ترکیه و رؤیاهای محقق نشده در حلب

تاکنون سه شماره از سلسله گزارش‌های رمزگشایی از نبرد حلب منتشر شد که عوامل تشدید بحران و طولانی شدن نبرد حلب، نقاط درگیری و کالبد شکافی هویت معارضان، واکاوی بافت قومی و مذهی شهر حلب و ظرفیت این شهر برای معارضان و دولت، مورد بررسی قرار گرفت. در این شماره قصد داریم دلایل نپیوستن حلب به فتنه طایفه‌ای و سیاست‌های ترکیه در این شهر کلیدی را مورد بررسی قرار دهیم.

چرا حلب به فتنه نپیوست

اگر تحولات حلب را از گذشته تاکنون مرور کنیم، به زکاوت و زیرکی مردم حلب پی می‌بریم. در حوادث دهه 80 حلب محور تحولات و درگیری‌های اخوان و گروه‌های اسلامی بود. حلبی‌ها در دهه 80 دیدند که دمشق با این درگیری‌ها به سمت اشتباهات راهبردی گسترده حرکت کرد و از همان فتنه‌ها درس گرفتند.

مردم حلب پی بردند که اگر سلفی‌های تندرو وابسته به اخوان بر سوریه مسلط شوند، این کشور به منطقه‌ای عقب افتاده و ضعیفی تبدیل می‌شود که جوهره دولت و هویت آن، یک هویت طایفه‌ای تنگ نظرانه و ضد زندگی مسالمت آمیز تمام طایفه‌ها و اقوام سوریه است.

در سوریه 23 طایفه، قوم، نژاد و مذهب وجود دارد، اگر یک حکومت تنگ نظرانه طایفه‌ای روی کار بیاید، سوریه دچار درگیری دائمی و یک جنگ تمام عیار می‌شود.

ترکیه و آینده نبرد در حلب

به جرئت می‌توان گفت که حلب می‌تواند پاداشی برای ترکیه و تیم «رجب طیب اردوغان» نخست وزیر این کشور باشد. حلب فقط تجارت نیست بلکه ظرفیت‌های زیادی در زراعت و کشاورزی دارد و حتی منابع نفت و گاز نیز در منطقه‌ای نزدیک به حلب کشف شده است این درحالی است که ترک‌ها همیشه در آرزوی منابع گازی و نفتی بوده‌اند.

علاوه بر این ترکیه همیشه در آرزوی انتقال خط لوله نفتی و ترانزیت کالا از مسیر حلب بوده است و این آرزو فقط با سقوط حلب بدست دوستان ترکیه که در حال نبرد با ارتش هستند، محقق می‌شود. برهمین اساس برای سقوط حلب سرمایه گذاری کلانی انجام شده است.

دمیدن روح ناسیونالیست حلب در کالبد سوری‌ها

همانگونه که توضیح داده شد، برای سقوط حلب سرمایه گذاری کلانی صورت گرفته است. یکی از سیاست‌های ترکیه دمیدن روح ناسیونالیسم حلبی در کالبد برخی از سوری‌ها است که در گذشته اصالتاً ترک بوده‌اند. در حال حاضر اقلیتی به نام "ترکمان" در حلب زندگی می‌کنند که مانند مردم عادی امورات خود را می‌گذرانند.

ترک‌ها بعد از نبرد حلب تلاش دارند این اقلیت را تحریک کرده و برای آنان حزب تشکیل دهند و یک جایگاه سیاسی برای این اقلیت در حلب ایجاد کنند. ترک‌ها سعی دارند از اقلیت‌های موجود در حلب مانند اقلیت‌های عراق برای رسیدن به مقاصد و اهداف خود در سوریه و منطقه استفاده کنند.

تسخیر حلب مرهمی برای شکست‌های پی‌درپی ترکیه

بطور کلی شهر حلب به عنوان پایتخت اقتصادی سوریه، ظرفیت‌های زیادی برای ترکیه دارد و ترک‌ها که در سوریه از نظر روحی دچار مشکل شده‌اند و پی برده‌اند که استراتژی‌هایشان در سوریه غلط بوده، تسکین این اشتباه را در تسخیر و تصرف حلب جستجو می‌کنند، سقوط حلب می‌تواند مرهمی برای همه شکست‌های پی در پی ترکیه در طول 17 ماه بحران در سوریه باشد که تا این لحظه محقق نشده است.

احتمال آرام شدن حلب و برباد رفتن رؤیای ترکیه

ترکیه پیش‌بینی کرده است که ظرفیت برای 100 هزار نفر آواره سوری در خاک این کشور مهیاست و به تدریج در مجامع بین‌المللی در حال فریاد زدن است که ظرفیت ترکیه برای آوارگان سوری بیش از این نیست. در حال حاضر معضلاتی که ترکیه در سوریه ایجاد کرده، در حال انتقال از سوریه به ترکیه است.

معضلات کُردها، اعتراض‌های علویان در ترکیه، طایفه‌ای کردن مسائل، امنیتی کردن بحران، وارد کردن تروریست‌ها و القاعده به سوریه که با مقاومت ارتش سوریه مواجه شده‌اند، همگی از جمله مشکلاتی است که به زودی دامن آنکارا را خواهد گرفت.

ترکیه در حلب در حال تحریک اقلیت‌های مسیحی و ترکمن است حال آنکه درگیری‌های تاریخی که در حافظه مردم ارمنی و ترک باقی مانده، در حال احیا شدن است.

بطور کلی سیاست‌ها و رفتارهای غلط اردوغان در سوریه باعث شده موضوعات و مباحثی که رو به التیام بوده، مجدداً احیا شود. «جنگ ارمنی-ترکی-کُردی»، «جنگ علوی - سنی» از جمله سیاست‌های اردوغان در سوریه است که مردم ترکیه با آن مخالفند. مردم ترکیه زندگی آرامی داشتند اما هم اکنون با اعمال سیاست‌های غلط تیم اردوغان در سوریه، آنها نیز هزینه‌های امنیتی زیادی پرداخت می‌کنند.

ادامه دارد...

گزارش از : روح الله قاسمیان