سناریوهای پشت پرده بازداشت دستِ‌راست ولیعهد سعودی/ چرا توئیت‌نویس «بن‌سلمان» بازداشت شد؟

العساکر که رسانه‌های عربی او را دست راست محمد بن سلمان توصیف می کنند، یکی از نزدیک ترین افراد حاضر در پست‌های مدیریتی محمد بن سلمان بود که مدیریت شبکه توئیتری ویژه ولیعهد عربستان را عهده‌دار بوده است. نام وی علاوه بر پستی که در اختیار داشت، در موضوع جاسوسی ضد فعالان سیاسی عربستان و جمع‌آوری اطلاعات جاسوسی آنها از طریق پست‌های توئیترشان بر سر زبان‌ها افتاده بود. او مسئولیت به‌ روزرسانی صفحه توئیتری ولیعهد را نیز عهده دار بود.

تردیدها در مورد غیبت مشکوک العساکر  بعد از آن ایجاد شد که عمر بن عبدالعزیز از مخالفان خاندان پادشاهی عربستان و از فعالان سیاسی موضوع غیبت او را مطرح کرد. العساکر علاوه بر پست‌های خود مسئولیت مدیریت در  موسسه «مسک» متخصص در زمینه سایت های اجتماعی که زیر نظر ولیعهد عربستان فعالیت می‌کند را عهده‌دار بوده است.

آخرین پست العساکر در توئیتر مربوط به روز 6 می گذشته است که از آن روز بیش از یک ماه می گذرد. بعد از طرح این ابهام، این صفحه توئیتری به صورت ناگهانی یک مطلب را درج کرد تا اینگونه وانمود کند که العساکر ناپدید نشده است. این در حالی است که فعالان حقوقی معتقدند که دربار ولیعهد عربستان برای سرپوش گذاشتن بر بازداشت بدر العساکر این توئیت را منتشر کرده است.

پایگاه العربی الجدید به نقل از یک منبع آگاه نوشت: شکی نیست که عساکر بازداشت شده و توییت منتشر شده هم به عنوان پاسخی به مخالفان سعودی منتشر شده است. این مسأله پیشتر نیز در خصوص دکتر سلمان العوده اتفاق افتاده بود؛ بطوری که مقامات سعودی پیام‌هایی را از تلفن همراه او بدون اطلاع وی ارسال می‌کردند؛ در حالی که او در بازداشت به سر می‌برد.

نشریه میدل ایست‌آی نیز به نقل از منابع سعودی گزارش داده که العساکر در بازداشت به سر می‌برد. بازداشت وی همزمان با تعیین «طراد باهبری» فرزند سبأ باهبری سرتیپ ستاد و روزنامه نگار سعودی به عنوان رئیس امور ویژه محمد بن سلمان انجام شده است. فعالان سیاسی معتقدند که با وجود تغییر در ماهیت این سمت، اما احتمالا باهبری جایگزین العساکر شده است.

** پشت پرده برکناری بدر العساکر 
در خصوص سناریوهای پشت پرده برکناری مدیر دفتر ولیعهد عربستان سعودی، سناریوهای متعددی مطرح شده است. برخی فعالان مخالف دولت عربستان معتقدند که رسوایی دست داشتن عربستان در جاسوسی در توئیتر ضد کاربران آن یکی از عوامل برکناری بدر العساکر بوده است.

طرفداران این سناریو معتقدند بعد از اینکه ترکی آل الشیخ و سعود القحطانی به اتهام دست داشتن در ترور جمال خاشقجی از کار خود برکنار شده و به دادگاه رفتند، به نظر می رسد، العساکر دیگر قربانی سیاست‌های مجرمانه و غیرقانونی محمد بن سلمان شده است. العساکر همواره سعی می‌کرد از حضور در کنار محمد بن سلمان اجتناب کند و در مراسم رسمی بسیار نادری در کنار او حضور داشت. علاوه بر این که همواره از انتشار عکس‌های خود خودداری می‌کرد و تلاش داشت حاشیه امنی را برای خود دست کند.

به گزارش رسانه های عربی او برخلاف دو همکار سابق خود که زودتر از او راهی زندان شده‌اند، گفتمانی دیپلماتیک داشت و با منتقدان خود با صبر و آرامش تعامل می کند. البته پیشتر نیز نام وی در تحقیقات پرونده قتل خاشقچی مطرح و اعلام شد که مجرم اصلی این عملیات به نام ماهر مطرب بعد از انجام عملیات با وی تماس گرفته است، اما او در نهایت موفق شد از اتهامات مطرح شده فرار کند.

روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در خصوص اتهامات «بدر العساکر» به جاسوسی در توئیتر نوشته است که «احمد ابو عمو» آمریکایی لبنانی الاصل و «علی آل الزبارة» کارمند موسسه توئیتر و واسطه آنها با دولت سعودی یعنی «احمد جبرین المطیری» که در قضیه جاسوسی توئیتر از شهروندان سعودی متهم هستند، همگی توسط بدر العساکر به کار گرفته شده‌اند و به کارگیری آنها  به عنوان مزدوران دولت عربستان در داخل توئیتر همزمان با تعیین بدر العساکر به عنوان مدیر دفتر محمد بن سلمان در نیمه سال ۲۰۱۷ انجام شده است.
این دیدگاه البته منتقدانی دارد. مخالفان این نظریه معتقدند که در این صورت عربستان می‌بایست مانند مشاوران پیشین محمد بن سلمان که در قتل جمال خاشقجی بازداشت شدند، با شفافیت بیشتری این موضوع را دنبال می‌کرد.

برخی دیگر اعتقاد دارند که شکست سیاست‌گزاری های تبلیغاتی و رسانه‌ای موسسه مسک و دیگر موسسه‌های رسانه ای سعودی باعث حذف العساکر شده است. این سناریو نیز در سایه انزوای بین‌المللی عربستان بویژه در نتیجه جنگ یمن و ترور وحشیانه جمال خاشقجی و رسوایی جاسوسی‌های عربستان از شهروندان خود و در نهایت حمایت این کشور از برخی گروه‌های تروریستی منطقه بعید به نظر نمی‌رسد.
سومین سناریوی مطرح شده در خصوص غیبت العساکر، این است که حذف وی نیز یکی دیگر از حلقه‌های بدبینی محمد بن سلمان به افراد نزدیک به خود در روند انتقال قدرت در عربستان به شمار می‌رود.

بن سلمان بعد از برکناری متعب بن عبدالعزیز و محمد بن نایف، تعداد دیگری از پست‌های میانی مدیریت در عربستان را نیز تعدیل کرده است تا شرایط را کاملا برای انتقال قدرت و جانشینی پدرش فراهم کند. برخی فعالان سیاسی معتقدند که وی در این راستا دچار سو ظن مفرط شده و برخی نزدیکان خود را بدون اینکه اتهام خاصی متوجه آنها باشد عزل کرده و به زندان انداخته است. منابع آگاه می گویند که بازداشت العساکر در کنار بازداشت‌های دیگری در عربستان صورت گرفته و تعداد دیگری از شاهزادگان نیز بدون تفهیم اتهام به زندان فرستاده شده اند.

** پیشینه روابط العساکر با محمد بن سلمان 
العساکر که متعلق به یکی از خانواده‌های ثروتمند عربستان سعودی است، برای اولین بار در سال ۲۰۰۶ با محمد بن سلمان برخورد داشت.  این دو نفر از آن زمان تاکنون با یکدیگر سابقه همکاری و دوستی نزدیکی داشته اند.  گزارش‌های مطبوعاتی حاکی از آن است که العساکر  مدیر سرمایه گذاری های محمد بن سلمان بوده و معامله های انجام شده وی با طرف‌های غربی را از طریق موسسه مسک یا شرکت های خصوصی دیگر دنبال کرده است.

در همین راستا روزنامه ایرلندی آیریش تایمز در دسامبر ۲۰۱۷ گزارش داد که شرکت آیت اینفزتمنت که یک کشتی تفریحی و یک کاخ و نقاشی لئوناردو داوینچی را به ارزش صدها میلیون دلار خریداری کرده، به نام 3 نفر ثبت شده که یکی از آنها بدر العساکر است. العساکر به نمایندگی از محمد بن سلمان توافقنامه های استراتژیک متعددی را با کشورها و موسسه‌های غربی و به ویژه آمریکایی امضا کرده است.

گرچه تعیین دقیق عوامل پشت پرده بازداشت یکی از نزدیک‌ترین افراد محمد بن سلمان توسط وی دست کم در شرایط کنونی مشکل است، اما به نظر می‌رسد حاکمیت سعودی شرایط بغرنجی را برای کنترل افکار عمومی ضد خود در داخل و خارج از محدوده جغرافیایی شبه جزیره عربستان پشت سرمی گذارد و دلارهای نفتی این کشور و حمایت مطلق ساکن تاجر کاخ سفید از محمد بن سلمان نیز نتوانسته خاطر وی را در رویارویی با تحولات آینده آسوده کند.