روح‌الله‌زاد: چرا اتحادیه عرب به این وضع رقت‌بار گرفتار شده؟ / اسرائیل به هیچ یک از توافقات خود با اعراب پایبند نبوده است

قرار است امروز سه شنبه هیئتهای اعزامی از سوی حاکمان بحرین و امارات در حضور دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا توافق سازش با رژیم صهیونیستی را رسما با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر این رژیم امضا کنند تا نام آنها به عنوان خائنان به ملت فلسطین به اسامی خیانتکارانی همچون ملک حسین اردنی و انور سادات مصری اضافه شود.

اما در این میان اتحادیه عرب که ناکارامدی‌اش بارها اثبات شده در مسئله سازش امارات و بحرین نه تنها این اقدامات ضد فلسطینی و ضد اسلامی را محکوم نکرد بلکه عملا با سازشکاران همراهی نشان داد.
در خصوص این مسائل با احمد روح الله زاد کارشناس ارشد مسائل بین الملل و حوزه فلسطین به گفتگو نشسته ایم.
 
تعارضات و تناقضات عجیبی شده  بر اتحادیه عرب حاکم شده،‌ زمانی که مصر روابط خود را با رژیم صهیونیستی عادی کرد، موضع قاطعی علیه این کشور صورت گرفت حتی مقر اتحادیه عرب از قاهره خارج شد، تا چند سال پیش می گفتند که کشورهای  عربی در صورتی با اسرائیل عادی سازی می کنند که اسرائیل مصوبه طرح صلح عربی نشست سران در بیروت رو بپذیرد، اما حالا در  اتحادیه عرب علیه امارات و بحرین نه تنها هیچ موضعی اتخاذ نشده و تصمیم جدی گرفته نمی شود بلکه می گویند این مسائل یعنی عادی سازی روابط مسئله حاکمیت ملی هر کشور عربی و تصمیم با خودشان است، این تعارضات را چگونه تفسیر می کنید از پافشاری بر بحث امنیت ملی و  اجماع عربی سالها پیش تا سکوت و همراهی با سازشکاران با  توجیهات جدید همچون اینکه به حاکمیت ملی هر کشور مربوط است، دلیل انفعال ملتهای عرب در قبال این تصمیمات به ویژه مردم کشورهایی که حاکمانشان روابط خود را با رژیم صهیونیستی علنی و آشکار کردند، چیست؟
روح الله زاد:  در تفسیر رفتار رژیم های عربی باید به این نکته توجه کرد که هیچ یک از این رژیم یک تولد تکوینی ندارند بلکه پیدایش آنها تاسیسی بوده است. به این معنا که سیر تطور اجتماعی - سیاسی در شکل‌گیری حکومت های فعلی عربی وجود ندارد، بلکه استعمار پس از فروپاشی امپراطوری عثمانی بعضی از قبایل را مورد حمایت قرار داده و آنها بر جغرافیایی از امپراطوری عثمانی مسلط کرد. و آنها با انتخاب یک پرچم و یک سرود ملی خود را یک کشور معرفی کردند. اما واقعیت آن است که هیچگاه در همان جغرافیای تحت سلطه خود نیز استقبال نشده اند و به دلیل نگرانی های امنیتی مستمر ناگزیر از تعمیق وابستگی به غرب شده اند و تصمیمات آنها در حوزه سیاست خارجی هرگز مستقل نبوده است.
در آغاز شکل گیری بحران فلسطین با توجه به حساسیت بالای جوامع عربی و نیز نگرانی از گسترش اشغالگری صهیونیست ها ناگزیر از اتخاذ برخی تصمیمات بودند، اما بعد ها با سرکوب شدید و حاکمیت جو خفقان نیز انتقال اولویت های فرهنگی به سمت فیلم و موسیقی و ورزش و غیره تلاش کرده اند، نسل جدید را نسبت به اولویت های دینی و ارمان های عربی بی تفاوت بار آورند. به همین دلیل این رژیم ها احساس می کنند که افکار عمومی دیگر مانند گذشته نسبت به موضوع فلسطین حساسیت ندارند. بنابراین روابط خود با رژیم صهیونیستی را آشکار کرده اند.

یک رسانه اسرائیلی عادی سازی روابط امارات و بحرین با اسرائیل را به منزله دفن «معامله قرن» دانسته، نظر شما چیست؟ 
روح الله زاد:  معامله قرن آمریکا با هدف حل و فصل نهایی بحران فلسطین در چارچوب منافع صهیونیست ها مطرح شده است. آمریکا امیدوار بود که تشکیلات خودگردان فلسطین را با خود همراه کند. اما موضوع عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی از سوی برخی رژیم های عربی سبب شد تا جریان های فلسطینی به هم نزدیک شوند و این می تواند در معادله درگیری تاثیر زیادی بگذارد. از سوی دیگر با عادی سازی عملا رژیم های عربی اراده ای برای مخالفت با اقدامات صهیونیست ها در جغرافیای فلسطین نخواهند داشت و این موضوع دست صهیونیست ها را در اتخاذ سیاست های ضد فلسطینی بازتر می کند.

به نظر شما آیا توافق امارات و بحرین با اسرائیل پایدار خواهد ماند، چرا؟
روح الله زاد: رژیم صهیونیستی هیچگاه به توافقاتی که با کشورهای منطقه داشته است پایبند نبوده است. توافق با مصر و اردن و نیز «ساف»(سازمان آزادیبخش فلسطین) شاخص مهمی در این ارتباط به شمار می‌رود. خصوصا در قرارداد اسلو صهیونیست ها متعهد شده بودند تا حاکمیت فلسطینی را بر بخشی از مناطق اشغالی 1967 به رسمیت بشناسند و دولت فلسطینی در آن به پایتختی قدس تشکیل شود اما اسرائیل با ساخت شهرک ها و نیز اقدامات تجاوزکارانه اش علیه بیت المقدس و نیز طرح الحاق کرانه باختری و نیز مخالفت با طرح دو دولت عملا نشان داده که به هیچ توافقی پایند نبود و نخواهد بود. همین سرنوشت در انتظار توافق با امارات و بحرین نیز است.

آینده روند سازش و پیامدهای جدی آن برای امنیت خود کشورهای عربی با توجه به مخاطرات کشاندن پای صهیونیستها به منطقه خلیج فارس، آیا شاهد شکل گیری موجی از عملیاتهای ضد صهیونیستی خواهیم بود؟ 
روح الله زاد: رژیم های عربی همواره خود را مدافع آرمان فلسطین نشان می دادند اما در نهان با دشمن صهیونیستی روابطی را تعریف کرده بودند، اما اکنون نفاق آنها آشکار شده است و این موضوع موجب خشم ملتهای مسلمان منطقه خواهد شد که می تواند شرایط امنیتی را در این کشورها با چالش های جدی روبرو کند. از سوی دیگر صهیونیست ها نشان داده اند که در کشورهایی که حضور می یابند آن کشور را به عنوان پایگاهی برای طرح های امنیتی و تروریستی خود در نظر می گیرند. بی شک حضور صهیونیست ها در 15 کیلومتری مرزهای دریایی ایران و تحرکات آنها برای ایران که رهبری محور مقاومت را در اختیار دارد قابل تحمل نیست و هم صهیونیست ها و هم رژیم های حاکم بر این کشورها باید هزینه های بسیار سنگینی را در آینده پرداخت کنند.