تحليل سي ان ان از دو رويكرد متفاوت در قبال سوريه: قدرت نرم ايران در برابر قدرت سخت عربستان

"سي ان ان"؛ در اين تحليل كه تحت عنوان "پيام قدرت نرم ايران" به قلم "بيكول داو" منتشر شده، عنوان شده است كه ايران و عربستان با دو مذهب متفاوت از اسلام، دو رقيب منطقه اي هستند كه رويكردهاي متفاوتي را در قبال مسئله سوريه دارند.
 
در حاليكه ايران طرفدار انتخابات آزاد و منصفانه در سوريه است، اما عربستان مخالف اين رويكرد است. براي ممانعت از تحقق چنين انتخابات آزادي، مبالغ هنگفتي را هزينه كرده است.
 
اين گزارش مي افزايد؛ با وجود آنكه ايران شيعي مذهب است و سوري ها سني مذهب، اما ايران معتقد است دولت منتخب مردم سوريه كه از دل انتخابات آزاد بيرون بيايد، دولتي غير وابسته و مستقل خواهد بود، اما عربستان به دليل منافعي كه در سوريه دارد، مايل نيست چنين دولتي در دمشق بر سر كار آيد؛ زيرا در اين صورت منافع رياض به خطر خواهد افتاد.
 
سي ان ان مي نويسد؛ چالش قدرتي در منطقه خاورميانه در جريان است، رقابتي آرام ميان دو كشور بر سر ايدئولوژي ها، رويكردها و لفاظي هاي كاملا متفاوت.
بازيگران اصلي اين رويارويي، ايران و عربستان هستند، اما اين تقابل پيچيدگي هاي جالبي دارد.
 
اختلافات قوي ريشه رقابت براي برتري منطقه اي در خاورميانه است، رقابتي كه در نتيجه بحران سوريه در كانون توجه قرار گرفت.
 
بنابر گفته "هيلاري مان لورت"، يك مقام ارشد كاخ سفيد؛ اين رقابت يك مورد از "پيام قدرت نرم در برابر قدرت سخت" است، در اين مورد منشاء قدرت نرم تهران است.
 
"هيلاري مان لورت" كه در مورد مسائل خاورميانه كار كرده و سمت هاي متفاوتي در وزارت خارجه و شوراي امنيت ملي آمريكا داشت، مي گويد: پيام ايراني ها كاملا روشن است. آنها خواستار برگزاري انتخابات آزاد و منصفانه در كشورهايي مانند مصر، افغانستان، عراق و همچنين سوريه هستند.
 
در مورد عربستان سعودي، لورت مي گويد؛ عربستان از طريق تامين منابع مالي و آموزش گروه هاي اسلامي بنيادگرا، موضع سخت تري را نشان داده اند. آنها از گروه هاي مسلح هم پيمان با القاعدة حمايت مي كنند. آنها سني هاي اصلي كه علاقه اي به كشتن مسلمانان ديگر ندارند، نيستند. ايران كشوري غير عرب و شيعه است كه از طريق بشار اسد با سوريه متحد شده است. برعكس، عربستان سعودي كشوري عربي با اكثريت سني است كه روابط نزديكي با آمريكا دارد و همچنين از مخالفان سوريه حمايت مي كند.
اين تنش هاي اجتناب ناپذير، اوايل ماه جاري وقتي سعيد جليلي دبير شوراي عالي امنيت ملي با اسد در سوريه ديدار كرد، آشكار شد. در آن ديدار، جليلي گفت: ايران به هيچ وجه اجازه نخواهد داد، محور مقاومت در سوريه كه يك جزء اصلي آن است، بشكند.
 
لورت گفت: "دو نكته مهم در طرح ايران براي سوريه، آتش بس سه ماهه در پايان ماه رمضان و برگزاري انتخابات آزاد و منصفانه بود." پيام و اعتقاد ايرانيان اين است كه اگر كشوري انتخابات آزاد و منصفانه داشته باشد، آن كشور سياستهاي مستقلي را كه به سود كشور باشد، دنبال مي كند. اعتقاد ايران اين است كه اگر آنها سياستهاي مستقلي را دنبال كنند، آنها علاقه اي به پيگيري سياستهاي آمريكايي يا غربي نخواهند داشت.
 
اين مقام سابق كاخ سفيد، مي گويد؛ "عربستان نمي تواند خواستار آتش بس يا انتخابات آزاد و منصفانه باشد، زيرا خود عربستان انتخابات آزاد و منصفانه اي در كشور خود ندارد. بنابراين آنها نمي توانند چنين كاري بكنند و آنها نمي خواهند چنين كاري كنند، چون هوشمندانه به نظر نمي رسد."
 
لورت مي افزايد؛ منافع خود عربستان نيز در خطر است. مسئله اصلي اين است كه عربستان هيچ علاقه اي ندارد كه پيامدهاي سوريه منجر به روي كارآمدن دولتي شود كه منافع مردم سوريه را در نظر بگيرد. عربستان به دولتي علاقمند است كه طرف آنها را بگيرد و "طرفداري آنها" (عربستان) به معني مخالفت با ايران و نفوذ آن در منطقه است.
 
اين مقاله مي افزايد؛ اگر مسائل ژئوپلتيكي را كنار بگذاريم، اختلافات قومي نيز دائما مطرح است.
"نيكول داو"، بازهم به اظهارات هيلاري مان لورت اشاره كرده و مي نويسد: لورت مي گويد؛ "عربستان سعودي مي خواهد اين طور القا كند كه ايران طرفدار باورها، آرمانها، استقلال و ملي گرايي مسلمانان نيست."
عربستان مي خواهد ديگر كشورهاي منطقه ايرانيان را به عنوان مردماني شيعه، فارس، غير عرب و غير سني ببينند كه آنچه كه انجام مي دهند، هيچ ارتباطي به آزادي و دمكراسي ندارد، بلكه يك ديدگاه قومي را تقويت مي كند. پيام عربستان اين است كه شيعيان در امور اعراب نفوذ مي كنند تا جامعه سني و دولت سني را تضعيف كنند. وي مي گويد؛ "آنها (عربستان) شيعيان را فارس هاي غير عرب غير معتقد و مرتد مي دانند.
 
بعضي از سني ها اين مطالب را باور مي كنند و سعودي ها با مقادير فراواني پول و سلاح از اين ديدگاه حمايت مي كنند." ارقامي كه عربستان هزينه كرده، قطعا اين مسئله را به وضوح نشان مي دهد. عربستان سعودي سال گذشته ميلادي 6 برابر كل بودجه نظامي ايران، صرف خريد تجهيزات نظامي از ايالات متحده، كرد.
 
لورت مي گويد؛ اما ايران "گلوله، اسلحه و تانك نمي خرد. آنها مي خواهند مستقل باشند، پولي كه آنها به بخش نظامي خود اختصاص مي دهند، براي توليدات بومي است."
 
از جمله تسليحات آمريكايي كه اخيرا به عربستان سعودي فروخته شده، جنگنده هاي F15 و هليكوپترهاي آپاچي و بلك هاوك است.
همه اينها به اين معني است كه اگر آمريكا و ديگران مي خواهند پويايي منطقه اي خاورميانه را درك كنند، بايد تنش هاي موجود در خاورميانه را مورد بررسي دقيق تر قرار دهند.
لورت مي گويد؛ جمهوري اسلامي كه ما آن را متجاوز جلوه مي دهيم، كشورهاي ديگر را تهديد نكرده و به آنها تجاوز نكرده است. امروز جنگ بين اين پيام است كه ايران مي خواهد آزادي را ارتقاء دهد و عربستان واقعا سعي مي كند با اين پيام بجنگد.