مناسبات تركيه و رژيم صهيونيستي پس از حمله وحشيانه ارتش اين رژيم به كاروان بينالمللي كمك رساني به مردم غزه و كشتار تعدادي از شهروندان تركيهاي حاضر در اين كاروان، وارد مرحله جديدي شده است.
در جريان تهاجم ددمنشانه كماندوهاي صهيونيست به كاروان امدادرساني دست كم 9 شهروند تركيهاي به قتل رسيدند. در پي اين حادثه، دولت تركيه خواستار عذرخواهي رسمي تل آويو و مجازات عاملان اين جنايت شد. طي چند روز گذشته، سراسر تركيه صحنه اعتراضات گسترده مردمي عليه رژيم صهيونيستي بود و مردم اين كشور خواستار قطع رابطه با اين رژيم شدند.
رجب طيب اردوغان، نخستوزير تركيه در واكنش به جنايت اخير صهيونيستها، زمامداران تل آويو را آدمكش و تروريست دانست و هشدار داد صبر تركيه درحال لبريز شدن است. اردوغان، خطاب به سران رژيم صهيونيستي آنها را دروغگو و منافق خواند و اظهار داشت آنها به هر جنايتي دست ميزنند ولي باز هم از يهودي ستيزي دم ميزنند. روابط آنكارا و تل آويو اكنون در تيرهترين حالت طي چند دهه اخير قرار گرفته است درحالي كه تا چندي پيش، تركيه نزديكترين متحد رژيم صهيونيستي در منطقه و در ميان كشورهاي اسلامي بود.
تا قبل از روي كار آمدن دولت اسلام گراي اردوغان، نزديكي روابط رژيم صهيونيستي و تركيه تا به آن حد بود كه صهيونيستها، تركيه را موطن دوم خود تلقي كرده و تعطيلات خود را عملا در جزاير تركيه سپري ميكردند و سردمداران صهيونيست به سبب روابط ويژه با دولتهاي لائيك تركيه احساس سرمستي مينمودند.
رژيم صهيونيستي ميلياردها دلار قرارداد نظامي با تركيه امضا كرده بود و مناسبات تجاري در سطح بسيار بالايي قرار داشت، اما اكنون اين ماه عسل درحال پايان يافتن است.
برخورد تند اردوغان با شيمون پرز رئيس رژيم صهيونيستي در محكوميت جنايات غزه در اجلاس اقتصادي داووس در سال 1387 را بايد نقطه حساسي در مناسبات دو كشور تلقي كرد. در آن صحنه، اردوغان در برابر بهت و حيرت شيمون پرز وي را تروريست و قاتل كودكان غزه خواند و در اعتراض به سخنان گستاخانه پرز در دفاع از كشتار غزه، جلسه راتر ك كرد.
دولت تركيه در ادامه برخوردهاي اعتراضي خود به سياستهاي توسعه طلبانه و جنايتكارانه صهيونيستها، سال گذشته به رژيم صهيونيستي اجازه شركت در مانور نظامي سالانه با ناتو را نداد.
بديهي است كه سردمداران رژيم صهيونيستي و حاميان غربي اين رژيم از اين برخورد دولت تركيه عصباني و خشمگين هستند ولي با اينحال كار چنداني از دست آنها بر نميآيد.
حزب "عدالت و توسعه" متعلق به اردوغان در دو انتخابات گذشته كه كاملا آزاد بود و مورد تاييد محافل بينالمللي نيز قرار گرفت توانست راي اكثريت قاطع مردم تركيه را به دست آورد و از پايگاه مردمي قدرتمندي برخوردار شود و همين مسئله نقطه قوت حركتهاي سياسي دولت اردوغان در داخل و خارج تركيه محسوب ميشود.
طي چند دهه گذشته، محافل صهيونيستي در غرب، هر زمان كه شرايط سياسي تركيه را مخل سياستهاي خود يافتهاند با توسل به ابزار نفوذ خود در تركيه، يعني محافل لائيك و ارتش آن كشور، اقداماتي بعمل آورده و مسير سياسي را تغيير دادهاند ولي در شرايط كنوني به سبب پايگاه قدرتمند داخلي دولت فعلي، اين ابزار، ديگر كارايي ندارد. معادلات جديدي كه اكنون در منطقه حاكم شده، نه تنها رژيم صهيونيستي را كاملا دچار انفعال و انزوا نموده، بلكه حاميان اين رژيم را نيز دچار سردرگمي كرده است. از آنجا كه داشتن رابطه با تركيه براي صهيونيستها در منطقه بسيار حائز اهميت و حياتي است، آنها به هر وسيلهاي متوسل ميشوند تا اين رابطه را از دست ندهند.
در رسوايي اخير صهيونيستها در حمله به كاروان بينالمللي كمك رساني به غزه، ضربه كمرشكني به رژيم صهيونيستي زد ضمن اينكه، اعتبار حاميان اين رژيم را نيز در نزد افكار عمومي جهان به طور جدي به چالش كشيد.
اكنون همانگونه كه مشاهده ميشود حاميان رژيم صهيونيستي از اقدام احمقانه صهيونيستها دچار شوك و بهت زدگي شدهاند و با آشفتگي و دست پاچگي به گوشهاي خزيده و در پي يافتن واكنشي مناسب براي اين جنايت بيشرمانه هستند.
در چنين شرايطي، اعزام كشتيهاي جديد كمك رساني به غزه، و اعلام اينكه اردوغان قصد دارد شخصا همراه با اين كشتيها به غزه برود، ضمن اينكه فشار بر صهيونيستها را افزايش ميدهد، آينده مناسبات تل آويو - آنكارا را با علامت سئوال جدي مواجه ميكند.
اقدامات ضد صهيونيستي در واكنش به جنايات اخير رژيم صهيونيستي و حمايت عمومي از ملت فلسطين، مخصوصا مردم تحت محاصره و محروم غزه، كشورهاي عرب و حتي دولتمردان وابسته و بي خاصيت حاكم بر كشورهاي عربي و اسلامي از جمله سازمان كنفرانس اسلامي را نيز وادار به موضعگيري كرده است.
اكنون در بسياري از كشورهاي عربي، مردم اين كشورها با تقدير از اقدامات و تحركات دولت تركيه، سكوت و بي عملي دولتمردان خود را محكوم ميكنند و به آنها نگاه تحقيرآميزي دارند. اين دولتها در شرايط جديدي كه بر منطقه حاكم شده است چارهاي غير از اين ندارند كه يا خود را با حركت و موج ضد صهيونيستي منطقه همسو سازند و يا اينكه كنار رفته و مسير را براي حركت ملتها براي مقابله با صهيونيستهاي متجاوز و جنايتكار باز كنند.
با اين حال، بايد در نظر داشت كه دولت آنكارا در مسير مقابله با سياستهاي صهيونيستها و دفاع از آرمان ملت فلسطين، با موانعي نيز مواجه است كه عمدهترين آنها، ارتش و نقش نظاميان در ساختار قدرت آن كشور است. نظاميان همانگونه كه پيشتر نيز نشان دادهاند تمايل ندارند چارچوب سياست خارجي تركيه، كه حفظ رابطه با رژيم صهيونيستي از خطوط مهم آن است، درهم شكسته شود.
از سوي ديگر، دولت تركيه، هم عضو ناتو و هم از متحدين نزديك آمريكا ميباشد و محدوديتهايي را بايد رعايت كند. همچنين آنكارا در مسير پيوستن به اتحاديه اروپا مجبور است در چارچوبهاي مشخصي حركت نمايد. از اينرو نبايد انتظار اقدامات حاد و خارق العادهاي را از آنكارا داشت.
از طرف ديگر، اردوغان و حزب وي با توجه به گرايشهاي شديد ضد صهيونيستي مردم تركيه ناچارند براي حفظ جايگاه خود و به دست آوردن راي مردم، چهرهاي حمايتگرانه نسبت به مردم مظلوم فلسطين به خود بگيرند و از شرايط پديد آمده حداكثر بهره برداري را بعمل آورند. شايد به همين دليل باشد كه دولتمردان ترك شرطهائي را براي حفظ روابط خود با رژيم صهيونيستي اعلام كرده و با اين اقدام از يكطرف به غرب و ناتو و ژنرالهاي لائيك پيام دادهاند كه از خط مشي متعادلي پيروي خواهند كرد و از طرف ديگر درصدد جلب نظر مردم تركيه برآمدهاند تا چنين وانمود كنند كه هر چند روابط خود را با رژيم صهيونيستي قطع نميكنند اما براي ادامه اين روابط براي آنها شرط تعيين مينمايند.