اسلام تايمز - جدال جديد امريكا و آسيا

اسلام تایمز- اسلام تایمز- انتشار راهبرد امنيتي رابرت گيتس براي آسيا، ترديدي باقي نگذاشت كه امريكا براي ايجاد آرايش سياسي جديد در اين حوزه خيز برداشته است و سفر بحث‌انگيز اوباما به پايتخت 4 قدرت آسيا را بايد پيش‌درآمدي بر اين استراتژي تهاجمي به حساب آورد. آسيايي ها از لابه‌لاي اظهارات اوباما جهت‌گيري ضد چيني اين سفر را دريافتند.

سال گذشته باراك اوباما رئيس جمهور امريكا در اولين سفر رسمي آسيايي‌اش از روابط عميق واشنگتن و پكن سخن راند و گفت اين دو قدرت همچون دو شريك بار مسائل جهاني نظير تغييرات جوي، منع اشاعه سلاح هسته‌اي و بحران اقتصادي را به دوش خواهند كشيد.

اما اوباما در دومين سفرش به آسيا‌، عامدانه چين را دور زد، اما اكنون سخن از مشاركت جاي خود را به بي‌اعتمادي داده است. عناصر بدبيني و تنش بر عوامل تفاهم غلبه كرده است. پيش از اين ديدار اوباما با دالايي‌لاما رهبر تبعيدي تبت و برنامه فروش تسليحات به تايوان رهبران چين را خشمگين كرده بود. در دو ماه اخيرنيز مقامات امريكا تلاش كردند روابط رهبران چين را با همسايگان ژاپني و كره‌اي آن مختل سازند. جانبداري امريكا از توكيو در ارتباط با بحراني كه بر سر درگيري قايق چيني با كشتي ژاپني رخ داد چيني‌ها را برافروخته‌تر كرد. علاوه بر اين، مناقشات ديگري درباره برنامه هسته‌اي پيونگ يانگ، ارز، صادرات فولاد، قطعات يدكي ماشين و لاستيك مناسبات چين و امريكا را پرتنش‌تر كرده است.

به اعتقاد كارشناسان، اين فراز و نشيب‌ها ناشي از توقعات بالاي طرف امريكايي از آسيايي‌ها است.
در اين فضا ناگاه مناسبات واشنگتن و پكن در پائين‌ترين سطح طي چند سال اخير قرار مي‌گيرد.

توانايي چين در عبور سالم از بحران اقتصاد جهاني اعتماد به نفس پكن را افزايش داده و باعث شده اين كشور با توان بيشتري در پي منافع جهاني و منطقه‌اي خود باشد. آنچه تعاملات چين و امريكا را به حضيض رسانده به يك موضوع خاص محدود نمي‌شود بلكه مجموعه‌اي از مسائل كه آميخته با سوءتفاهم درباره مواضع و نيات طرف مقابل است پكن و واشنگتن را از يكديگر دور ساخته است.

اين سوءتفاهم‌ها از آنجا ناشي مي‌شود كه امريكا ابتدا به ساكن از چين خواست تا عليه دو كشور نزديك به آن يعني ايران و كره شمالي با واشنگتن همكاري كند. چين كه خواهان نقشي مهم‌تر متناسب با قدرت اقتصادي خود است به پيشنهاد امريكا پاسخي زيركانه و مشروط و در ازاي طرح امريكا خواهان امتيازاتي براي تحقق آرزوهاي جهاني‌اش شد.

دولت جديد امريكا ابتدا وعده داده بود جايگاه چين در امور جهاني را محترم شمارد. لكن پكن دريافت كه دولت اوباما خواسته‌هاي بسيار بيشتري دارد. برخي از اين درخواست‌ها مانند افزايش نرخ يوان و جدايي پكن از متحدان مهم‌اش مثل كره و ايران مي‌توانست به منافع چين لطمات جدي و
جبران ناپذيري وارد كند. رهبران چين اميدوار بودند كه حتي با پرداخت چنين بهايي به دو هدف عمده دست يابند: 1)‌ فروش تسليحات امريكا به چين را متوقف سازند 2) اجازه ندهند كاخ سفيد به سكويي براي رقيبان يا مخالفان آنها از تايوان گرفته تا جدايي‌طلبان تبتي و دالايي‌لاما مبدل شود. بنابراين چين دريافته است كه وعده‌هاي امريكا موقتي بوده و نمي‌توان با اتكا به دولت اوباما مسير بي‌خطري براي دستيابي به برنامه‌هاي جهاني خود انتخاب كند.

تائو ونژائو پژوهشگر آكادمي چيني علوم اجتماعي در جمعبندي اين رخدادها اظهار مي‌دارد كه واشنگتن بايد دريابد كه چين و امريكا دو قدرت متفاوت هستند و قاعدتاً ديدگاه‌ها و منافع متفاوتي نيز خواهند داشت.