شبح جنگ و خواب خرگوشی سیاسیون خودفروخته لبنانی

 با وجود گذشت بیش از صد روز از انتصاب تمام سلام به عنوان مأمور تشکیل کابینه لبنان، تشکیل کابینه همچنان در ابهام قرار دارد و هیچ نشانه‌ای از احتمال تشکیل قریب الوقوع آن و توافق احتمالی میان گروه‌های سیاسی در این روند دیده نمی‌شود، تمام سلام نیز اخیرا در حالی تشکیل دولت تا دو هفته آینده را بعید دانست که با پایان دوره نمایندگی پارلمان این کشور، خلأ قدرت از ماه گذشته میلادی در آن آغاز شده و اجرای تمدید 17 ماهه فعالیت‌های پارلمان نیز با مخالفت‌های برخی گروه‌های لبنانی از جمله میشل سلیمان رئیس جمهور این کشور و ولید جنبلاط رئیس دروزی‌های لبنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

خواب خرگوشی برخی گروه‌های لبنان و مانع‌تراشی برخی دیگر در روند تشکیل دولت در حالی ادامه دارد که طرح‌های آشفته‌ای برای این کشور تدارک دیده شده است، در این مقاله پیش از اینکه به بررسی عوامل تاخیر در تشکیل کابینه لبنان اشاره کنیم، به شرایط حساسی می‌پردازیم که لبنان در آن قرار دارد و می‌طلبد که هر چه سریعتر کابینه‌ای با بیشترین حد اختیار و پشتوانه مردمی روی کار آید تا بتواند تصمیات درست و سرنوشت سازی برای لبنان اتخاذ کند.

بروز گروه‌های تروریستی و انفجارها و اقدامات تروریستی اخیر در مناطق مختلف از جمله بیروت، طرابلس و صیدا نشان از هم صدایی برخی گروه‌های لبنانی بویژه سلفیها و جریان‌های وابسته به عربستان سعودی با توطئه صهیونیستی-آمریکایی برای ایجاد ناآرامی و جنگ داخلی در این کشور دارد. این پروژه در راستای سرایت بحران سوریه به لبنان و استفاده از فضای لوجستیک این کشور در سایه هرج و مرج و ناآرامی برای تامین مالی و تسلیحاتی تروریست‌های سوری و التهاب آفرینی بیشتر درمنطقه است.

رخوت لبنانی‌ها در تشکیل کابینه در حالی است که رژیم صهیونیستی تمام توان خود را برای تدارک حمله به لبنان جمع کرده و با افزایش تهدیدات این رژیم علیه لبنان و شرایط منطقه‌ای، کارشناسان بین‌المللی از احتمال قریب الوقوع حمله اسرائیل به لبنان خبر می‌دهند.

یک منبع مطلع به نقل از تعدادی ازمقامات اروپایی که با آنها دیدار داشته می‌گوید اطلاعاتی دارد که نشان می دهد اسرائیل به دنبال حمله گسترده به لبنان است، تمرین‌ها و مانورهای اسرائیل در دوره اخیر نیز فرضی نیست و این رژیم برای جنگ قریب الوقوع در لبنان آماده می‌شود.

این در حالی است که بعید بودن توافق میان گروه‌های لبنانی برای تشکیل دولت نشان شومی از طولانی شدن خلأ قدرت در این کشور دارد که با وجود انفجارهای تروریستی در ماههای اخیر و شرایط حساس منطقه‌ای حتی ممکن است تا آستانه جنگ داخلی نیز پیش برود.

عوامل داخلی و خارجی تاخیر در تشکیل دولت لبنان

در بررسی‌ عرصه سیاسی لبنان می‌توان به عوامل عمده‌ای دست یافت که مانع از تشکیل دولت در این کشور می‌شود، این عوامل را می‌توان به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم کرد که به عده‌ای از آنها اشاره می‌شود:

اول: طرف دعوای بن بست موجود بر سر راه تشکیل کابینه در لبنان دو گروه هشت مارس و 14 مارس است، جریان 8 مارس به دنبال حضور گروه‌های سیاسی لبنان بر اساس حجم حمایت و محبوبیت مردمی گروه‌ها هستند، اما 14 مارس معتقد است که به هر نحو ممکن باید مانع از حضور حزب‌الله لبنان در دولت شوند، این در حالی است که این حزب از مهم‌ترین احزاب مردمی لبنان است. این جریان ها معتقدند برای کاستن از میزان درگیری‌ها درمیان طوایف مختلف لبنان باید دولتی یک رنگ آنهم از حامیان این گروه ها ایجاد شود.

دوم: تشکیل دولت امر واقع که از سوی برخی گروه‌ها از جمله تمام سلام مأمور تشکیل دولت جدید در لبنان مورد حمایت قرار دارد، از سوی جریان‌ هشت مارس و ولید جنبلاط رئیس دروزی های لبنان مورد انتقاد جدی است، این گروه‌ها معتقدند دولت آینده باید دولتی تمام عیار برای عبور کشور از بحران‌های داخلی و منطقه‌ای باشد و تشکیل دولتی موقت برای رسیدگی به برخی معضلات لبنان نمی‌تواند گره از اوضاع نابسامان این کشور در شرایط حساس منطقه‌ای باز کند.

سوم: گره خوردن مسایل مربوط به تشکیل دولت لبنان با تحولات سوریه از مهم‌ترین عوامل توقف در روند مذاکرات گروه‌های سیاسی برای تشکیل دولت است، جریان لبنانی حامی دخالت‌های خارجی در سوریه اوضاع این کشور را مطابق میل خود نمی‌بیند و معقد است رفتن به میز مذاکرات در شرایط کنونی آنها را در موضع ضعف قرار می‌دهد، مانع تراشی‌های جریان المستقبل وابسته به وهابیت سعودی در روند تشکیل کابینه و مطرح کردن توقعات غیر قابل قبول در ممانعت از حضور حزب‌الله لبنان در دولت مهم‌ترین نشانه تمایل این کشورها برای بهبود احتمالی اوضاع در جبهه سوریه است که می‌تواند چانه‌زنی ها برای تشکیل دولت را به نفع آنها پیش ببرد.

چهارم: تصمیم اخیر اتحادیه اروپا در قرار دادن شاخه نظامی حزب‌الله لبنان در لیست ترور این اتحادیه گرچه با هدف کاستن از حجم قدرت حزب‌الله لبنان در میز مذاکرات برای تشکیل دولت انجام شد، اما نخواهد توانست به هدف خود برسد و در مقابل روند مذاکرات را با مشکل مواجه خواهد کرد. این موضوع باعث خواهد شد تا جریان 14 مارس در مطالبه نامشروع خود در کنار گذاشتن حزب الله از قدرت سیاسی در کشور اصرار بیشتری از خود نشان دهد و در مقابل حزب‌الله لبنان برای بهره‌مندی از حق مردمی خود تلاش بیشتری بنماید، به این ترتیب می‌توان گفت اقدام اتحادیه اروپا بر خلاف ادعای اصحاب این موسسه بین‌المللی به جای اینکه در راستای بهبود بحران سیاسی در این کشور باشد، افق معادلات سیاسی این کشور را با ابهام بیشتری مواجه خواهد کرد.

پنجم: اقدام هوشمندانه نبیه بری رئیس پارلمان لبنان در پیشنهاد نخست وزیری به سعد حریری رئیس جریان المستقبل و رد این درخواست از سوی این جریان ماهیت واقعی اهداف پشت پرده احزاب وابسته به عربستان سعودی را در این کشورنشان داد و ثابت کرد آنها حتی به قیمت رسیدن خود به کرسی نخست‌وزیری حاضر به تشکیل دولت در لبنان در دوره کنونی نیستند، یکی از انگیزه‌های این گروه‌ها برای ادامه خلأ سیاسی در کشور را می‌توان در استفاده از فضای شمال لبنان برای حمایت‌های مالی و تسلیحاتی گروه‌های تروریستی در سوریه دانست که همچنان با وجود تلاش‌های ارتش لبنان برای مهار آن در مرزهای مشترک با سوریه دنبال می‌شود.

ششم: تمرکز قدرت‌ها و کشورهای منطقه‌ای و بین‌المللی و تناقض در اهداف و اولویت‌های آنها در این کشور از دیگر عواملی است که این روند را با مشکل مواجه کرده است، درگیریهای بین‌المللی و منطقه‌ای نفوذ برخی کشورها بر جریان‌های سیاسی در لبنان باعث شده تا این کشور به عرصه‌ای برای تسویه حساب‌های بین المللی و برگه فشاری بر کشورهای دیگر تبدیل شود و همین اوضاع سیاسی داخلی لبنان را با پیچیدگی‌های بیشتری مواجه می‌کند.

شرایط حساس داخلی و منطقه‌ای در لبنان دلسوزان به منافع ملی این کشور را بر آن داشته با وجود اختلافات بنیادین با دیگر گروه‌های سیاسی به دنبال برپایی گفتگوهای ملی و کاستن از سطح اختلافات داخلی و توافق برای تشکیل دولت ائتلافی باشند، این موضع را در سخنرانی‌های اخیر سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان نیز میتوان مشاهده کرد؛ این در حالی است که برخی دیگر با هر شرایطی راههای رسیدن به دولت وحدت ملی را مسدود کرده و زمینه پیشروی لبنان به سوی باتلاق جنگ داخلی یا تجاوز خارجی احتمالی را فراهم می‌کنند.