۰
دوشنبه ۶ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۱۳:۵۳

آمریکا و چین؛ بررسی دو الگوی حکمرانی در عصر کرونا

آمریکا و چین؛ بررسی دو الگوی حکمرانی در عصر کرونا
آﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻈﺎم ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠل ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻴﻢ، در ﻣﻌﻨﺎى ﻣﺘﻌﺎرف آن، اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ از دوﻟﺖ-ﻣﻠﺖﻫﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ در وﺿﻌﻴﺘﻰ آﻧﺎرﺷﻴﻚ (ﻓﻘﺪان اﻗﺘﺪار ﻓﺎﺋﻘﺔ ﻣﺮﻛﺰى) رواﺑﻂ ﻣﻴﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاى ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻰ (ﺑﻘﺎء، اﻣﻨﻴﺖ و در وﻫﻠﺔ ﺑﻌﺪ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻰ) آنﻫﺎ را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﺪ. ﺷﻜﻞﮔﻴﺮى و ﺗﻜﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﻧﻈﺎم، ﺗﺎرﻳﺨﻰ دوﻳﺴﺖﺳﺎﻟﻪ دارد ﻛﻪ در ﭼﺎرﭼﻮب ﻧﻈﻢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ و ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﻗﺪرتﻫﺎى ﺑﺰرگ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﭘﻴﺪاﻳﻰ و ﻛﺎرﻛﺮد ﻧﻈﻢ-ﻧﻈﺎم ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺑﺮ دوﻟﺖ-ﻣﻠﺖﻫﺎ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎﻳﺸﺎن ﺑﺮاى ﺣﻔﻆ ﺑﻘﺎء و ﺗﺄﻣﻴﻦ اﻣﻨﻴﺖ ﻛﺸﻮر در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﭼﺎﻟﺶﻫﺎى ﺑﺮآﻣﺪه از رواﺑﻂ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ اﺳﺘﻮار ﺑﻮده اﺳﺖ[۱].

در واقع آنچه در این روزها با شیوع ویروس کرونا به وقوع پیوسته است، تهدیدی بزرگ برای امنیت و حکمرانی جهان به بار آورده است. شیوع سریع جهانی این ویروس، علاوه بر ایجاد فضای ترس و نگرانی حادّ برای عموم مردم در فضاهای جغرافیایی مختلف، اکثریت غالب حکومتها و حتی حکومت های توسعه یافته و فراصنعتی غربی را نیز با چالش های جدّی اقتصادی ـ اجتماعی و فضای جدید امنیتی مواجه ساخته و نظام های مختلف بهداشتی و درمانی آنها را در بوته آزمون قرار داده است.

توقّف اجباری و یا کاهش اجتناب‌ناپذیر بسیاری از فعالیت های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و حتی دینی در سطوح محلی، فرو ملی، ملی و بین المللی که به سبب شیوع ناگهانی بیماری کرونا حادث شده و منجر به بروز پیامدهای منفی در سطح خرد و کلان شده است، موجب شد تا برخی از صاحب نظران با ارتقای سطح تأثیرگذاری این رخداد در الگوی زیستمان بشری به جایگاه شتاب دهنده  تاریخ ساز، از عصر «پساکرونا» یاد کنند. عصری که در آن تجدیدنظر و یا تغییر در الگوهای کنونی حکمرانی و زیست اجتماعی و تعاملات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی در سطح «ملی» و «بین المللی» و مقدّم بر چنین ساختارهای کارکردی، بازنگری هستی شناختی برخی مفاهیم بنیادین را اجتناب ناپذیر می‌سازد[۲].

قرنطینه و محدودیت آمد و شدِ حاصل از کرونا چنان در سطح جهان موثر بوده که میزان آلودگی هوا و آلودگی صوتی به شکل قابل توجهی کاهش یافته، حیوانات به برخی شهرها بازگشته‌اند و طبیعت در برخی قسمت‌ها در حال احیا‌ شدن است.

تاثیر کرونا بر اقتصاد هم چنان گویا و ملموس است که نیازی به هیچ گونه توضیحی ندارد. اقتصاد جهان یکی از جدی‌ترین بحران‌های خود را تجربه می‌کند و کشورهایی مثل آمریکا، چین، کانادا، هند، آلمان، انگلیس و فرانسه صراحتاً گفتند شرایط به بدی دوران جنگ جهانی است. آمریکا بزرگ‌ترین بسته کمک مالی را به اقتصادش تزریق می‌کند و رئیس جمهور فرانسه با «تواضع و صراحت می‌گوید» که نمی‌داند وضع فعلی کشورش تا چه زمانی ادامه دارد.

اما شاید یکی از عمیق‌ترین حوزه‌هایی که با شیوع کرونا مورد پرسش قرار گرفت شیوه حکمرانی در کشورهای مختلف است. از چین تا آمریکا همه کشورها با بحران اقتصادی و حتی سیاسی مواجه خواهند شد، بسیاری جان خود را از دست خواهند داد و مشکلات یک به یک سر می‌رسند. تنها تفاوت این کشورها با هم- ورای مارکسیسم، سوسیالیم و لیبرالیسم- شیوه حکمرانی آن‌ها است[۳].

این که سیستم‌های حکومتی با چه سرعتی به کرونا واکنش نشان دادند؟ چقدر در برخورد با این بحران پویا بودند؟ فرایند سیاستگذاری خود را تا چه اندازه متناسب با شرایط بحران تنظیم کردند؟ جایگاه جهانی آمریکا و چین و رقابت میان این دو کشور چه تاثیری بر مدیریت بحران داشته است؟ پیامدهای بحران کرونا بر رقابت راهبردی میان دو کشور چگونه خواهد بود؟ چند سوال مهم و اثرگذار است که از پی پاسخ‌های آن‌ها می‌توان به ارزیابی کیفیت حکمرانی حکومت‌ها دست یافت.


عملکرد چین و آمریکا در مواجهه با بحران کرونا
از نخستین روزهای آغاز شیوع کرونا در چین، نشانه‌های اثرات این ویروس بر چهره بین‌المللی این کشور و قدرت نرم پکن نمایان شد. از واکنش‌های نژادپرستانه
به اقلیت‌های آسیایی در کشورهای غربی، تا انتشار روایت‌های اغراق‌شده و منفی درباره غذاهای چینی، فرهنگ چینی و سبک زندگی چینی‌ها، همه از جمله آسیب‌های نخستینی بودند که کرونا بر چین وارد کرد. با وجود زمان بد و شدت ویروس کرونا، پاسخ رهبر حزب کمونیست چین به این بحران به طرز قابل توجهی مشابه الگوی تصمیم گیری تاریخی است که حزب را در معرض نزاع های داخلی و خارجی و تردید قرار می دهد[۴]. حزب کمونیست چین تحت رهبری «شی جین پینگ» که از گرداب ها و چالش های بین  المللی و داخلی بیرون آمده است، اکنون از نظر سرمایه سیاسی در شرایط شکننده ای قرار دارد که اگر رژیم نتواند به این بحران پاسخ مناسبی بدهد و یا راه حل مناسبی به وجود بیاورد نمی تواند چهره و مشروعیت حزب را حفظ کند[۵].به نظر می رسد دلیل اصلی این موضوع این طور باشد که چین، ساختار سیاسی متفاوتی دارد و این ساختار مخفی‌کار، به شکل فزاینده‌ای به یک مشکل تبدیل شده است. در چین حزب کمونیست قدرت را در کشور قبضه کرده که به هیچ وجه شفاف و پاسخگو نیست.اما باید پذیرفت که تحلیل بحران سیاسی چین از زاویه رقابت ژئوپلیتیک قدرت‌های جهان، بدین معنا نیست که چین به دلیل اینکه منشا ویروسی همه‌گیر بوده، لزوما باید عقب‌نشینی کند؛ برعکس، چین که سرمایه‌گذاری قابل توجهی بر روی دیپلماسی عمومی کرده، از آغاز کرونا همه تلاشش را برای مهار آسیب‌های سیاسی انجام داده است[۶].باید اذعان نمود که «روایت چین این است که در کنترل و مهار کرونا بسیار قوی و موفق عمل کرده و حالا هم در حال کمک به باقی کشورهای دنیاست. اما در مقابل آمریکا و دونالد ترامپ که از پس مهار بحران بر نیامده‌اند، می‌خواهند تاریخ را بازنویسی کنند و همه چیز را به گردن چین بیاندازند[۷].»

اما از طرف دیگر دونالد ترامپ و دولت آمریکا به دلیل سهل‌انگاری و تعلل در انجام اقدامات لازم برای مقابله با شیوع کرونا در نخستین هفته‌های شیوع ویروس کرونا در آمریکا، با انتقادات زیادی مواجه هستند. بر اساس آخرین آمارهای رسمی منتشر شده از سوی مراجع دولتی در آمریکا، تاکنون حدود ۵/۱ میلیون نفر در این کشور به ویروس کرونا مبتلا شده و بالغ بر ۱۰۰ هزار نفر از مبتلایان جان خود را از دست داده‌اند. آمریکا از لحاظ شمار مبتلایان و قربانیان ویروس کرونا، با اختلاف بسیار فاحشی نسبت به سایر کشورها در رتبه نخست جهان قرار دارد.اگر دموکرات‌ها بر سر کار بودند الزاماً مسائل اقتصادی در اولویت نبود بلکه مسائل محیط زیستی و بشری در اولویت‌شان بود و حتما بودجه قابل توجهی را به این بخش اختصاص می‌دادند. اگر دموکرات‌ها اکنون بر سر کار بودند احتمالاً شاهد این واکنش کند و ضعیف از سوی دولت آمریکا به شیوع این ویروس و همه گیری آن نبودیم[۸].

البته بعید است ساختار آمریکا با روندی که تاکنون دولت ترامپ پیش گرفته است همراهی کند جز چند ایالت با سیاست های ترامپ همراهی نکرده است. شاهد هستیم که ترامپ هر از گاهی وعده پایان این وضعیت و عادی شدن شرایط را می‌دهد در حالی که این مشکل به این زودی ها قابل کنترل نیست. برای کشوری در سطح آمریکا که یک ابرقدرت محسوب می شود کسر شأن است که دچار کمبودهایی از جمله در زمینه تهیه ماسک و تجهیزات پزشکی برای کادر درمانی‌اش شود. انتظار است نظام بروکراتیک این کشور به سرعت بتواند خود را منطبق کند اما این حجم از سردرگمی قابل تصور و پذیرش نیست. می‌توان پذیرفت کشورهایی که با تحریم و مشکلات اقتصادی زیاد دست و پنجه نرم می‌کنند تا حدودی نتوانند از عهده مدیریت شرایط برآیند اما به نظر می‌رسد که ساختار سیاسی ایالات متحده بیش از حد، واقعیت های جامعه آمریکایی را وارونه‌نمایی می کند[۹].

تاثیر رقابت های چین و آمریکا در سطح جهانی بر مدیریت بحران کرونا
در ابتدای شیوع کرونا سازمان بهداشت جهانی نسبت به شیوع آن در جهان هشدار داده بود و از کشورها خواسته بود خود را آماده کنند. اما ایالات متحده نه تنها از همکاری با سازمان بهداشت جهانی خودداری کرد بلکه برای سرپوش گذاشتن بر کوتاهی های خود در برخورد با شیوع کرونا، پرداخت مالی
به این سازمان را نیز متوقف کرد.

بر اساس مواضع، دیدگاه‌ها و توییت‌هایی که ترامپ از ابتدای شروع و گسترش این بیماری در آمریکا داشته است به نظر می‌آید که آمریکا با تاخیر و مسامحه با این مساله رو به رو شده است. اقدامات دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا، در مورد بحران کرونا ابهامات بسیاری را درباره آینده تسلط آمریکا بر کشورهای در حال توسعه از جمله منطقه خاورمیانه و توانایی آن در رقابت با نفوذ رو به افزایش چین مطرح کرده است. مدیریت نامنسجم ترامپ در این بحران و رفتار تهاجمی وی با مقامات ایالتی، سخنان عجیب در جلسات روزانه خبری که فقط حکایت از سخنان غرورآمیز و ستایش از عملکرد دولت دارد، تردیدهای بسیاری برای رفع این بحران به وجود آورده است[۱۰].در خصوص سیاست خارجی باید گفته شود دولت ترامپ از مدیریت بحران کرونا توسط پکن ناراضی است و به همین دلیل سازمان بهداشت جهانی را متهم به چشم‌پوشی از عملکرد چین کرده و دستور داده است تا کمک‌های مالی به این نهاد و روابط با آن قطع شود[۱۱].

اکنون تعدادی از کشورها به‌دنبال پر کردن جای خالی واشنگتن در مقام به اصطلاح رهبری دنیا هستند. در جبهه مقابل، پکن به سرعت و به طرز ماهرانه‌ای از اشتباهات ایالات متحده استفاده خواهد کرد و در این خلاء به وجود آمده، موقعیت خود را برای پر کردن جای خالی رهبری جهان تقویت خواهد کرد. این کشور در تلاش است تا برای سیستم خود حامیانی پیدا کند و به همین منظور کمک های خود را به دیگر کشورها روانه کرده است. این اقدام جسورانه چین نباید غلوآمیز دیده شود. با این همه چین اشتباهات خود را داشته است، به ویژه زمانی که این کشور در مراحل اولیه این بیماری احتمالاً قصد سرپوش گذاشتن روی آن را داشت و با این رفتار خود به گسترش این بحران در سراسر دنیا کمک کرد. با این حال چین به نیکی می‌داند اگر به عنوان رهبر دنیا دیده شود و آمریکا نیز تمایلی به رهبری دنیا نداشته باشد، این درک به وجود خواهد آمد که پکن به طور اساسی جایگاه آمریکا را در دنیا تغییر داده و رقابت در قرن ۲۱ را از آن خود کرده است[۱۲].

پیامدهای بحران کرونا بر رقابت راهبردی میان دو کشور
موسسه تحقیقاتی امنیت ملی و امور بین الملل آلمان در مقاله ای از عملکرد دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا و اعضای دولت وی بخصوص مایک پمپئو وزیر امورخارجه او نوشت: چین، کشوری که تا پیش از این کاخ سفید آنرا «رقیب راهبردی» خود می خواند، کشوری که دولت ترامپ آن را متهم در عملیاتی خرابکارانه علیه آمریکا می دانست، کشوری که وزارت خارجه آمریکا آن را یک دولت مستبد و ناقض حقوق بشر می خواند، کشوری که مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا آن را تهدید بالقوه برای سلامتی و روش زندگی آمریکایی‌ها توصیف می کرد؛ حال آمریکا برای تامین نیازهای پزشکی خود جهت مقابله با ویروس کرونا و نجات جان شهروندانش، به این کشور روی آورده و به آن متکی شده و دولت دونالد ترامپ عملاً سرنوشت زندگی آمریکایی ها را به دستان چین سپرده است[۱۳].

اکنون برخی از کارشناسان معتقدند که روابط اقتصادی و سیاسی چین با کشورهای در حال توسعه از جمله خاورمیانه به دلیل بسط نفوذ و قدرت نرم خود، چنان تحکیم شده که چین بزرگترین سرمایه گذار در برخی از این کشورها و نخستین شریک تجاری برخی دیگر از آنهاست. قدرت یابی چین در دهه‌های اخیر  باعث نگرانی استراتژیست‌های آمریکایی شده است. به طوری که در سال‌های اخیر برخی از ناظران و کارشناسان از انتقال توجه و تمرکز آمریکا از منطقه خاورمیانه به چین سخن می‌گویند. اگرچه چین تلاش می‌کند توسعه خود را با حاشیه‌های کم و حتی‌الامکان بدون برانگیختن حساسیت‌های رقبا به پیش ببرد با این حال به نظر می‌رسد کرونا تقابل بین دو قدرت را آشکارتر از هر زمان دیگری کرده است[۱۴].

از نحوه مقابله آمریکا و چین با بحران کرونا چه الگویی برای هریک می توان به دست آورد؟
به نظر نمی‌رسد همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ جهت‌گیری اقتصادی جهان را دستخوش تغییرات اساسی کند. این امر صرفاً تغییری که پیش از این آغاز شده را شتاب خواهد بخشید. این تغییر عبارت است
از فاصله‌گیری از جهانی‌شدن آمریکامحور و حرکت به سمت جهانی‌شدن چین‌محور[۱۵].

چرا این روند تداوم خواهد یافت؟ مردم آمریکا نسبت به جهانی‌شدن و تجارت بین‌المللی بی‌اعتقاد شده‌اند. توافقات تجارت آزاد امری مذموم و مسموم هستند، فرقی نمی‌کند دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در آنها دخیل باشد یا نباشد. برعکس، چین هنوز اعتقاد خود را از دست نداده است. این امر دلایل تاریخی عمیق‌تری دارد. رهبران چین اکنون به خوبی می‌دانند که یک قرن تحقیر کشورشان بین سال‌های ۱۸۴۲ تا ۱۹۴۹ حاصل بی‌خیالی چین و تلاش‌های بیهوده رهبران این کشور جهت انزواگزینی و دوری از دنیا بوده است. برعکس، رستاخیز اقتصادی چین طی چند دهه گذشته حاصل تعامل با دنیا بوده است. مردم چین همچنین بطور گسترده به فرهنگ خود اعتماد پیدا کرده‌اند. آنها معتقدند که هرجایی می‌توانند رقابت کنند[۱۶].از طرف دیگر؛ آمریکا دو گزینه پیش روی خود دارد. اگر هدف اصلی حفظ برتری جهانی باشد، این کشور باید به لحاظ سیاسی و اقتصاد دست به یک رقابت ژئوپلیتیکی حاصل جمع صفر با چین بزند. با این حال، اگر هدف آمریکا ارتقای رفاه مردم کشورش باشد ــ مردمی که شرایط اجتماعی‌شان رو به وخامت گذاشته است ــ در آن صورت باید با چین همکاری کند. عقل سلیم می‌گوید همکاری گزینه بهتری است. با این حال، با توجه به فضای سیاسی مسموم حاکم در آمریکا در خصوص چین، عقل سلیم شاید فائق نیاید[۱۷].

در خصوص تهدیدات فراکشوری نظیر کووید-۱۹ و تغییرات آب‌وهوایی، سودای اعمال قدرت آمریکا بر دیگر کشورها به تنهایی کافی نیست. کسب اطلاع درباره اهمیت قدرت نزد دیگران نیز نقش کلیدی ایفا می‌کند. هر کشوری منافع ملی خود را در اولویت قرار می‌دهد؛ سؤال مهمی که مطرح می‌شود این است که این منافع تا چه حد فراگیر یا محدود هستند. کووید-۱۹ نشان داد که آمریکا قادر نیست راهبرد خود را با این دنیای جدید تطبیق دهد[۱۸].

جمع بندی و نتیجه گیری
بحران کرونا به مثابه یک اتفاق بزرگ دنیا را در حدی غافلگیر کرده است که حتی در فیلم‌های تخیلی نیز متصور نمی‌شد. پیامد‌های انسانی و اجتماعی این بحران همه‌گیر در حدی گسترده است که می‌تواند فراتر از وضعیت ویژه ماندگاری‌هایی را پدید آورد که چون عامل تغییر‌دهنده بازی، مسیر تحولات جهانی را دگرگون سازد.
طبیعی است فرض کنیم که این مساله می‌تواند نقطه عطفی در تاریخ مدرن باشد. بیشتر این تحلیلگران استدلال می‌کنند جهانی که به آن وارد خواهیم شد اساساً متفاوت از جهانی است که قبل از آن وجود داشت. برخی پیش‌بینی می‌کنند که این بیماری همه‌گیر منجر به ایجاد نظم جهانی جدیدی به رهبری چین خواهد شد؛ برخی دیگر بر این باورند که این امر باعث زوال رهبری چین خواهد شد. برخی هم می‌گویند یکی از مشخصه‌های بحران فعلی همانا فقدان آشکار رهبری آمریکا بوده است. ایالات متحده در یک تلاش جمعی برای مقابله با این ویروس یا تبعات اقتصادی آن دنیا را دور هم جمع نکرده است. کشورهای دیگر به بهترین شکلی که بتوانند از خود مراقبت می‌کنند یا برای کمک به کشورهایی مانند چین روی می‌آورند که «پیک بیماری» را پشت سر گذاشته‌اند. اما اگر جهانی که پس از این بحران می‌آید جهانی باشد که در آن ایالات متحده تسلط کمتر و کمتری داشته باشد- تصور این تقریبا غیرممکن است که امروزه کسی در مورد «لحظه تک‌قطبی» بنویسد- این روند تقریبا جدید نیست. این روند لااقل یک دهه است که رخ نموده است. تا حدودی، این نتیجه آن چیزی است که فرید زکریا آن را «ظهور دیگران» نامیده (که این «دیگران» می‌تواند اشاره خاصی به چین باشد) که با وجود اینکه قدرت اقتصادی و نظامی آمریکا همچنان روندی رو به رشد دارد اما موجب افول و کاهش مزیت نسبی آمریکا شده است.


محمود نورانی/ کارشناس مسائل سیاسی

منایع
[۱]– موسوی شفایی، مسعود و گل محمدی، ولی، ” رواﺑﻂ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﭘﺴﺎﻛﺮوﻧﺎﻳﻰ”، دیده بانی علمی بیماری کووید-۱۹، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۹، بازیابی در وبسایت:
https://modares.ac.ir/index.jsp?siteid=18&fkeyid=&siteid=18&fkeyid=&siteid=18&fkeyid=&siteid=18&fkeyid=&siteid=18&fkeyid=&siteid=18&fkeyid=&siteid=18&pageid=28927
[۲]
حافظ نیا، محمدرضا و نورانی، محمود، ” بحران کرونا و تحول مفهوم امنیت ملی و بین الملل”، دیده بانی علمی بیماری کووید-۱۹، دانشگاه تربیت مدرس، ۱۳۹۹، بازیابی در وبسایت:
https://modares.ac.ir/index.jsp?siteid=18&fkeyid=&siteid=18&fkeyid=&siteid=18&fkeyid=&siteid=18&fkeyid=&siteid=18&fkeyid=&siteid=18&fkeyid=&siteid=18&pageid=28927
[۳]– چرا کرونا حکمرانی در دنیا را متحول خواهد کرد؟، پایگاه اینترنتی سلام نو، منتشر شده در تاریخ ۲۶-۰۱-۱۳۹۹ بازیابی در تارنمای اینترنتی:
https://salameno.ir/detail/۴۵۸۱۶۴۷۷
[۴]– مهدی کردی، دیپلماسی کرونایی چین؛ اهداف و پیامدها، اندیشکده راهبردی تبیین، منتشر شده در تاریخ ۱۴-۰۲-۱۳۹۹، بازیابی در تارنمای اینترنتی:
http://tabyincenter.ir/36794/%d8%a7%d9%87%d8%af%d8%a7%d9%81-%d9%88 %d9%be%db%8c%d8%a7%d9%85%d8%af%d9%87%d8%a7%db%8c%d8%af%db%8c%d9%be%d9%84%d9%85%8%a7%d8%b3%db%8c-%da%a9%d8%b1%d9%88%d9%86%d8%a7%db%8c%db%8c-%da%86%db%8c%d9%86/
[۵]– چین و رویای ابرقدرت شدن، وبسایت خبری- تحلیلی فرادید، منتظر شده در تاریخ ۲۹-۰۲-۱۳۹۹، بازیابی در تارنمای اینترنتی:
https://www.faradeed.ir/fa/news/80490/%DA%86%DB%8C%D9%86-%D9%88-%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8 AA-%D8%B4%D8%AF%D9%8
[۶]– ابعاد سیاسی – اقتصادی شیوع ویروس کرونا، شورای راهبردی روابط خارجی، منتشر شده در تاریخ ۲۹/۱۱/۹۸، بازیابی در تارنمای اینترنتی:
https://www.scfr.ir/fa/300/30101/121696/%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%A7%D8%AF-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%DB%8C%D9%88%D8%B9-%D9%88%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7/
[۷]– کورت کمبل، “برنده وبازنده سیاسی کرونا”، مجله فارین افرز، منتشر شده در تاریخ ۱۸-۰۳-۲۰۲۰، بازیابی در تارنمای اینترنتی:
https://www.foreignaffairs.com/articles/china/2020-03-18/coronavirus-could-reshape-global-order#
[۸]– “قمار ترامپ با جان مردم آمریکا”، روزنامه اعتماد، منتشر شده در تاریخ ۲۵-۰۱-۹۹، بازیابی در تارنمای اینترنتی:
https://www.magiran.com/article/4029976
[۹]– مدیریت بحران کرونا برای ابرقدرتی چون آمریکا سرشکستگی دارد، گفتگو با امیرعلی ابوالفتح، خبرگزاری ایسنا، منتشر شده در تاریخ ۲۴-۰۱-۹۹، بازیابی در تارنمای اینترنتی:
https://www.isna.ir/news/99012313046/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA%D8%AD-%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA%DB%8C-%DA%86%D9%88%D9%86-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%B3%D8%B1%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%DA%AF%DB%8C
[۱۰]– دعوای چین و آمریکا بر سر ویروس کرونا، وبسایت خبری- تحلیلی یورونیوز، منتشر شده در تاریخ ۱۷-۰۳-۲۰۲۰، بازیابی در تارنمای اینترنتی:
https://per.euronews.com/2020/03/17/us-china-accuse-each-other-of-coronavirus-fear-mongering
[۱۱]– همه گیری کرونا و از بین رفتن پرستیژ ایالات متحده، اشان تارور، روزنامه واشنگتن پست، منتشر شده در تاریخ ۲۷-۰۴-۲۰۲۰، بازیابی در تارنمای اینترنتی:
https://www.washingtonpost.com/world/2020/04/27/pandemic-waning-american-prestige/
[۱۲]– کرونا چگونه ممکن است نظم جهانی را تغییر دهد؟ / چین جای آمریکا را می گیرد؟، وبسایت خبری تحلیلی الف، منتشر شده در تاریخ ۲۷-۰۱-۱۳۹۹ بازیابی در تارنمای اینترنتی:
https://www.alef.ir/news/3990107105.html
[۱۳]– رقابت استراتژیک بین ایالات متحده و چین، موسسه تحقیقاتی امنیت ملی و بین الملل آلمان، منتشر شده در تاریخ ۰۳-۰۴-۲۰۲۰ بازیابی در تارنمای اینترنتی:
https://www.swp-berlin.org/10.18449/2020RP04/
[۱۴]– نریمانی، گلناز و همکاران، تحلیلی بر راهبردها و ابزارهای تحکیم و گسترش قدرت نرم چین، فصلنامه مطالعات روابط بین الملل، دوره۱۱، شماره۴۳، پاییز ۱۳۹۷، صص۱۶۵-۲۰۲
[۱۵]پیش‌بینی ۱۲ اندیشمند برجسته بین‌المللی درباره «نظم جهانی» پس از بحران کرونا، نشریه فارین پالیسی، منتشر شده در تاریخ ۲۰-۰۳-۲۰۲۰ بازیابی در تارنمای اینترنتی:
https://foreignpolicy.com/2020/03/20/world-order-after-coroanvirus-pandemic/
[۱۶]– همان
[۱۷]– امید خضری، تاثیرات اقتصادی شیوع ویروس کرونا در سطح بین المللی، اندیشکده راهبردی تبیین، منتر شده در تاریخ ۲۱-۰۲-۱۳۹۹، بازیابی در تارنمای اینترنتی:
http://tabyincenter.ir/36700/%d8%aa%d8%a7%d8%ab%db%8c%d8%b1%d8%a7%d8%aa-%d8%a7%d9%82%d8%aa%d8%b5%d8%a7%d8%af%db%8c-%d8%b4%db%8c%d9%88%d8%b9-%d9%88%db%8c%d8%b1%d9%88%d8%b3-%da%a9%d8%b1%d9%88%d9%86%d8%a7-%d8%af%d8%b1-%d8%b3%d8%b7/
[۱۸]– همان
مرجع : اندیشکده راهبردی تبیین
کد مطلب : ۸۷۶۸۴۲
ارسال نظر
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما

منتخب
پیشنهاد ما