پیام عمران خان در سفر به کابل: صلح یا دولت موقت؟

به گزارش اسلام تایمز، وزارت خارجه پاکستان اعلام کرده که قرار است در هفته جاری عمران_خان، نخست_وزیر_پاکستان از افغانستان دیدار کند.
 
گران هیواد، سخنگوی وزارت خارجه گفته است که این دیدار براساس گفتگوی تلفونی ماه گذشته رهبران دو کشور انجام می‌شود.
 
در آن گفتگوی تلفونی، ارگ اعلام کرده بود که روابط میان دو کشور، روند صلح و برقراری آتش بس در افغانستان موضوع اصلی بحث بوده است.
 
عمران خان در آن گفتگو از حمایت کامل کشورش از آتش بس در افغانستان سخن گفته بود.
 
به گفته وزارت خارجه، در این سفر دوطرف درباره #مذاکرات_صلح_افغانستان، توسعه همکاری‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و بازرگانی بحث و تبادل نظر خواهند کرد.
 
سفیر پاکستان در افغانستان هم در صفحه توییترش نوشته که دوشنبه هفته جاری مشاور نخست وزیر پاکستان در امور بازرگانی و شماری از مسئولان گمرک و راه آهن پاکستان نیز به کابل سفر خواهند کرد.
 
این سفر بدون شک در زمانی بسیار حساس و سرنوشت صورت می گیرد و برای دوطرف، اهمیت بسیار بالایی دارد.
 
عمران خان در حالی به کابل سفر می کند که دولت افغانستان، درگیر موجی بی سابقه از خشونت های مرگبار منسوب به طالبان و شبکه حقانی است. طی هفته های اخیر، دایره خشونت از مناطق درگیری در ولایت های دوردست به داخل شهر کابل کشیده شده و بمب‌گذاری های مرگبار، ترورهای هدفمند، انفجار بمب های مقناطیسی و اقدامات مجرمانه دیگر، خشم و اعتراض مردم را برانگیخته و دولت نیز پس از هر رویداد، انگشت اتهام را به سمت طالبان و شبکه حقانی نشانه می رود؛ نیروهایی که تحت حمایت مستقیم و گسترده پاکستان قرار دارند.
 
با این حساب، انتظار می رود رهبران دو کشور در کابل، گفتگوهای صریح و احتمالا پرتنشی داشته باشند. کابل بارها خواستار قطع مداخلات نظامی و امنیتی پاکستان در امور افغانستان شده و از اسلام آباد خواسته است که در زمینه تسهیل روند صلح و استقرار آتش بس، همکاری صادقانه و سازنده کند.
 
از جانب دیگر، روند صلح دولت با طالبان در دوحه نیز به بن بست خورده است؛ روندی که عمیقا به نفع پاکستان است؛ اما کابل مایل نیست امتیازات مورد انتظار طالبان به نیابت از پاکستان در این روند را به طور یکجانبه تأمین کند.
 
بنابراین، یکی از مهم ترین مسایلی که در این دیدار، میان دوطرف مورد بحث قرار می گیرد، روند صلح دوحه خواهد بود. کابل انتظار دارد که اسلام آباد، با اعمال نفوذ و فشار بر طالبان، آن گروه را وادار به عقب نشینی از مواضع خود در مذاکرات صلح و متعهد به پذیرش آتش بس یا دست کم کاهش خشونت کند. در مقابل، سران پاکستان هم از طرف افغان خواهند خواست که قدرت طالبان را به رسمیت بشناسد و برای رسیدن به یک توافق صلح بر بنیاد معیارهای طالبان و پاکستان، انعطاف نشان دهد.
 
در این میان، سفر نخست وزیر پاکستان به کابل، درست پس از آن صورت می گیرد که اسلام آباد، طی هفته های گذشته، میزبان داکتر عبدالله؛ رییس شورای عالی مصالحه و گلبدین حکمتیار؛ رهبر حزب اسلامی بود. در هر دو مورد، اسلام آباد به طور بی سابقه ای از آنها استقبال به عمل آورد و درباره حکمتیار حتی گفته شد که از او به عنوان «نخست وزیر افغانستان»  پذیرایی شده است.
 
حکمتیار در اسلام آباد، به شدت بر رویکرد دولت افغانستان در قبال صلح با طالبان تاخت و آن را متهم به کارشکنی در روند صلح و دامن زدن به جنگ کرد.
 
او پس از بازگشت از اسلام آباد نیز در کابل، رسما اعلام داشت که تنها راه عبور از بحران، تشکیل دولت موقت است.
 
شماری از تحلیلگران نیز در آن زمان، اشاره کردند که دلیل میزبانی گرم و صمیمانه پاکستان از عبدالله و حکمتیار، تلاش اسلام آباد برای تشکیل یک جبهه قدرتمند سیاسی بر ضد دولت مرکزی افغانستان و به هدف تشکیل دولت موقت بوده است.
 
عمران خان هم پیش از این، تشکیل دولت موقت را از راه حل های بحران افغانستان دانسته بود؛ موضعی که با واکنش شدید کابل رو به رو شد.
 
او اخیرا بار دیگر بدون اشاره به تشکیل دولت موقت، در مصاحبه با اشپیگل گفت که «دولت آینده» افغانستان نباید اجازه نفوذ هند و استفاده آن کشور از خاک افغانستان علیه پاکستان را بدهد.
 
با این حساب، پرسش این است که عمران خان با پیام صلح میان دو دولت متخاصم، وارد کابل می شود یا طرح دولت موقت را روی میز آقای غنی می گذارد؟
 
از نظر اشرف غنی، راه صلح با طالبان از رهگذر صلح با پاکستان می گذرد و تا زمانی که دو کشور همسایه، مشکلات و اختلافات دیرینه خود را حل نکرده باشند، صلح با طالبان به سرانجامی نمی رسد؛ اما از دید پاکستان، یک دولت دست نشانده متشکل از نیروهای وابسته به پاکستان، تنها راه پایان جنگ است.