آیا آمریکا در حال عبور از سیاست «چین واحد» است؟

سفر سه روزه الکس آذر به عنوان فرصتی برای تقویت همکاری در مبارزه با COVID-19  اعلام شده است. آذر در بیانیه گفت: "تایوان الگوی شفافیت و همکاری در بهداشت جهانی در طول بیماری همه گیر Covid-19 و مدتها قبل از آن بوده است." "من مشتاقانه منتظر حمایت رئیس جمهور ترامپ از نقش پیشروی تایوان در سلامت جهانی هستم و تأکید بر این باور مشترک ما که جوامع آزاد و دموکراتیک بهترین الگوی برای حمایت و ارتقاء سلامت هستند." اعلامیه سفر آذر به جزیره دولت- شهر تایوان در حالی صورت می گیرد که براساس اعلام نیویورک تایمز ، در آمریکا بیش از 4.7 میلیون نفر در مبتلا و حداقل 157،100 نفر جان باخته اند.
 
این جزیره در100 مایلی چین و جمعیت جزیره 23 میلیون نفری یکی از سازندگان پیشرو در تراشه های رایانه ای و تولید کننده اصلی ماسک های پزشکی و سایر تجهیزات بیمارستانی است. در تایوان تاکنون تنها 476 مورد ابتلا به کرونا ویروس و هفت کشته گزارش داده است. اکنون مقامات تایوان سعی میکنند تا این موفقیت را به  یک پیروزی ژئوپلیتیکی تبدیل کنند. دولت این کشور میلیون ها ماسک ، با برچسب بزرگ "ساخته شده در تایوان" را به ایالات متحده ، ایتالیا و سایر کشورها غربی ارسال کرده است.

اما پکن به کاخ سفید هشدار داده است که این دیدار صلح و ثبات در منطقه را تهدید می کند. اهمیت این سفر از آن رو است که وزیر بهداشت و خدمات انسانی ، بالاترین مقام رسمی آمریکایی خواهد بود که از سال 1979 ، سالی که ایالات متحده روابط رسمی خود با تایوان را قطع کرده و روابط دیپلماتیک با دولت چین در پکن برقرار کرده است ، به آنجا سفر می کند.

اگرچه در طول 4 دهه گذشته آمریکا به دلیل حساسیت پکن از برقراری روابط دیپلماتیک با تایوان امتناع ورزیده بود و همین امر منجر شد تا تایوان کرسی خود در سازمان ملل را در سال 1971 از دست بدهد، اما در این دوران همچنان همچنان به عنوان تأمین کننده اصلی تسلیحات این جزیره محسوب می شده  و ادعاهای چینی مبنی بر حاکمیت بر جزیره تایوان را تأیید نکرده است.
 
تنش بین پکن و تایوان به پایان جنگ داخلی چین در سال 1949 باز میگردد ، هنگامی که حزب کمونیست دشمنان ناسیونالیست خود را شکست داد ، که به این جزیره گریختند و دولت جمهوری چین را تأسیس کردند که امروز بر این قلمرو حاکم است. الحاق تایوان یکی از اهداف نهایی حزب کمونیست چین است و در سالهای اخیر ، رهبر ارشد چین ، شی جینپینگ ، به صراحت هشدار داده است که هرگونه حرکت به سوی استقلال رسمی توسط این جزیره باعث استفاده از نیروی نظامی خواهد شد.

حال در دورانی که کاخ سفید، اژدهای خفته شرق آسیا را خطر و تهدید اصلی برای موقعیت ابرقدرتی خود در عرصه بین المللی دانسته و به مقابله جدی با این موضوع را به صورت های مختلف از جمله فشارهای سیاسی، اقتصادی و نظامی روی آورده است، در این میان به نظر می رسد که ایالات متحده مایل است خیلی بیشتر از گذشته از جمله از طریق فروش اسلحه و ارتقای روابط سیاسی با مسأله تایوان درگیر شود؛ تلاش‌هایی که می تواند در آینده علاوه بر فروش سلاح و ارتقای مناسبات سیاسی، حتی به تأسیس پایگاه نظامی در این دولت- شهر نیز بیانجامد. چنین موضوعی را می توان در تغییر لحن مقامات ارشد آمریكا از جمله مایك پومپئو ، وزیر امور خارجه و مت پوتینگر ، معاون مشاور امنیت ملی نسبت به تایوان مشاهده کرد به صورتی که آن را نیرویی خیرخواه برای جهان نامیده و از Tsai Ing-wen مقام ارشد تایوانی به عنوان رئیس جمهور نام می برند.

رئیس جمهور آمریکا از اواخر سال 2017 شش قانون را با هدف حمایت از تایوان منعقد کرده است ، از جمله آسان کردن فروش اسلحه ، تشویق دیدارهای دیپلماتیک سطح بالا و کمک به تایوان برای حفظ متحدین دیپلماتیک باقی مانده خود و مشارکت بیشتر در سازمان های بین المللی.

در همین راستا پومپئو در سخنانی اخیراً متذکر شده است که: "ما می خواستیم كه [تایوان] بخشی از گفتگوها در مجمع جهانی بهداشت باشد ]اما[ چین مانع از این اتفاق شده است."
 
این مسال منجر شده تا پکن سیاست واشنگتن در قبال مسأله تایوان را بر خلاف رویکرد «چین واحد» دانسته و از آنب به عنوان تهدیدی جدی برای مناسبات با غرب یاد کنند. در این رابطه وانگ ونبین سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفته است كه چین "قاطعانه با تعامل رسمی بین آمریكا و تایوان مخالف است" و از ایالات متحده خواست كه پایبند به اصل "چین واحد" باشند تا روابط میان آمریکا و چین و همچنن صلح و ثبات تنگه تایوان "به شدت" آسیب نبینند.