تحریم رئیس سازمان حشد الشعبی در شرایطی است که او اخیرا در مراسم سالگرد شهادت فرماندان پیروزی بر داعش، شهیدان المهندس و سلیمانی که در استان بصره برگزار شد، تاکید کرده بود، «خروج نیروهای امریکایی استقلال واقعی را به عراق می‌دهد و پاسخ ما به ترور این دو فرمانده شهید، اخراج نظامیان خارجی است.» در حقیقت، تحریم فالح فیاض می‌تواند واپسین و شاید آخرین گام در برداشته شدن ضدیت دولت ترامپ با محور مقاومت باشد.

البته توجه به این امر ضروری است که تحریم فالح فیاض، تنها به منزله تحریم یک شخص نیست بلکه این یک جریان یا خط فکریست که در مدار ضدیت واشنگتن قرار گرفته است. اما اقدام اخیر دولت آمریکا با واکنش شدید اللحن دولت و جریان‌های سیاسی داخلی عراقی مواجه شده و پیرامون علل تحریم فیاض نیز می‌توان دو نکته محوری را مورد توجه قرار داد.
 
موج گسترده حمایت از فیاض 
اقدام نامشروع دولت آمریکا در تحریم رئیس سازمان حشد الشعبی واکنش شدید‌اللحن دولت و جریان‌های سیاسی عراقی را به همراه داشته است. در اولین واکنش، در همان ساعات ابتدایی پس از اعلام تحریم فیاض توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا، ستاد اطلاع رسانی سازمان الحشد الشعبی عراق در توییتی نوشت: ما به دوست شهدا، استاد فالح الفیاض رئیس سازمان الحشد الشعبی که به بزرگوارانی که دولت آمریکا آنها را دشمن می داند، پیوست، تبریک می‌گوییم.

اما در مهم‌ترین سطح دولت کاظمی با جدیت تمام قرار گرفتن یک شخصیت سیاسی دارای جایگاه رسمی در دولت عراق از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا را رد کرده است. در همین زمینه، قاسم الاعرجی مشاور امنیت ملی عراق، امروز- شنبه- در صفحه کاربری خود در توئیتر نوشت: "ما از وزارت خزانه‌داری آمریکا می‌خواهیم که اشتباه خود درخصوص تصمیم برای اعمال تحریم‌ها علیه یک شخصیت دولتی عراقی را اصلاح کند." الأعرجی تأکید کرد: "درست نیست که (این شخصیت دولتی عراقی) در فهرست تحریم‌ها قرار بگیرد."

همچنین، وزارت امور خارجه عراق در این بیانیه با ابراز شگفتی از تصمیم وزارت خزانه‌داری آمریکا در تحریم «فالح الفیاض»، رئیس سازمان حشد شعبی، تاکید کرد: این اقدام آمریکا، تصمیمی غیرمنتظره و غیرقابل پذیرش است و ما با اهتمام، تصمیمات وزارت خزانه‌داری آمریکا در حق شخصیت‌های عراقی را با دولت کنونی و دولت جدید پیگیری خواهیم کرد و برای رفع تبعات آن، تلاش خواهیم کرد.

در واکنشی دیگر، «هاشم الموسوی» عضو جنبش «نجباء» عراق در این خصوص گفت: "قرار گرفتن آمریکا در لیست تحریمی واشنگتن نشان دهنده عجز و ناتوانی ایالات متحده آمریکاست. آمریکایی ها در انحلال حشد شعبی ناکام ماندند به همین دلیل فالح الفیاض را تحریم کردند."

«فاضل جابر» نماینده پارلمان عراق از ائتلاف الفتح نیز امروز شنبه با انتقاد از سکوت دولت عراق در برابر درج نام «فالح الفیاض» در فهرست تحریم‌های آمریکا تصریح کرد که درج نام فیاض در فهرست تحریم‌های آمریکای بخشی از برنامه‌های آمریکا برای هدف قرار دادن الحشد الشعبی است.

علاوه بر جناح‌ها و شخصیت‌های سیاسی، «علی التمیمی» کارشناس حقوق برجسته عراق درباره تحریم های آمریکا علیه رئیس سازمان الحشد الشعبی عراق گفت: "اعمال تحریم های آمریکایی علیه شخصیت های عراقی براساس قانون موسوم به «ماگنیتسکی» آمریکا با مفاد یکم، دوم و سوم منشور سازمان ملل که بر حاکمیت کشورها و ممنوعیت دخالت در امور داخلی آنها تاکید می کند، مغایر است و همه کاری که آمریکا می تواند به موجب این قانون انجام دهد، ممانعت از ورود آنها به آمریکا و ندادن روادید و بلوکه کردن اموال احتمالی آنها در آمریکا است".

مجموه این واکنش‌ها نشان‌گر آن است که دولت و ملت عراق بیش از هر زمان دیگری در حمایت و سپاسگزاری از نقش ویژه حشد الشعبی در دفاع و حراست از حاکمیت و یکپارچگی سرزمینی کشور، یکدست و متحد هستند. در حقیقت، همه‌گان این را پذیرفته‌اند که حشد الشعبی در مقام سربازان و مدافعان میهن، بخشی جدایی‌ناپذیر از حاکمیت و ساختاری سیاسی کشور عراق هستند.
 
رمزگشایی از علل تحریم فالح الفیاض
تحریم رئیس حشد الشعبی را در مقام یک رخداد مهم می‌توان حاوی چند پیام کلیدی مورد ارزیابی قرار داد:

اعتراف آمریکا به شکست در برابر مقاومت: پس از تصویب مصوبه خروج نیروهای آمریکایی از عراق در 5 ژانویه 2020 (15 دی ماه 1398) مهمترین نیروی سیاسی که به صورت جدی بر لزوم اجرای مصوبه پارلمان و اخراج نظامیان آمریکایی تأکید داشته است حشدالشعبی و زیرمجموعه‌های آن بوده‌اند. در این زمینه حشد برای آنکه نشان دهد با ترور شهید ابومهدی مهندس وبرخی دیگر از رهبران این گروه مرعوب آمریکا نشده است و میدان را خالی نخواهد کرد در کنار پیگیری سیاسی پرونده اخراج در میدان رزم نیز، با توجه به وجود زمینه قانونی متجاوز اعلام شدن نیروهای آمریکایی، حملات خود را علیه پایگاه‌ها و کاروان‌های نیروهای اشغالگر آمریکایی شدت بخشید و اجازه نفس کشیدن راحت در عراق را از سران کاخ سفید سلب نمود به صورتی که واشنگتن مستأصل از چگونگی مواجهه با شرایط بوجود آمده وادار به عقب‌نشینی و تخلیه بخشی از پایگاه‌های خود و هدایت آنها به سمت مناطق شمالی تحت کنترل کردها شد. 

در این مدت واشنگتن امیدار بود که بتواند از طریق نفوذی که در بخش‌های مختلف دولت برخوردار است از پیشبرد پرونده ترور حاج قاسم و ابومهدی المهندس و همچنین پیگری مصوبه پارلمان جلوگیری کند. با این حال تحریم رئیس حشدالشعبی که با هدف ارعاب دیگر مقامات و شخصیت‌های عراقی در مورد پیگیری مصوبه پارلمان صورت می‌گیرد نشان از آن دارد که تلاش‌های واشنگتن از طریق عناصر داخلی به بن بست رسیده و کاخ سفید خود مستقیماً به میدان وارد شده است. از طرف دیگر تحریم اخیر نشانگر ناتوانی واشنگتن در دست بردن به گزینه نظامی برای مقابله با حشد می‌باشد که در روزهای اخیر کاروان‌های نظامیان اشغالگر آمریکایی را یکی پس از دیگری مورد هدف قرار داد. کاخ سفید این پیام را دریافته که رویارویی نظامی با حشد چه عواقب وخیمی را نصیب نظامیان این کشور خواهد کرد.

تضعیف حشد الشعبی و تداوم راهبرد بی‌ثبات‌سازی عراق برای احیای گروههای تروریستی: در سطحی دیگر می‌توان اظهار داشت که تحریم فالح فیاض با هدف ایجاد انشقاق در میان نیروهای این سازمان صورت می‌گیرد. طی یک سال اخیر واشنگتن از هر ابزاری برای ایجاد تقابل میان این گروه با مرجعیت عالی‌قدر شیعه در عراق، بهره گرفته است اما همواره راهبرد این کشور ناکام مانده است.

آمریکایی‌ها قصد دارند با تحریم فالح فیاض، زمینه را برای تداوم بی‌ثباتی و احیای گروههای تروریستی در عراق ایجاد کنند تا از این طریق حضور نظامی خود را در کشور عراق تداوم ببخشند. نماد بارز این امر را می‌توان تشدید تحرکات داعش در منطقه "بادیه سوریه" طی روزهای اخیر و تهدیدهای مکرر بقایای این گروهک تروریستی مورد ارزیابی قرار داد.