اسلام تایمز: هدف اصلی و بنیادین آمریکا در کشور سوریه تداوم بحران و تحمیل هزینه بر بازیگران رقیب در عرصه به ویژه کشور روسیه است. آمریکاییها در موقعیت کنونی به شدت نسبت به این امر واهمه دارند که روسیه در آینده نزدیک جایگاه و حضور خود را در مناطق تحت کنترل کردهای سوریه در شمال شرق این کشور افزایش دهد
در تمامی سالهای بعد از 2017 یعنی بعد از به قدرت رسیدن ترامپ در کاخ سفید، همواره او تاکید داشت که آمریکا قصد دارد خود را از بحرانهای بیپایان در منطقه غرب آسیا نجات دهد و به زودی سربازان آمریکایی به کشور بازخواهند گشت. در این بین، حتی ترامپ در چندین مقطع خبر خروج نظامیان آمریکایی از کشور سوریه را اعلام کرد که البته با مخالفت شدید اعضای دولت او در وزارت خارجه و دفاع مواجه میشد اما این روزها به نظر میرسد راهبرد واشنگتن در ارتباط با کشور سوریه با تغییر عمیقی در عرصه استراتژیک و راهبردی مواجه شده است.
جیمز جفری، نماینده آمریکا در امور سوریه و نیز نماینده ویژه رئیس جمهوری آمریکا در ائتلاف ضدداعش، این روزها بیش از هر زمان دیگری تحرکات خود در شمال شرق سوریه را سرعت بخشیده و میان دو کشور عراق و سوریه در حال رفت و آمد است. هدف اصلی و بنیادین کنشهای جدید جفری، بدون تردید در ارتباط با کشور سوریه است اما اکنون این پرسش قابل طرح است که آمریکا از تحرکات جدید خود در سوریه چه اهدافی را دنبال میکند؟ در راستای پرداختن به این مساله میتوان دو محور اساسی را مورد شرح و بررسی قرار داد.
ممانعت از قدرت گیری روسیه در شمال سوریه با تداوم راهبرد ایجاد بحران
کنشهای آمریکا از ابتدای آغاز بحران در کشور سوریه در 2011 تا کنون نشانگر و موید این مر است که کاخ سفید تاکنون برنامهای راهبردی برای باقیماندن در عرصه تحولات میدانی سوریه ندارد. به عبارت دیگر، حتی در موقعیت کنونی اگر آمریکاییها بخواهند در سوریه جای پای دائمی را برای خود تعریف کنند، بدون تردید توانایی و ابزار لازم را برای این امر ندارند؛ زیرا آنها به خوبی نسبت به این مساله واقف هستند که در آینده نزدیک حکومت مرکزی سوریه کنترل کل مناطق کشور را در دست خواهد گرفت و بازیگران خارجی باید این کشور را برای همیشه ترک کنند.
اما اینک پرسش این است که تحرکات اخیر آمریکا که حاکی از تلاش این کشور برای تقویت موقعیت خود در شمال شرق سوریه است، چگونه قابل خوانش است؟ در این زمینه باید توجه داشت هدف اصلی و بنیادین آمریکا در کشور سوریه تداوم بحران و تحمیل هزینه بر بازیگران رقیب در عرصه به ویژه کشور روسیه است. آمریکاییها در موقعیت کنونی به شدت نسبت به این امر واهمه دارند که روسیه در آینده نزدیک جایگاه و حضور خود را در مناطق تحت کنترل کردهای سوریه در شمال شرق این کشور افزایش دهد.
بر همین مبنا، واشنگتن اکنون با اتخاذ سیاست جدید قصد دارند از حضور روسیه در شمال ممانعت به عمل بیاورد. در همین راستا شاهد سه سیاست اتخاذی جدید از سوی واشنگتن هستیم. در سطح ابتدایی جیمز جفری با طرح حمایت از صلح میان نیروهای کردی، تلاش دارد کردهای سوریه را همچنان به عنوان متحد واشنگتن نگه داشته و از سوق یافتن آنها به سمت روسیه و دمشق جلوگیری کند. در سطح دوم، آمریکا طی چند وقت گذشته بحث امضای قرار داد نفتی با کردهای سوریه را مطرح کرده و قصد دارد به آنها این اطمینان را بدهد که در میان مدت قصد دارد کردها از نظر اقتصادی وضعیت بهتری پیدا کنند. در سطح سوم نیز شاهد هستیم که آمریکاییها اخیرا سیستم راداری و خودروهای زرهی بیشتری را به شهر حسکه اعزام کردهاند. شواهد حاکی از آن است که 100 سرباز جدید، 6 دستگاه جنگنده M2A2 Bradley و سیستم های راداری Sentinel به این منطقه اعزام شده است. در مجموع، واشنگتن قصد دارد با این سه اقدام از یک سو، اعتماد کردها را جلب کند و از سوی دیگر، وضعیت را در حالت تعلیق بحران حفظ کند تا از این طریق نفوذ و قدرتگیری روسیه رد منطقه شمال شرق اجرایی نشود.
پیام صریح آمریکا به ترکیه
سفر نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه به کردستان عراق و دیدار او با مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کردستان عراق و نیز تلاش برای میانجیگری میان کردها برای امضای توافق صلح با یکدیگر، به صورت شفاف، در موقعیت کنونی پیامی برای دولتمردان کشور ترکیه محسوب میشود. ترکیه طی سالهای بعد از 2011 همواره به حضور پر رنگ حزب اتحاد دموکراتیک (PYD) به عنوان رهبر میدانی معادلات شمال سوریه اعتراض داشته و این حزب را شاخه سوری گروهک تروریستی پکک مینامد. طی تمامی سالهای بعد از 2014 آمریکا نیروها کرد سوری که وابسته به حزب اتحاد دموکراتیک بوده را زیر چتر حمایت هوایی خود قرار داده و در تمامی این سالها ترکیه نسبت به این امر اعتراض داشته است اما در شرایط جدید آمریکا در پی قدرتمندتر کردن بیشتر کردها از طریق بازگشت نیروهای نظامی «پیشمرگ روژ» است. هدف جفری و کاخ سفید این است که 8 هزار نیروی نظامی کرد سوری را که تحت نظر حزب دموکرات کردستان عراق آموزش نظامی دیدهاند، وارد سوریه کند و در کنار دو نیروهای یگانهای مدافع خلق و یگانهای محافظ زنان، وظیفه حراست از شمال شرق سوریه را در اختیار بگیرند.
اما طرح این موضوع در شرایطی است که کشور ترکیه طی چند ماه اخیر در ارتباط با موضع گشتزنی در دریای مدیترانه و بهرهبرداری از ذخایر انرژی، با دولتهای یونان، قبرس و رژیم صهیونیستی دچار تنش شده است. علاوه براین، آنکارا یکی از مخالفان اصلی عادیسازی مناسبات کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی و نیز معامله قرن آمریکا برای حل مساله فلسطین بوده است. اکنون به نظر میرسد واشنگتن به ترکیه قصد دارد این سیگنال را مخابره کند که در مسیر ضدیت با این کشور، حمایت حداکثری از کردها را در پیش میگیرد.
با وجود این دو محور اصلیای که به عنوان اهداف آمریکا از انجام تحرکات جدید در شمال شرق سوریه یاد شد، در ارتباط با ترسیم چشمانداز جایگاه آمریکا در این کشور میتوان عنوان نمود که در بلندمدت واشنگتن هیچ راهی جز خروج از سوریه و پذیرش حاکمیت قانونی این کشور ندارد. همانگونه که ترامپ بارها عنوان کرده آمریکا برنامهای برای باقی ماندن همیشگی در سوریه ندارد و ظاهرا استراتژیستهای کاخ سفید تنها در پی اتلاف زمان و تحمیل هزینه بیشتر بر بازیگران دخیل در بحران هستند. در این میان، اتکای کردهای سوریه به آمریکا نیز میتواند خطایی راهبردی برای آنها باشد که آیندهای جز شکست را به همراه نخواهد داشت.