در چند روز گذشته در ادامه وضعیت بحرانی کشور عراق بعد از انتخابات 10 اکتبر 2021 (18 مهر 1400) نیروهای ناشناس در حملاتی مرموز مقرهای احزاب سیاسی و نمایندگیهای دیپلماتیک را مورد حمله قرار دادهاند. اساس ماجرا از این قرار است که در حملاتی متفاوت ابتدا مقرهای ائتلافهای اهل سنت تقدم و عزم توسط افراد ناشناس مورد حمله قرار گرفت و سپس، در شبانگاه 13 ژانویه 2022 (23 دی 1400) سفارت آمریکا با ۲ راکت هدف حمله نیروهای ناشناس قرار گرفت که منجر به واکنش سامانه دفاع هوایی «سیرام» مستقر در منطقه سبز شد.
این موج از حملات در سطحی گسترده واکنش جریانهای سیاسی مختلف را به همراه داشته است. در یک سوی ماجرا، گروههای مقاومت با صراحت تمام هرگونه دست داشتن در این حملات را رد و ازآن به عنوان فتنهانگیزی و عملیاتی با اهداف پشتپرده خاص یاد کردهاند. از سوی دیگر، برخی جریانها دیگر همانند مقتدی صدر و جریانهای نزدیک به آمریکاییها این حملات را به گروههای مقاومت نسبت دادهاند. با این اوصاف، اکنون مساله این است که حملات مرموز اخیر با چه اهدافی صورت گرفته و در راستای منافع کدام جریانهای سیاسی میباشد؟
دامنزدن به شکاف میان صدر با چارچوب هماهنگی شیعیان
یکی از نگرانیهای اصلی ایالات متحده آمریکا از صحنه تحولات سیاسی و میدانی کشور عراق در مقطع کنونی، نزدیک شدن جریانهای ضدآمریکایی به یکدیگر و وارد شدن آنها به یک اتحاد است. در این میان هم گروههای مقاومت و هم جریان صدر، طی سالهای گذشته با صراحت تمام خواهان اخراج اشغالگران آمریکایی شدهاند اما اکنون واشنگتن قصد دارد با توجه به اختلافاتی که میان مقتدی صدر و چارچوب هماهنگی شیعیان وجود دارد، از توطئه حمله به اماکن دیپلماتیک و مقرهای احزاب سیاسی متحد صدر، برای ایجاد انشقاق و عدم شکلگیری اجماع در بیت شیعی بهره بگیرد. بدون تردید، واکنش زودهنگام و همراه با تعجیل مقتدی صدر به این رخدادها که مضمون اصلی آن انتقاد از گروههای مقاومت بود، همان خواستهای بود که آمریکاییها انتظار داشتند.
کسب بهانه برای کاهش فشارها مبنی بر خروج آمریکا از عراق
در چند وقت اخیر با وجود اعلام پایان عملیات رزمی نیروهای نظامی تروریست آمریکایی در عراق در پایان سال 2021، بخشی بزرگ از افکار عمومی و جریانهای سیاسی عراقی با انتقاد از دولت مرکزی خواهان اجرایی شدن واقعی این اتفاق بودند. همین امر منجر شده بود که فشارها برای اخزاج نظامیان آمریکایی به شکلی گسترده افزایش پیدا کند. در نتیجه این روند به نظر میسد اکنون آمریکاییها با طراحی حملات مرموزانه اخیر تلاش دارند، از یک سو، فشارهای وارد شده مبنی بر بُعد عینی بخشیدن به فشارها برای خروج آمریکا از عراق کاهش دهند و از سوی دیگر، واشنگتن امیدوار ست که این حملات بستر لازم را برای باقی ماندن آنها در عراق ایجاد کند.
تلاش برای طرح موضوع خلع سلاح گروههای مقاومت
آمریکاییها با همراهی رسانههای عربی و صهیونیستی، طی چند سال گذشته همواره تلاش کرده که موضوع خلع سلاح گروههای مقاومت را به برنامه کاری دولت عراق تبدیل کند. در شرایط کنونی نیز با حملات مرموزانه اخیر، تلاش دارد که با مظلوم نمایی در اذهان عمومی و اولویتهای دولت آینده عراق را از اخراج نظامیان آمریکایی به ضرورت خلع سلاح گروههای مقاومت تغییر دهد. آمریکاییها به دنبال آنند که از طریق شکست خورده نشان دادن توانمندی دولت در کنترل قوای نظامی، بهویژه خودسر معرفی کردن گروههای تحت مجموعه حشدالشعبی، موضوع خلع سلاح گروههای مقاومت را به صدر موضوعات سیاسی کشور عراق تبدیل کرده تا از این طریق همانند دو دهه گذشته با حمایت از گروههای تروریستی، برنامههای شوم خود را در راستای تضعیف محور مقاومت به پیش ببرند.
تاثیرگذاری منفی بر روابط بغداد با ایران
یکی دیگر از اهداف خاص واشنگتن در طراحی حملات اخیر زمینهسازی برای تاثیرگذاری منفی بر مناسبات حسنه ایران و عراق است. آمریکاییها با همراهی لابیهای صهوینستی – عربی، تلاش دارند گروههای مقاومت که به عنوان حلقه نزدیک به ایران شناخته میشوند را به عنوان عامل ناامنی و بحران در عراق بازنمایی کنند تا از این طریق به اصطلاح تهران به عنوان عامل وضعیت ناگوار کنونی کشور عراق معرفی شود. حتی برنامه کلان واشنگتن این است که رئیس دولت آتی عراق، برنامه کاهش مناسبات با ایران را در دستور کار قرار بدهد.
این تبلیغات واهی در شرایطی است که طی چند سال گذشته هدف عملیاتی گروه های مقاومت عراقی نیروهای نظامی و پایگاه ها و کاروان های نظامی آمریکایی بوده و سفارت هدفی نظامی برای آنها نبوده است. بدون تردید اگر گروههای مقاومت عراق اراده کنند سفارت آمریکا را مورد تهاجم خود قرار دهند امکان مقابله و فرصت قدرت نمایی برای آمریکا وجود نخواهد داشت؛ لذا طراحی یک حمله با دو راکت که توسط سامانه «سیرام» منهدم میشوند، بیشتر شبیه یک سناریوی از پیش ساخته شده است.