در نبرد با داعش، اوباما جایگاه «قهرمانی» اسد را نخواهد گرفت

با نزدیک شدن چریک‌های آنچه دولت اسلامی عراق و شام خوانده می‌شود به شهر اربیل، مرکز حکومت مسعود برزانی در اقلیم کردستان، سرانجام باراک اوباما، رئیس دولت ایالات متحده تصمیم گرفت که در عراق بر ضد نیروهای داعش وارد عمل شود. شیوه عملیات نظامی آمریکا در عراق نیز از همان سبکی پیروی می‌کرد که ناشی از محیط روانی فوق محافظه‌کار آقای اوباماست. او که خود را یک لیبرال می‌خواند، در عمل چنان محافظه‌کارانه عمل می‌کند که دست آنهایی را که خود را محافظه‌کار می‌خوانند را هم از پشت بسته است. از این رو، حملات محدود هوایی علیه آنچه مواضع داعش خوانده شد، در دستور ارتش ایالات متحده قرار گرفت.

نکته جالب در خصوص ورود اوباما به این میدان نبرد، باز هم بروز وقاحت‌بار تناقضات «امپریالیسم بشردوستانه» بود. وقتی دو اقلیت مسیحی و ایزدی عراق در خطر حملات داعش قرار گرفتند، اوباما تصمیم خود برای دخالت نظامی علیه داعش را عملی کرد حال‌آنکه به‌هنگام قتل عام مسلمانان عراقی توسط این گروهک تروریستی، هیچ تمایلی برای فشار دادن ماشه از خود نشان نمی‌داد. این «بشردوستی گزینشی»، البته با تصاویر وحشتناکی که از عملیات داعش علیه ایزدی‌ها منتشر می‌شد، چندان مورد سوال افکار عمومی واقع نشد.

پس از انتشار ویدئویی از قتل یک خبرنگار آمریکایی که به‌نوشته روزنامه تایمز لندن، جعلی بوده است، حتی گزینه حمله نظامی به داعش در سوریه نیز مطرح شده است. بن رودز، معاون مشاور امنیت ملی اوباما و مارتین دمپسی، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده هر دو از این گزینه سخن گفته‌اند. به‌عبارت دیگر، ایالات متحده پس از مدت‌ها تقویت مستقیم و غیر مستقیم گروهک تروریستی داعش و همپالگی‌های تکفیری آن در سوریه، اکنون و درست پس از انتشار یک ویدئوی احتمالا مجعول، تصمیم به تغییر راهبرد خود و متحدانش در خاورمیانه گرفته است. به‌تصریح آقای دمپسی، بیشتر بار حمله نظامی علیه داعش بر دوش متحدان ویژه آمریکا در خاورمیانه یعنی ترکیه، عربستان سعودی و اردن خواهد بود.

با این وصف، اوباما اکنون به این نتیجه رسیده باید با همان گروه تروریستی بجنگد که بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه دست‌کم از سال دوم بحران سوریه، با آن درگیر است. داعش که به قول «عبدالباری عطوان»، نویسنده فلسطینی ساکن لندن «ترکیب القاعده و بعث» است، نتیجه مستقیم اشغال نظامی عراق بود و در نبرد با ارتش ایالات متحده آب‌دیده شد. این گروه پس از پتک خوردن‌های متعدد در سندان اشغال عراق، با شروع بحران در سوریه وارد این کشور شد و هنوز نیز در حال نبرد با ارتش این کشور است.

اسد اکنون دو سال است که با داعش می‌جنگد. در این نبرد ارتش سوریه شهدای بسیاری تقدیم استقلال کشور خویش کرده و هزینه‌های فراوانی پرداخته است. علاوه بر بشار اسد، حزب‌الله لبنان نیز کمک شایانی در نبرد با گروه‌های تکفیری در سوریه کرده است.

اگر کسی بتواند خود را در این منطقه قهرمان نبرد علیه داعش و کل جریان‌های تکفیری بنامد، آن شخص کسی جز «بشار اسد»، رئیس‌جمهوری عربی سوریه نیست. اوست که ۳ سال است با کلیت جریانات تکفیری و ۲ سال است با داعش به‌طور خاص در حال نبرد است و اوست که هزینه این نبرد را پرداخته است و ملت خود را در فراز و نشیب آن هدایت کرده است.

اگر اوباما واقعا به این نتیجه رسیده که باید با داعش بجنگد، ناخودآگاه در حال تایید عملکرد ۳ ساله اسد است؛ عملکردی که در طول تمام این ۳ سال با تمام توان به آن تاخته و هرچه می‌توانسته علیه آن انجام داده است. سلاح‌هایی که داعش در دست دارد، با واسطه یا بی‌واسطه از طریق آمریکا و متحدانش در اختیار گرفته و این متحدین ایالات متحده در خاورمیانه بوده‌اند که امثال داعش را تغذیه مالی کرده‌اند.

اوباما اگر با داعش واقعا وارد جنگ شود، اولا در خصوص حسن نیتش تردید وجود دارد و ثانیا بسیار دیرهنگام این تصمیم را اتخاذ کرده است.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه که کشورش در سال‌های نبرد متحد دمشق بوده است، روز دوشنبه اعلام کرد که حمله به داعش در عراق و سوریه باید با هماهنگی دولت‌های این دو کشور صورت پذیرد. بر فرض که در عراق این هماهنگی انجام شده است، آمریکایی‌ها برای اقدام در سوریه نیز بر طبق قواعد بین‌المللی موظف‌اند با حکومت قانونی این کشور مذاکره کنند.

حتی اگر اقدام نظامی در سوریه بر ضد داعش توسط پنتاگون شروع شود، باز هم جایگاه قهرمانی در نبرد با داعش از «کاخ ملت» به «کاخ سفید» منتقل نخواهد شد.

علیرضا کریمی