پیدا و پنهان پارلمان تونس

در هفته گذشته اولین انتخابات پارلمانی تونس در دوران بعد از دیکتاتوری زین العابدین بن علی در حالی برگزار شد که این کشور با چالش هایی از جمله مسئله تروریسم و بحران اقتصادی روبه رو است. این انتخابات بعد از انتخابات مجلس موسسان تونس، دومین انتخابات بعد از انقلاب 2011 در این کشور بود.

در اواخر هفته قبل، با پایان شمارش آرای انتخابات پارلمانی تونس و پیروزی حزب "ندای تونس" به رهبری "الباجی قائد السبسی" در این انتخابات، جنبش النهضة به رهبری "راشد الغنوشی" با کسب 69 کرسی در جایگاه دوم قرار گرفت.

بنابر اعلام نهاد ناظر بر انتخابات تونس، حزب نداء تونس 85 کرسی از 217 کرسی پارلمانی را در انتخابات یکشنبه گذشته به دست آورده و النهضه با احراز 69 کرسی در رده دوم قرار گرفته است. همچنین دو حزب "اتحاد آزاد ملی" 16 کرسی و "جبهه مردمی" 15 کرسی پارلمان تونس را از آن خود کرده اند.

هیئت عالی مستقل انتخابات تونس، میزان مشارکت مردم این کشور در این انتخابات را 60 درصد اعلام کرد. مردم تونس در این انتخابات 217 نماینده را انتخاب کردند که به‌مدت پنج سال به‌نمایندگی از آنها در پارلمان فعالیت کنند.

بر اساس آمارهای اعلام شده توسط کمیته مستقل انتخابات تونس، 5 میلیون و 285 هزار و 136 تونسی در این انتخابات واجد شرایط رأی دادن بودند که از این تعداد 359 هزار و 530 نفر مقیم کشورهای خارجی هستند.

در این انتخابات پارلمانی، 1327 فهرست با هم به رقابت پرداختند که از این تعداد 1230 فهرست مربوط به داخل و 97 فهرست نیز مربوط به خارج بود. در مجموع 13 هزار نامزد برای به دست آوردن 217 کرسی پارلمان با هم رقابت کردند. پارلمان تونس 217 نماینده دارد که 199 تن از آنها نماینده 27 حوزه انتخابیه در داخل هستند و 18 تن نیز از 6 حوزه انتخابیه در خارج هستند.

براساس قوانین انتخاباتی تونس، حزبی که بیشترین کرسی را در پارلمان تصاحب ‌کند، باید برای تشکیل دولت ائتلاف تشکیل دهد تا اکثریت کرسی‌های پارلمان یعنی 109 کرسی از مجموع 217 کرسی را از آن خود کند.

حزب ندای تونس

حزب ندای تونس در سال 2012 توسط الباجی قائد السبسی از مقامات بلندپایه سابق رژیم بن علی تشکیل شد. ندای تونس، حزب معارض و لائیک تونس و همچنین از مخالفان اصلی حزب النهضه به شمار می‌رود. فعالان این حزب متهم هستند که چهره‌های نظام زین‌العابدین بن علی را به فضای سیاسی بازگردانده‌اند. این حزب در سال 2012 بعد از برگزاری انتخابات مجلس ملی مؤسسان، فراکسیونی متشکل از 11 نماینده تشکیل داد.

قائد السبسی بنیان‌گذار ندای تونس متولد 4 آذر 1305 هجری شمسی است. وی در رشته حقوق از فرانسه فارغ التحصیل شده است. او از سال 1963 تا سال 1991 میلادی، سمت‌های زیادی مانند نماینده و رئیس پارلمان را در دوره زین‌العابدین بن علی، دیکتاتور مخلوع تونس، به‌عهده داشته است.

قائد السبسی 86ساله همچنین نامزد انتخابات ریاست جمهوری تونس که قرار است در آذر ماه آینده برگزار شود، شده است.

جنبش النهضه

جنبش النهضه یک جنبش تاریخی است که نمایندگی جریان اسلام‌گرا در تونس را به‌عهده داشته است. این جنبش در سال 1972 میلادی تأسیس شد و رسما در ششم ژوئن 1981 اعلام موجودیت کرد. جنبش النهضه در ماه مارس سال 2011 میلادی بعد از فرار زین‌العابدین بن علی از سوی دولت محمد الغنوشی به‌عنوان یک حزب سیاسی به رسمیت شناخته شد. جنبش النهضه در حال حاضر یکی از مهمترین احزاب سیاسی در تونس به شمال می‌رود. حزب النهضه در اولین انتخابات آزاد بعد از سقوط بن علی در سال 2011 میلادی موفق شد 89 کرسی یعنی 42 درصد صندلی‌های مجلس را به خود اختصاص دهد.

حزب النهضه بعد از انتخابات مجلس با به دست آوردن اکثریت در مجلس مؤسسان قانون اساسی، قدرت را از آن خود کرد. اما ترورهای مشکوک، نارضایتی‌های اجتماعی و شرایط بد اقتصادی در این کشور باعث افزایش مخالفت‌ها علیه النهضه شد که این امر به کناره گیری دولت تحت حاکمیت النهضه و تشکیل دولت توافق ملی انجامید.

نتیجه

نکته مهمی که در مورد این انتخابات وجود دارد توجه و تمرکز بیش از اندازه کشورهای غربی بر روی این انتخابات است و سعی دارند نتایج این انتخابات را یک پیروزی بزرگ برای سکولارهای تونس و شکستی بزرگتر برای اسلام گراها تعبیر کنند، در حالی که در واقعیت، وضعیت به این صورت نیست. آنچه که خبرگزاری‌های غربی تحت عنوان پیروزی حزب ندای تونس از آن یاد می‌کنند، در واقع نشان از دغدغه آنهاست و به هیچ وجه پیروزی برای این حزب محسوب نمی‌شود.

پیروزی در انتخابات پارلمانی زمانی می‌تواند برای آنها واقعی باشد که بتوانند نصف به اضافه یک، یعنی حدود بیش از 110 کرسی از مجموع 217 کرسی پارلمان را به خود اختصاص دهند در حالی که این حزب تنها 85 کرسی به دست آورده است و به 65 کرسی النهضه یا سایر گروه ها نیازمند است.

در این انتخابات حزب ندای تونس جهت پیروزی بر رقبا اقدامات زیادی برای تخریب چهره اسلامگراها انجام داد و سعی کرد که حوادث تروریستی و اعزام نیرو به سوریه و عراق را به گردن این جریان بیندازد. این در حالی است که همگان دست ارتجاع عرب و غرب را پشت اعزام این نیروها می بینند. این انتخابات نشان داد که سکولارها نمی توانند تصمیم گیرنده سرنوشت و شرایط تونس باشند و این موضوع در میان مدت برای تونس مفید است، چرا که آنها در صدد احیای نظام زین العابدین بن علی هستند. اما علی رغم همه هزینه‌هایی که برای این انتخابات کردند، نتوانستند موفق شوند. حتی ما شاهد هستیم که سفیر آمریکا که در یکی از مراکز رأی گیری حاضر شده بود، توسط مردم طرد شد. حضور یک سفیر خارجی در سر صندوق‌های رای نه تنها نشان دهنده دغدغه غرب نسبت به باخت در تونس است، بلکه نشان دهنده دخالت‌های آنها در امور داخلی یک کشور است که بعدها خود را نشان می‌دهد.

کابینه آینده تونس ترکیبی از احزاب مختلف خواهد بود و حزب ندای تونس ناگزیر است که احزاب دیگر را نیز به کابینه راه دهد، چرا که این حزب نمی‌تواند حزب النهضه را نادیده بگیرد، بنابراین دست خود را به سوی النهضه دراز خواهد کرد.

در پایان باید بر این نکته تاکید کرد که بر خلاف تعبیر رسانه ها در انتخابات تونس نباید از شکست اسلام گراها استفاده کرد، چرا که با تمام کارشکنی های سه سال گذشته در مورد اسلام گراها باز حزب النهضه موفق به کسب نزدیک به 70 کرسی شد و در دولت آینده نیز نقش تاثیر گذاری خواهد داشت. حال باید منتظر انتخابات ریاست جمهوری ماه آینده تونس بود و شرایط را پس از این انتخابات بررسی کرد که چه جریانی موفق به حاکم کردن دیدگاه خود در کشور خواهد شد.

یوسف شفیعی

منبع: بصیرت