چرا طرح صلح عربستان صوری و محکوم به شکست است؟

 
صلح صوری ریاض
از آغاز تجاوز ائتلاف تحت رهبری عربستان به یمن در سال 2015 تاکنون مهمترین عامل تداوم بحران در یمن و مانع اصلی شکلگیری فرآیند سیاسی، اقدامات عربستان سعودی با دلگرمی به حمایت‌های نظامی و سیاسی خارجی از سوی دولت‌های غربی در به شکست کشاندن ابتکارعمل‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از طریق اصرار به ادامه حملات نظامی و حفظ محاصره غیرانسانی به بهانه بازگرداندن دولت مستعفی و فراری منصور هادی به صنعا می‌باشد.

سعودی‌ها علاوه بر تلاش برای فرار از واقعیت شکست در یمن به واسطه تداوم بخشیدن به جنگ با صنعا، از مقوله جنگ یمن به عنوان سرپوشی بر مشکلات گسترده داخلی بویژه در موضوع بحران اقتصادی و شکاف کم سابقه در خاندان سلطنتی پیرامون مسئله جانشینی استفاده می‌کنند و به هیچ وجه اراده‌ای برای پایان دادن به جنگ یمن که اکنون باید آن را ویتنام سعودی‌ها دانست، ندارند. همچنین تداوم حملات به مردم و حفظ محاصره حربه‌ای است برای نابود کردن بنیان‌های اقتصادی یمن و مجازات جمعی یمنی‌ها برای به زانو در آوردن نهضت نوپای مقاومت یمن که امروز قدرت نخست در صنعا و در آینده نه چندان دور در کل یمن و حتی شبه جزیره خواهد بود.

با این وجود طرح صلح عربستان تنها قرار است به عنوان بازی تبلیغاتی با خواست دولت جدید آمریکا برای کاهش بار فشارهای بین المللی بر ریاض در آستانه هفتمین سال جنگ و نشان دادن ژست آمادگی برای حل سیاسی بحران یمن عمل کند. در واقع عربستان و دولت جدید آمریکا با آگاهی از اینکه صنعا در برابر چنین طرح مضحکی حاضر به کنار گذاشتن برگ برنده ادامه حملات بازدارنده به عمق خاک عربستان و همچنین پیشروی در استان استراتژیک مأرب نخواهد شد، با مانور سیاسی و رسانه‌ای به دنبال فریب افکار عمومی بین‌المللی در مسئله عامل مخالف شکلگیری صلح در یمن هستند. نگاهی به عملکرد دولت بایدن در مورد بحران یمن نشان می‌دهد که علی رغم شعارهای فریبنده در مورد ضرورت پایان جنگ یمن، اما کاخ سفید هیچگونه فشار جدی بر ریاض برای پایان دادن تجاوز و محاصره صورت نداده است و درخواست یک طرفه آتش بس از صنعا تنها در جهت منافع عربستان برای عبور از شرایط بحرانی کنونی در استان مأرب می‌باشد.

بررسی مفاد طرح سعودی‌ها نیز موید صوری بودن چنین طرحی است. در واقع سعودی‌ها از طریق این طرح اعلام کردند که حاضر به دادن هیچگونه امتیازی به صنعا برای شکلگیری جدی فرایند مذاکرات بر مبنای واقعیات جنگ نیستند. از یک طرف در طرح سعودی اعلام شده که حملات به بندر الحدیده متوقف خواهد شد. این در حالی است که در بندر الحدیده از سال 2018 و بر مبنای توافقنامه استکهلم با وساطت سازمان ملل آتش بس برقرار شده است و سعودی‌ها در هفته‌های اخیر حملات ایضایی به الحدیده را برای کاهش فشار صنعا بر مأرب تدارک دیده‌اند. به بیان دیگر با کنار کشیدن مزدوران شورای انتقالی وابسته به امارات از جنگیدن در کنار نیروهای وابسته به منصور هادی سعودی‌ها هیچ شانسی برای کسب موقعیت برتر در الحدیده ندارند. همچنین بند مهم دیگر طرح ریاض گشایش محدود فرودگاه صنعا می‌باشد. این بند نیز امتیاز ویژه ای برای صنعا در برابر قدرت عمل امروزه ارتش و کمیته‌های مردمی یمن در عرصه نبرد و برتری بر نیروهای متجاوز و به زیر آتش گرفتن عمق خاک عربستان محسوب نمی‌شود. لذا نمایندگان صنعا از پایان کامل تجاوز و محاصره یمن سخن می‌رانند.

مع الوصف طرح عربستان سعودی اگرچه به منزله تداوم جنگ و کاهش بارقه‌های امید پایان محاصره و ایجاد گشایشی در وضعیت بحران انسانی یمن می‌باشد، اما با این حال شدت گرفتن حملات موشکی و پهبادی به عمق خاک عربستان سعودی در کنار به بن بست رسیدن کار دولت مستعفی منصور هادی در عدن با فتح قریب الوقوع مأرب عملاً دست برتر در تحولات را در انصارالله صنعا قرار داده است و در این میان هزینه‌های تداوم جنگ برای سعودی‌ها به مراتب بیشتر خواهد بود.