلیحات و محمولههای لجستیکی را وارد این دو استان کردهاند. این تحرکات به هر دلیلی که باشد، یک نکته غیرقابل کتمان را برملا میکند و آن اینکه آمریکا برای سوریه و منطقه، خواب درازمدت دیده و قصد دارد در آنجا بماند.
با این تفاصیل، هرگز نباید فکر کنیم که بساط تروریسم و حامیان آنها در سوریه برچیده شده است. بر اساس آخرین خبرهایی که از سوریه میرسد، در این کشور عناصر تکفیری و تروریستهای تحت حمایت ترکیه، به طور محسوسی دوباره فعال شدهاند. در یک جمعبندی، شرایط برزخی فعلی در سوریه میتواند یک فرصت برای بازگرداندن تروریسم و جنگ داخلی در سوریه باشد و قطعا جبهه مقاومت این شرایط حساس را درک کرده و فریب کاهش فعالیتهای تروریستی را نمیخورد.
سبحان محقق