دریافت لینک صفحه با کد QR
چين و امريكا در نقطه برخورد منافع
2 اسفند 1388 10:27
باراك اوباما به تبعيت از سنت رؤساي جمهور امريكا روز پنجشنبه با دالايي لاما ديدار كرد و بار ديگر خشم چين را برانگيخت.
به اعتقاد چيني‌ها، حمايت اوباما از دالايي لاما به مثابه مسئله‌اي مشكل‌ساز و نشانه بي‌احترامي به چين است. اين ديدار و موضوع فروش تسليحات به تايوان توسط واشنگتن به امتناع امريكا از مصالحه پيرامون مسائلي است كه با حاكميت و تماميت ارضي چين ارتباط دارد. پكن در اعتراض به ديدار اوباما با دالايي لاما، جان هانتس من سفير امريكا در چين را فرا خواند و درباره آن توضيح خواست. اصرار واشنگتن بر تحقق برنامه‌هايي كه چين با آن مخالف است، به ناتواني دو طرف در دستيابي به توافق بر سر موضوعات راهبردي تعبير شده است. اين اختلافات از تفاوت دستور كار دو كشور در سياست خارجي نشأت مي‌گيرد. دولت اوباما مدعي است كه تداوم سياست‌هاي واشنگتن مبني بر ديدار با دالايي لاما و فروش تسليحات به تايوان به موازات اقدام چين در عدم همكاري با امريكا در مسئله هسته‌اي ايران، بي‌ميلي به افزايش نرخ ارز (يوان)، جنگ در فضاي سايبر و مباحث امنيتي صورت مي‌گيرد.
با ادامه يافتن فشار جمهوريخواهان بر دموكرات‌ها و افزايش اعتماد به نفس چين در ميدان رقابت اقتصادي احتمال مي‌رود كه اين تنش‌ها طي ماه‌هاي آتي رو به وخامت بگذارد. به موازات آن كمند بحران اقتصادي بر گردن اوباما تنگ‌تر خواهد شد و كاخ سفيد با خطر افزايش نارضايتي عمومي و فشار كنگره مبني بر ايجاد توازن اقتصادي در معاملات تجاري با پكن روبه‌رو مي‌شود.
در هم تنيدگي مناسبات واشنگتن و پكن بويژه در حوزه اقتصاد، رسيدن به تفاهم را دشوارتر مي‌سازد. مشكل عمده امريكا اين بوده كه تاكنون نتوانسته چين را در يكي از عرصه‌هاي مورد نظر خويش مثل كره شمالي درگير سازد و پكن خونسردي و اعتماد به نفس خويش را حتي در شرايط بحراني حفظ كرده است. امريكا به تجربه دريافته كه مشروعيت حزب حاكم چين عمدتاً به رشد اقتصادي متكي است. سال گذشته، بحران جهاني اقتصاد، منجر به كاهش شديد صادرات چين و بيكاري بيش از 20 ميليون كار مهاجر در اين كشور شد. اما چيني‌ها اكنون از بحراني كه امريكا و اروپا را متزلزل كرد، سربلند خارج شده‌اند. صنعت صادرات چين به‌تدريج در حال ترميم است و ارزش پائين يوان كمك شاياني به تسهيل فروش كالاهاي چيني مي‌كند. به باور اغلب ناظران، رقابت اصلي دو كشور در حوزه اقتصاد است و مجادلات نظامي و سياسي عموماً نوعي پوشش و كانال فشار براي مقابله با يكديگر است. چين به‌منظور فرار از بازگشت بحران اقتصادي به حمايت فزاينده از صنايع داخلي خواهد پرداخت و امريكا نيز كه سال جاري ميلادي انتخابات مياندوره‌اي كنگره را برگزار مي‌كند، اقتصاد را مبناي تبليغات قرار خواهد داد. برخي از اقتصاددانان پيش‌بيني مي‌كنند كه چين احتمالاً ارزش واحد پول خود را تا 5 درصد افزايش مي‌دهد تا احتمال تورم را كاهش دهد، چرا كه در تاريخ چين، تورم همواره به نا‌آرامي‌هاي اجتماعي منجر مي‌شود. اين اقدام چين با هدف جلوگيري از ائتلاف امريكا و متحدان اروپايي‌اش در بستن تعرفه‌هاي بيشتر بر كالاهاي چيني نيز صورت مي‌گيرد. همچنين با توجه به نياز جامعه جهاني به همكاري چين در عبور از بحران اقتصادي ممكن است عدم هماهنگي پكن فشارها و انتقادهاي اروپا درباره مسائل حقوق بشري در چين را مضاعف كند و چين در تنگناي جديدي قرار گيرد.
لكن حربه ديدار با دالايي لاما و فروش تسليحات 6 ميليارد دلاري به تايوان در بحبوحه نياز مبرم واشنگتن به پشتيباني چين با هدف همراه ساختن پكن در موضوعات پيچيده‌اي مثل پرونده هسته‌اي كره شمالي يا موضوع هسته‌اي ايران مورد استفاده قرار مي‌گيرد، اما پكن به دليل همكاري نزديك چين با كشورهاي مسلمان از يك‌سو و بي‌اعتمادي عميق نسبت به قول و قرارهاي واشنگتن از سوي ديگر در برابر خواست اوباما مقاومت نشان داده است و سعي دارد تا در پرتو رشد سريع اقتصادي، تنش‌هاي سياسي و بين‌المللي را از طريق ابزارهاي ديپلماتيك و اتخاذ روش‌هاي معتدل حل‌و‌فصل كند.
کد مطلب: 20692