دریافت لینک صفحه با کد QR
دکتر «طلال عتریسی» رئیس مرکز مطالعات سیاسی لبنان در گفتوگو با قدس از دلایل تغییر نگاه جهان عرب به ویژه عربستان نسبت به تهران و توافق هستهای میگوید
چرخش عربی به سوی ایران
قدس آنلاین , 26 مهر 1400 11:13
اسلام تایمز: درباره آینده ایران باید بگویم ایران پایه ثابت منطقه و یکی از امور ثابت در صحنه سیاسی منطقه است؛ چون سرنوشت همه کشورهای منطقه به ایران گره خورده و تحولاتی که امروز در منطقه اعم از سوریه، لبنان، یمن، فلسطین و عراق رخ میدهد همه این تحولات به نوعی با ایران و مواضع آن مرتبط است.
پس از خروج آمریکا از افغانستان و تأکید گروههای مختلف عراق بر ضرورت خروج نیروهای آمریکایی از این کشور و همچنین احتمال خروج آنها از سوریه، تغییر رویکرد سیاسی و راهبردی واشنگتن در قبال منطقه و تضعیف قدرت آمریکا در جهان و در نتیجه ظهور قدرتهای جدید بینالمللی و منطقهای، کشورهای عربی که متحدان مهم آمریکا در منطقهاند، متوجه شدند که دیگر زمان دلخوشی به حمایتهای آمریکا پایان یافته و باید تا دیر نشده برای دوران تنهایی خود در منطقه و تعامل با جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یک قدرت مهم چارهای بیندیشند؛ به همین خاطر این کشورها که در گذشته مخالف توافق هستهای ایران بودند و هنگام خروج آمریکا از آن خوشحال شدند، اکنون موضع خود را تغییر داده و از احیای این توافق استقبال کرده و خود نیز برای حل مشکلاتشان با ایران، وارد گفتوگو شدهاند.
رئیس مرکز مطالعات سیاسی در لبنان در مصاحبه با خبرنگار قدس درباره دیدگاه کشورهای عربی نسبت به احیای توافق هستهای ایران، گفت: میدانیم که در گذشته کشورهای عربی بهویژه عربستان سعودی مخالف توافق هستهای ایران و ۱+۵ بودند. عربستان سعودی نگران بود که این توافق به اعتراف بینالمللی به نفوذ و نقش ایران در منطقه منجر شود، حضور آمریکا در آن کاهش یابد و در نتیجه نقش متحدان ایران تقویت شود؛ از این رو عربستان، بحرین و امارات برای مقابله با ایران به فکر ائتلاف با رژیم صهیونیستی افتادند. همچنین هنگامی که دونالد ترامپ رئیسجمهور سابق آمریکا از برجام خارج شد، این کشورها احساس کردند شرایط بهتر شده و بهزودی از نفوذ ایران کاسته میشود و ایران ضعیف خواهد شد؛ اما آنچه اتفاق افتاد اینگونه نبود و باوجود فشاری که ترامپ تحمیل کرد، از نفوذ ایران کاسته نشد.
دکتر «طلال عتریسی» افزود: پس از ترامپ جوبایدن برسرکار آمد و گفت میخواهد به توافق هستهای برگردد و آن را احیا کند. نکته اساسی درباره دیدگاه کشورهای عربی مانند عربستان، امارات و بحرین به احیای توافق هستهای این است که ایران سیاستهای خود را تغییر نداده و همچنان در موضع قدرت قرار دارد، در مقابل آمریکا بهویژه پس از شکست در افغانستان در حال خروج کامل از منطقه است؛ بنابراین آنکشورها متقاعد شدند توافق هستهای بهترین راه برای ایجاد ثبات در منطقه است و موجب بازشدن درهای گفتوگو بهجای درگیری و نزاع میشود. براین اساس و زودتر از همه امارات متوجه این موضوع شد که روابط خود را با ایران قطع نکند، همانگونه که عربستان نیز وارد گفتوگو با ایران شد.
وی درباره دلایل تغییر دیدگاه کشورهای عربی نسبت به احیای توافق هستهای گفت: این تغییر در وهله نخست نتیجه شکست سیاستهای آمریکا در مهار و تضعیف ایران در منطقه، سپس خروج آن از افغانستان، تصیم برای خروج از عراق و احتمال ترک سوریه بوده است. بنابراین متحدان آمریکا در منطقه دیگر اعتماد و اطمینان ندارند که واشنگتن به حمایتهای خود از آنها ادامه دهد، همانطور که در افغانستان دولت این کشور را تنها گذاشت. از این رو این کشورهای عربی و بهویژه عربستان به انحای مختلف درصدد جبران این خلأ برآمدهاند و این موضوع یکی از مهمترین دلایل اقدام سعودیها در مذاکرات با ایران است. عربستان اکنون میخواهد از طریق این گفتوگوها، ایران به حل مشکلات آن در یمن و دیگر پروندهها کمک کند، بهویژه آنکه خود آمریکا هم خواهان گفتوگو با ایران است و ایران در موقعیتی قوی و مناسب قرار دارد، در مقابل ائتلاف با اسرائیل هیچ چیزی را تغییر نداده و برعکس، خود به کمک نیاز دارد و میخواهد که آمریکا از آن حمایت و به ایران حمله کند.
رئیس مرکز مطالعات سیاسی در لبنان درباره آینده موقعیت و نقش ایران در منطقه با توجه به تحولات مذکور تصریح کرد: درباره آینده ایران باید بگویم ایران پایه ثابت منطقه و یکی از امور ثابت در صحنه سیاسی منطقه است؛ چون سرنوشت همه کشورهای منطقه به ایران گره خورده و تحولاتی که امروز در منطقه اعم از سوریه، لبنان، یمن، فلسطین و عراق رخ میدهد همه این تحولات به نوعی با ایران و مواضع آن مرتبط است. مواضع ایران درباره فلسطین، مقابله با سلطه آمریکا و نیز روابط آن با روسیه و چین، تأکید میکند حضور، نقش و تأثیر ایران در منطقه به هیچوجه قابل انکار و نادیدهگرفتن نیست؛ بنابراین هر طرحی برای منطقه بدون حضور ایران محقق نخواهد شد، خواه از طریق نزاع باشد خواه از طریق توافق با آن و آنچه امروز رقم میخورد، یک مرحله انتقالی است.
عتریسی در پایان گفت: با توجه به کاهش قدرت آمریکا و حرکت به سمت جهان چندقطبی، هر تحول و اقدامی در تحکیم نفوذ قدرتهای منطقهای، ایران قطعاً جزو اصلی آن خواهد بود و تفاهم و توافق با آن امری ضروری است. ایران میخواهد مشکلات منطقه و مشکل توافق هستهای را حل کند، ولی به هیچ وجه امتیاز نخواهد داد و خارج از برنامههای خود مذاکره نخواهد کرد؛ بنابراین هیچکس نخواهد توانست بر ایران تحمیل کند که روند مذاکراتی خود را تغییر دهد.
جواد فراهانی
کد مطلب: 959292
اسلام تايمز
https://www.islamtimes.org