«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه امروز عازم پاریس شده است تا با «جان کری» همتای آمریکایی خود دیدار و مذاکره کند. بحران در اوکراین و روابط دوجانبه موضوع اصلی مذاکرات طرفین است. در واقع طی ماه‌های اخیر همواره مذاکرات لاوروف و کری، نقش اصلی را در روابط دوجانبه بین روسیه و آمریکا بازی کرده است. احتمالا مهمترین هدف دیدار کنونی آنها نیز توافق در مورد دیدار مستقیم «ولادیمیر پوتین» و «باراک اوباما» روسای‌جمهوری دو کشور است. آیا طرفین می‌توانند در این خصوص به توافق برسند؟ اگر بله، پوتین و اوباما در مورد چه مذاکره خواهند کرد؟

آخرین بار وزرای خارجه روسیه و آمریکا 3 هفته قبل در نیویورک با یکدیگر دیدار کردند که این دیدار هیچ نتیجه خاصی نداشت. مواضع مسکو و واشنگتن در مورد اوکراین به یکدیگر نزدیک نشده و نمی‌تواند نزدیک شود: آمریکا به فعالیت مصرانه خود برای سوق دادن کی‌یف به سمت غرب ادامه می‌دهد و آن چیزی است که روسیه با آن موافقت نخواهد کرد.

اکنون نیز جنجالی ترین موضوع پیرامون اوکراین، انتخابات پارلمانی 26 اکتبر ( 4 آبان) و انتخابات محلی 2 نوامبر (11 آبان) در مناطق دونتسک و لوهانسک و همچنین مسئله بسیار حساس کنترل بر مرزهای مشترک روسیه و اوکراین است.

آمریکا انتظار دارد که روسیه نتیجه انتخابات در دونتسک و لوهانسک را به رسمیت نشناسد و از اقدامات «پترو پروشنکو» رئیس‌جمهوری اوکراین حمایت کند. البته این مسئله واضح است که اوضاع اوکراین در جبهه نظامی و اقتصادی تعیین می‌شود و نه در عرصه سیاسی و این مسئله‌ای است که مقامات واشنگتن و مسکو به آن به خوبی واقفند.

وزرای خارجه روسیه و آمریکا در مورد اقدامات گروه داعش در سوریه و عراق و برنامه هسته‌ای ایران با هم گفت‌وگو خواهند کرد. البته مقامات آمریکایی خود اعتراف می‌کنند که به همکاری روسیه در این عرصه‌ها نیاز دارند، ولی در این مسائل هم طرفین نمی‌توانند به توافق برسند. مسئله اینجاست که این مسائل نیاز به مذاکرات مستقیم سران دو کشور دارد، در حالی‌که یکی از آنها که جنگ علنی علیه طرف مقابل اعلام کرده و دیگری هم به فکر اقدامات متقابل و آمادگی برای رویارویی است. هر گونه توافقی بین آنها مستلزم تعیین راهکار اساسی در خصوص طرف دیگر است.

آیا آمریکا در آینده هم همچنان به تلاش خود برای منزوی ساختن روسیه ادامه خواهد داد؟ در این صورت مسکو مجبور خواهد بود به تلاش خود برای تقویت مواضع خویش در صفحه شطرنج جهانی ادامه دهد که این سیاست همراه با تضعیف مواضع واشنگتن خواهد بود.

آیا آمریکا حاضر است بپذیرد که جهان دیگر تغییر کرده و دست از اعمال فشار بر روسیه بردارد؟ تنها در این صورت است که دو طرف می‌توانند در خصوص مشکلات جهانی بطور جدی به مذاکره بپردازند. البته این مشخص است که مقامات مسکو اعتمادی به واشنگتن ندارند و اوباما هم به پوتین اعتماد ندارد. در این صورت باید همه مذاکرات را کنار گذاشت و تنها در انتظار رویارویی جهانی در همه جبهه ها بود.

روسیه برای چنین وضعیتی آماده است، هرچند مبتکر آن نخواهد بود، ولی توانایی مقابله با این وضعیت را دارد. در این بین آمریکا نیز همچنان وانمود می‌کند که به تنهایی قادر است هم روسیه را تحریم کند، هم روابط روسیه با اتحادیه اروپا را برهم بزند و هم مشکلات جهانی را حل و فصل کند. دقیقا این نکته‌ای است که روسیه با آن مخالف است.

این در حالی است که رهبران دو کشور در ماه آینده (نوامبر) در دو اجلاس جهانی: نشست سران سازمان همکاریهای اقتصادی آسیا و اقیانوسیه در چین و نشست سران کشورهای گروه جی 20 در استرالیا شرکت خواهند داشت. پوتین مخالفتی با دیدار دوجانبه با اوباما در حاشیه این نشست‌ها ندارد، هرچند متوجه است که دلیل خاصی هم برای آن وجود ندارد، چرا که واشنگتن مواضع خویش در قبال مسکو را تغییر نداده است.

فعلا روسیه و آمریکا سعی دارند رویارویی خود را در سطح بحران اوکراین محدود نشان دهند، هرچند این مسئله به ضرر آمریکاست . در ماه سپتامبر اوباما دوبار تهدید ناشی از روسیه را در کنار تهدید گروه داعش قرار داد. اکنون که آمریکا جنگ تازه‌ای را در خاورمیانه آغاز کرده است، اوضاع پیچیده تر از قبل شده و همه نقش آفرینان منطقه ادعاهایی نسبت به آمریکا پیدا خواهند کرد. در این بین آمریکا سعی دارد روابط خود را با یکی از قدرت‌های مهم منطقه، یعنی ایران بهبود ببخشد. واشنگتن به همکاری مصر، عربستان و ترکیه نیز بسیار نیاز دارد، چرا که در صورت پیروزی داعش، آمریکا نه تنها عراق را از دست می‌دهد، بلکه به نفوذ این کشور در کل منطقه خاورمیانه آسیب وارد خواهد شد.

در این بین آمریکا از روسیه انتظار دارد تا از حق این کشور برای آغاز جنگ با داعش در خارومیانه حمایت کند. برای این منظور مسکو را بشدت از تهدید داعش در خارج نزدیک روسیه می‌ترسانند. البته روسیه همچنان اصرار دارد که آمریکا هدف دیگری از این جنگ داشته و به بهانه مبارزه با داعش قصد دارد سوریه را از بین ببرد.

واضح است تا زمانی که این اختلافات وجود دارد، مذاکرات بین روسای جمهوری روسیه و آمریکا فایده‌ای نخواهد داشت، چرا که توافقی نمی‌تواند بین طرفین حاصل شود.

اسلام تايمز