آسیای مرکزی و اوراسیا پیش از جنگ دوم قره باغ در حالت کلی منطقهای تقریبا آرام بود، شورش و آشوبهای هم زود به پایان میرسید اما تحولات در آسیای مرکزی و منطقه غربی دریای خزر بعد از جنگ دوم قرهباغ بین ارمنستان و آذربایجان این آرامش را بهم زد و جنگی چند ماهه با کشتههای بسیار را رقم زد، در قزاقستان و یکی از مهمترین کشورهای این منطقه که در شرق دریای خزر هم چند ماه بعد از جنگ قره باغ محلی برای ناآرامی واقع شد، ابتدا صحنه اعتراضات خیابانی و سپس تبدیل آن به جنگ شهری شد، افزایش قیمت گاز مایع، جرقه اعتراضات و شدت گرفتن خشونتها و درگیریها بود، با توجه به روندی که مدنظر سازمانهای اطلاعاتی آمریکا وترکیه است، کشور بعدی که درگیریهایی خواهد داشت، روسیه خواهد بود، سازمان اطلاعاتی ترکیه(میت) و ارتش این کشور سالهاست از تروریستهای تکفیری حمایت میکنند، این حمایت شامل حقوق و آموزش و انتقال به سایر کشورهاست،
در همین راستا «اسماعیل حقی بکین» معاون اول رئیس حزب الوطن و رئیس سابق اداره امور اطلاعات ستاد مشترک نیروهای مسلح ترکیه میگوید: «شرکتهای جعلیترک که در زمینه صادرات و واردات تاسیس میشود، افراد مسلح را برای داعش و النصره جمع میکنند و به هر یک از آنها مبالغی بین هزار تا هزارو دویست دلار میدهند، این مسئول سابق ترک به شمار زیاد افراد مسلحی که از طریق خاکترکیه به سوریه منتقل شدهاند اشاره و تصریح کرد که 12 هزار نفر از خاک ترکیه به سوریه و عراق رفته و وارد جنگ شدهاند و 2 هزار تبعهترک نیز در سوریه به سر میبرند.» این بخشی از استعداد ترکیه و البته بازیگر اصلی اما پرده سازمان جاسوسی آمریکا سیا است، ترکیه با توجه به همین استعداد در جنگ دوم قرهباغ به کمک جمهوری آذربایجان آمد، نظامیان آذری از تسلیحات مدرنی که در سالهای اخیر از متحدان خود نظیر رژیم صهیونیستی خریداری کرده بودند استفاده کردند.
در موج نخست حملات نظامیان ارتش جمهوری آذربایجان سنگرهای مرزی قوای ارمنی را با استفاده از موشکهای ضد زره سری Spike ساخت اسرائیل هدف قرار دادند و سپس برای حمله به مواضع عمقیتر رقیب شروع به شلیک پهپادهای انتحاری کردند، البته یکی از مهمترین مباحث در تشریح اقدامات غلط و ناامنساز ترکیه، مسئله دعوت از گروهکهای تروریستی به خاک جمهوری آذربایجان است.
این گروهها در جریان جنگ سال گذشته به کمک سرویس اطلاعاتی و نیروهای امنیتی ترکیه، از داخل سوریه جمعآوری و به خاک آذربایجان منتقل شدند. این تروریستها و اشرار در چندین مورد، عمدا در فواصل بسیار کم از خط مرزی کشور ما مستقر شده بودند، ترکیه سابقا هم تکفیری را به لیبی برای دولت وفاق ملی اعزام کرده بود، چند ماه پس از جنگ قرهباغ بار دیگر ترکیه با توطئهای همراه با سازمان جاسوسی آمریکا به شرق دریای خزر رفت، بزرگترین همسایه روسیه که بیشترین مرز زمینی آن هم در قسمت جنوبی دارد هدف خوبی برای نا امنسازی منطقه آسیای مرکزی بود.
قزاقستان پس از تشدید اوضاع امنیتی از روسیه و کشورهای پیمان جمعی کمک گرفت تا برای حفظ دولت مرکزی به او کمک کنند، در قزاقستان هم نیروهای تروریستی نقش گستردهای داشتند در آلماتی نیروهای ویژه ضد تروریسم گروهی از افراد مسلح را دستگیر کردهاند که مشغول هدایت و فرماندهی تروریستهای حرفهای مهاجم به مراکز امنیتی و پاسگاههای پلیس بودند. گفته میشود یکی از دستگیرشدگان برادرزاده نورسلطان نظربایف رئیسجمهوری پیشین قزاقستان هست و همه بازداشتیها هم بهتازگی پس از مدتها از ترکیه به قزاقستان بازگشته بودند.
دیکی آرمان، یکی از هزاران نفری است که توسط سازمان امنیت ترکیه در طول سالهای گذشته در راستای تشکیل امپراتوری اردوغان و جریانهای پانترک آموزش دید و سردسته یکی از تیمهای مهاجم در آلماتی بوده است.
باید این موضوع را در نظر داشت در پی تحولاتی که با محوریت اعزام تروریستهای تکفیری اجاره توسطترکیه و خطدهی آمریکا انجام شده چه دلیل دارد و کدام کشورها را درگیر خود خواهد کرد، اولین کشوری که از ناآرامی در آسیای مرکزی چه در منطقه غرب و چه شرق دریای خزر ضربه میخورد ابتدا روسیه و دیگری چین و بعد هم ایران است، هدف از ناامن کردن آسیای مرکزی توسط ترکیه که در اصل این خواست آمریکاست، جلوگیری از قدرتمند شدن بیشتر روسیه و کاهش نفوذ آنها در شرق اروپا و جلوگیری از رشد اقتصادی چین و قدرتمند شدن ایران است، ترکیه از ابتدای شروع بحران سوریه خط انتقال تروریستها به این کشور بوده است، افسران عالیرتبه ترکیه بارها در جبهههای شمالی سوریه برای آموزش و راهبری عملیاتها دیده شده است، هنوز آمار دقیقی از تعداد تروریستهای در سوریه که تحت نفوذ ترکیه هستند وجود ندارد و این خود یک خطر جدی برای امنیت منطقه بهحساب میآیند، بهترین شیوه برای دفع این خطر باید کشورهای منطقه مثل روسیه، چین و ایران اقدامات فرامرزی انجام شود و از نظر کارشناسان نخبه امنیتی استفاده کرده است.
علی چاهخوزاده