اسلام تايمز - تغيير شكل حضور استعمارگران در عراق

همزماني خروج نظاميان با ورود شركت‌هاي آمريكايي

اسلام تایمز : آمريكايي‌ها كه پس از شكست نظامي در عراق مجبور به خروج از اين كشور شدند، اكنون در تلاشند از طريق شركتهاي پيمانكاري و همكاريهاي اقتصادي به عراق بازگردند

در چند هفته اخير عراق و تحولات مربوط به اين كشور در مركز توجه رسانه‌هاي جهان قرار گرفت و موجب شد تا گمانه زني‌هاي متفاوتي در مورد وضعيت عراق و تاثير آن بر مسائل خاورميانه مطرح شود.
موضوعاتي همچون خروج آخرين نيروهاي آمريكايي از عراق، سفر نوري المالكي به آمريكا، ناامني‌هاي عراق و موضوع طارق الهاشمي از مهم‌ترين مسائلي بودند كه در مورد اين كشور خبرساز مطرح شد.

خبرگزاري فرانسه در اين باره نوشت: نيروهاي آمريكايي عراق را ترك كردند و به بيش از هشت سال اشغال اين كشور پايان دادند. اين در حالي است كه آمريكا در سال 82 به بهانه حضور گروه‌هاي تروريستي و سلاح‌هاي كشتار جمعي صدام، اين كشور را در مدت كوتاهي اشغال كرد، اما در نهايت علاوه بر اين كه هيچ گونه تسليحات كشتار جمعي را در عراق پيدا نكرد، حتي نتوانست گروه‌هاي تروريستي را بطور كامل نابود سازد.

"تايوان نيوز" با بي‌ثمر خواندن جنگي كه در آن آمريكا بيش از چهار هزار و 500 كشته داد و بيش از 800 ميليارد دلار هزينه كرد، نوشت: با اين حال مقامات آمريكايي ضمن اعتراف به بالا بودن هزينه‌هاي اين جنگ، اينطور وانمود مي‌كنند كه حضور آن‌ها موفقيت آميز بوده و ژستي از پيروزي را مي‌گيرند.

اگرچه مقامات آمريكايي براي تمديد حضور نيروهاي نظامي خود در اين كشور تلاش‌هاي بسياري كردند و خواستار ادامه حضور خود در عراق حداقل تا سال 92 بودند، اما همانگونه كه نوري مالكي نخست‌وزير عراق قول داده بود، با اين درخواست آمريكا موافقت نكرد.
در نهايت مقامات عراقي در پاسخ به پافشاري آمريكا در مورد ادامه اشغالگري اظهار داشتند كه نمي‌توانند امنيت نيروهاي آمريكايي و بويژه موضوع مصونيت اتباع اين كشور در عراق را براي بعد از 90 تضمين كنند.

در پايان مقامات نظامي آمريكا با كمال نارضايتي مجبور شدند عراق را ترك كنند. اين خروج براي برخي از اين نظاميان به حدي دردناك بود كه آن را با شكست آمريكا از ويتنام مقايسه كردند.

با اين حال خبرگزاري فرانسه در خبر ديگري از ادامه حضور بيش از 15 هزار نفر از نيروهاي آمريكايي كه عمدتا مستشار نظامي بوده و به آموزش نيروهاي عراقي مي‌پردازند، در سه پايگاه در عراق خبر داد و نوشت تاكنون بيش از 170 هزار نيروي نظامي آمريكا در 505 پايگاه در عراق حضور داشتند، اما نيروها و پيمانكاران آمريكايي از اين تاريخ به بعد براي آموزش عراقي‌ها در اين كشور باقي مي‌مانند.

نوري مالكي نخست‌وزير عراق پيش از اين كه نيروهاي ارتش آمريكا خاك كشورش را بطور كامل ترك كنند، به واشنگتن رفت و با مقامات آمريكايي ديدار و گفت وگو كرد.

مهم‌ترين موضوعي كه مالكي در اين سفر بر آن تاكيد داشت گسترش حضور اقتصادي آمريكا در عراق بود.

موضوع مهم اين است كه ناگهان تمركز مباحث ميان دو كشور از مسائل امنيتي به سوي ديگر رفت و سرمايه گذاري، تجارت و همكاري‌هاي اقتصادي، ظاهراً براي بازسازي عراق براي دو كشور مهم شدند.

مالكي در ديدار با اعضاي اتاق بازرگاني آمريكا تاكيد كرد اكنون نوبت آن است كه سرمايه گذاران آمريكايي به عراق بيايند، حال نه ژنرال‌ها، بلكه شركت‌هاي تجاري بايد در عراق حضور داشته باشند.

به گزارش خبرگزاري فرانسه، اين سخنان مالكي رونوشتي از نظرات اوباما است كه اظهار داشت: آمريكا بعد از پايان جنگ بايد نقش جديدي در عراق بازي كند.

مالكي تاكيد كرد كه وي خواستار حضور پررنگ‌تر بخش خصوصي آمريكا در عراق است "گر چه شركت‌هاي آمريكايي زيادي در عراق حضور دارند، اما اين تعداد از شركت‌هاي تجاري براي ما راضي كننده نيست" و آن‌ها بايد حضور بيشتري داشته باشند.

در اين سالها فعاليت اقتصادي آمريكا در عراق بيشتر در قالب شركت‌هاي پيمانكاري بود كه اطلاعات زيادي از عملكرد آنها منتشر نشده است، ولي آنها به همراه شركتهاي نفتي آمريكايي نقش فعالي در چپاول عراق داشتند.

اما اكنون با اين سخنان مقامات دو طرف، بايد منتظر آن بود كه سيل شركت‌هاي آمريكايي به سوي عراق جاري شود تا اين كشور را به پايگاه اقتصادي آمريكا در خاورميانه تبديل كنند.

همين خبر مي‌افزايد: كاخ سفيد اعلام كرده است كه تلاش دارد در ديدارهاي مالكي با مقامات عالي رتبه آمريكا \'فصل جديدي در مشاركت استراتژيك و جامع ميان عراق و آمريكا\' را بگشايد.

مالكي پيش از اين اعلام كرده بود كه عراق امروز، داراي سرمايه‌هاي بسياري است و تنها نيازمند تجربه و تخصص است.
عراق احتياج دارد تا با استفاده از متخصصين خارجي و آمريكايي از اين سرمايه‌ها استفاده كند.

"سي.ان.ان" نيز در اين باره نوشت: مالكي به مقامات و تجار آمريكايي گفت كه درهاي عراق به روي شما باز است و كشورش براي شركت‌هاي آمريكايي هيچ محدوديتي را به كار نمي‌بندد.
وي خواستار حضور آمريكايي‌ها در حوزه‌هاي زيرساختي، دارويي و بهداشت، كشاورزي، آموزش، مالي شد.

مالكي از بيش از 400 نفر از سرمايه‌داران و شركت‌هاي بزرگ آمريكايي حاضر در جلسه خواست در حوزه‌هاي نفتي، صنعتي، بازرگاني و حمل و نقل دريايي و مالي، مسكن، آب، توليد برق و غيره فعاليت كنند.

از سوي ديگر رويترز نوشت: نخست‌وزير نوري مالكي ضمن دعوت از شركت‌هاي آمريكايي براي مشاركت بيشتر در بازسازي كشورش گفت: همانقدر كه وظيفه داشتيم با تروريسم مبارزه كنيم وظيفه داريم بخش خصوصي را توسعه دهيم.

وي گفت: آمريكا بهترين شركت‌ها را دارد كه مي‌توانند به ما كمك كنند تا اقتصاد عراق را از اتكاي فراوان به نفت نجات دهد.
تعداد شركت‌هاي آمريكايي در عراق راضي كننده نيست و انتظار بيشتر از اين را داريم.

براساس آمارها، در خلال سال‌هاي 89 و 90 ميزان سرمايه‌گذاري مستقيم آمريكا در عراق رشد داشته است، به گونه‌اي كه آمريكا در سال گذشته حدود دو ميليارد دلار در عراق سرمايه‌گذاري كرده بود كه امسال به هشت ميليارد دلار افزايش يافته است.

"ليونل جانسون" معاون خاورميانه‌اي رئيس جمهوري آمريكا در اتاق بازرگاني اين كشور در اين باره گفت: بعد از خروج نيروهاي نظامي، بخش خصوصي نقش حياتي را براي پر كردن ظرفيت‌هاي بر جاي مانده در عراق در بسياري از حوزه‌هاي اقتصادي بازي مي‌كند.

معاون وزير امور خارجه آمريكا نيز گفت: "عراق در حال پيشرفت است، اشتباه نكنيد.

شركت‌هاي آمريكايي آن جا مي‌روند، زيرا فكر مي‌كنند مي‌توانند پول درآورند."

شبكه خبري بلومبرگ نيز در مقاله‌اي با عنوان "عراق موانع را براي شركت‌هاي بازرگاني آمريكايي از بين مي‌برد"، نوشت: جان برايسون اعلام كرده است كه برنامه 5 ساله توسعه ملي عراق شامل 2700 پروژه است كه ارزشي معادل 186 ميليارد دلار دارند.
هدف اين پروژه‌ها كاستن از اتكاي اقتصاد اين كشور به نفت است.

در اين ميان فرانسه و چين نيز با برداشتن موانع تجاري براي سرمايه‌گذاري در اين كشور فعاليت خود را آغاز كردند.
همچنين عراق براي كاستن از موانع در راه تجارت با آمريكا، مقررات اخذ ويزا را تسهيل كرده است.

مجله تايمز نيز در مقاله‌اي ابراز نگراني كرد پس از خروج نيروهاي آمريكايي از عراق، وضعيت اين كشور با وجود حضور 9 ساله آمريكا اقتصاد مناسبي ندارد.

گرچه نرخ بيكاري حدود 15 درصد اعلام مي‌شود، اما كارشناسان آن را حدود 30 درصد مي‌دانند و ممكن است اين شرايط به نزديكي بيشتر اقتصادي ايران و عراق منجر شود.
از سوي ديگر "مارك لينچ" تحليلگر فارين پالسي در مورد رابطه عراق و آمريكا معتقد است: حضور مالكي در آمريكا به اين منظور بوده است كه اجراي چارچوب توافق استراتژيك ميان دو كشور به واقعيت بپيوندد.

به ادعاي اين مقاله، نخبگان عراقي به اين نكته رسيده‌اند كه كشورشان هنوز هم به حمايت‌هاي آمريكا نياز دارد، به همين دليل عراقي‌ها بايد انگيزه‌هاي خوبي را براي آمريكا ايجاد كنند تا اين همكاري‌ها ادامه يابد!

به نظر وي راه‌هاي غيرنظامي فراواني وجود دارد كه آمريكا از طريق آن‌ها مي‌تواند به عراق كمك كرده و رابطه پايدار و خوبي را فراتر از حوزه‌هاي نظامي، بين دو طرف پايه ريزي كند.

به نظر اين كارشناس، فعاليت‌هاي اقتصادي و گسترش سرمايه گذاري‌ها يكي از مباحثي است كه مي‌تواند در چارچوبي بزرگ‌تر مورد بحث قرار گرفته تا باعث تعميق روابط شود!

پس از اصرار عراقي‌ها براي خروج نيروهاي آمريكايي از كشورشان، انتظار ورود آمريكاي‌ها به عراق از راه ديگر و اعمال فشار براي تحميل قراردادهاي اقتصادي وجود داشت و به رغم اين كه مبادلات اقتصادي در دنياي امروز امري بديهي و عادي است، اما شركت‌هاي آمريكايي سوابق سياهي در كشورهاي جهان سوم دارند و اين باعث بدبيني عراقي‌ها نسبت به آينده روابط با آمريكا شده است.

*
*
*