لکه ننگي به نام گوانتانامو

در اين خصوص کاخ سفيد، اخبار منتشر شده مبني بر تعطيلي زندان گوانتانامو را بدون در نظر گرفتن راي کنگره تکذيب کرد. اين در حالي است که جمهوريخواهان به رئيس‌جمهوري آمريکا درباره تعطيلي اين زندان به صورت يک جانبه هشدار دادند.

کاخ سفيد اعلام کرد، ترجيح مي‌دهد براي تعطيلي زندان گوانتانامو همگام با کنگره گام بردارد و به اين ترتيب گزارش وال استريت ژورنال را مبني بر برنامه باراک اوباما، رئيس‌جمهوري آمريکا براي تعطيلي گوانتانامو با استفاده از قدرت اجرايي‌اش تکذيب کرد.اوباما در جريان مبارزات انتخاباتي سال 2008 به شهروندان آمريکايي وعده تعطيلي زندان گوانتانامو را داد اما اين مسئله در نهايت تحقق پيدا نکرد.

اسرار و حقايق موجود در خصوص زندان گوانتانامو همچنان پنهان باقي مانده است .اسناد منتشر شده از زندان گوانتانامو نشان مي‌دهند در اين زندان از روشهاي بحث‌انگيز، مانند فنون سلب اراده، خشونت‌هاي جنسي، وحشت‌انگيزي، محروميت از محرک‌هاي حسي، هيپنوتيزم و تلقين‌پذيري، اعدام‌هاي ساختگي، توهين‌هاي مذهبي و روش‌هاي ضد حقوق بشري ديگر براي گرفتن اعتراف و شکنجه زندانيان استفاده شده است.اين خود نشان مي دهد که دموکراتها نيز اساسا اراده اي براي تعطيلي اين شکنجه گاه ندارند. همين موضوع سبب شده است تا فرضيات مربوط به همکاري دو حزب دموکرات و جمهوريخواه براي جلوگيري از افشاي جنايات گوانتانامو به حقيقت بپيوندد.

وال استريت ژورنال گزارش داده بود: دولت اوباما قصد دارد با کنار گذاشتن ممنوعيت کنگره آمريکا زندانيان گوانتانامو را به خاک آمريکا منتقل کند.براساس اين گزارش، اوباما تنها دو انتخاب دارد: يا ممنوعيت انتقال زندانيان را وتو يا اين ممنوعيت را نقض قدرت اجرايي خود اعلام کند.

پس از جنگ هاي عراق و افغانستان، موضوع استفاده روزافزون آمريكا از شكنجه و روشهاي غيرانساني براي بازجويي، توجه زيادي را به خود جلب كرده است.«فيليپ سندز»، استاد دانشكده حقوق دانشگاه لندن، در كتابي با عنوان «تيم شكنجه» كه در سال 2008 به رشته تحرير درآورد، از روش هايي براي شكنجه در زندان «گوانتانامو» پرده برداشت كه به دست نوجواناني به ندرت بالاي بيست سال انجام مي شد. در واکنش به اين گزارش، قانونگذاران جمهوريخواه به رئيس‌جمهور آمريکا براي تعطيلي زندان گوانتانامو بدون اجازه کنگره هشدار دادند. آنها اين اقدام را «غيرقانوني» خواندند.در همين حال نتايج يک نظرسنجي نشان مي‌دهد که تنها 29 درصد مردم آمريکا موافق تعطيلي اين زندان و انتقال زندانيانش به آمريکا هستند.اما نکته مهم وعده اوباما براي تعطيلي اين زندان است. او در کمپين‌هاي انتخابات رياست جمهوري سال 2008 متعهد شد تا اين زندان را تعطيل کند. اما در سال 2010 تعطيلي اين زندان و انتقال زندانيانش را ممنوع کرد.

گوانتانامو نامي آزاردهنده براي بسياري از فعالين در حوزه حقوق بشر در جهان است. بازداشتگاه مخوفي در کوبا که مسئوليت اداره آن با ارتش آمريکا است. اين بازداشتگاه طبق قرارداد بين آمريکا و کوبا، از سال 1903 در اجاره نيروي دريايي آمريکا بوده و اگرچه پس از انقلاب کوبا در دهه 1950، دولت آن کشور خواستار لغو اين اجاره نامه شد، اما آمريکا با اين درخواست موافقت نکرده است. در پي حملات مشکوک 11 سپتامبر اعلام دکترين «مبارزه جهاني با تروريسم»، دولت آمريکا بازداشتگاهي را در اين پايگاه ايجاد کرد تا کساني را که در ارتباط با اقدامات تروريستي در نقاط مختلف جهان بازداشت مي شوند، در اين محل زنداني کند.اين افراد که داراي تابعيت آمريکايي نيستند در مناطق مختلف جهان دستگير شده‌اند، تحت عناويني مانند «اشخاص متخاصم غيرارتشي» به گوانتانامو فرستاده شده اند. از آنجا که آمريکا اين افراد را «نظامي دشمن» نمي‌داند، آنان از حقوق اسيران جنگي برخوردار نيستند و از آنجا که نه تابعيت آمريکايي دارند و نه در خاک آمريکا دستگير يا زنداني شده‌اند، در حوزه قضائي ايالات متحده قرار ندارند و مشمول حقوق بازداشت شدگان در قوانين آن کشور، مانند ايراد رسمي اتهام، دسترسي به وکيل مدافع در مراحل بازجويي و حق محاکمه سريع و عادلانه نشده‌اند.

عليرضا صادقي