افول امپراتور پايگاه‌هاي نظامي

 تفكر استفاده از ابزار نظامي براي نيل به اهداف سياسي كه پايه آن 9 سال پيش از سوي نومحافظه‌كاران نهاده شد مهمترين عامل در تسريع مسابقه تسليحاتي است كه هر روز به هزينه‌هاي گزاف ارتش امريكا مي‌افزايد.
پاكستان، تازه‌ترين ميدان سرمايه‌گذاري افسانه‌اي مجتمع‌هاي صنعتي ـ نظامي امريكاست. كافي است به ساختمان جديد سفارتخانه و نمايندگي پنتاگون در اسلام‌آباد پاكستان نگاه كنيد. اين ساختمان، با هزينه 736 ميليون دلار دومين ساختمان گرانقيمتي است كه توسط امريكا به عنوان سفارتخانه ساخته مي‌شود. روزنامه نيويورك تايمز اخيراً در گزارشي از گسيل خيل سرمايه‌گذاران و مقاطعه‌كاران امريكايي به پاكستان به صراحت نوشت كه هر يك از مراكزي كه به ظاهر براي انجام وظايف يك سفارتخانه و كنسولگري در جهت پيشبرد منافع امريكا داير مي‌شوند، در اصل پايگاه نظامي نيروهاي امريكايي محسوب مي‌شوند اما مخارج سرسام‌آور آنها در بودجه نظامي امريكا گنجانده نشده است.
در واقع اين ساختمان‌ها كه در ظاهر سفارتخانه هستند به قلعه‌هاي دوران قرون وسطي بي‌شباهت نيستند. چالمرز جانسون از كارشناسان سرشناس امريكا نوشت: «مراكز جديد‌الاحداث مكاني براي جاسوسان، مأمورين اطلاعاتي و ديپلمات‌هايي هستند كه همواره نگاهشان به تحولات آن منطقه براي عكس‌العمل سريع دوخته شده است و به راحتي قابل حدس است كه حضور تعداد زيادي از تفنگداران دريايي و يا محل فرود هليكوپتر در يك ساختمان نشانگر چه چيزي است.»
نكته قابل تأمل اين است كه اين پروژه‌ها در دوره اوباما كليد مي‌خورد كه وعده داده بود هزينه‌هاي گزاف نظامي‌گري دوران بوش را صرف رفاه مردم خواهد كرد اما همه چيز در قراردادهاي پنتاگون با مقاطعه‌كاران بيانگر حضور پررنگ نظاميان امريكا در مناطق تحت جنگ است.
حال اين سؤال مطرح است كه امريكا چه برنامه‌اي براي 800 پايگاه نظامي خود در ديگر كشورها دارد؟ اوباما و كنگره در مورد موضوعاتي از قبيل نجات بانك‌هاي ورشكسته، برنامه جديد سلامتي و درماني، آلودگي محيط‌زيست و كاهش هزينه‌هاي غيرضروري در كشمكش هستند، ولي در اين ميان هيچ يك از آنان از بسته شدن حداقل چند پايگاه نظامي پرهزينه و كم مصرف كه دموكرات‌ها روز ورود به كاخ سفيد وعد داده بودند سخن نمي‌گويند. در عوض مقامات امريكا هر بار بودجه جديدي به اين پايگاه‌هاي ناكارآمد اختصاص مي‌دهند. در اواخر ماه ژوئن مقامات قرقيزستان ترغيب شدند تا در قبال دريافت سالانه 60 ميليون دلار به امريكا اجازه دهند تا به فعاليت خود در پايگاه هوايي مناس ادامه دهد.
واشنگتن پيش از اين توافق، سالي 4/17 ميليون دلار براي استفاده از اين پايگاه هوايي به بيشكك پرداخت مي‌كرد. به علاوه امريكا موظف شده تا تمامي هزينه‌هايي را كه براي تكميل و پيشرفت تجهيزات اين پايگاه لازم است تقبل كند. نيويورك‌تايمز مي‌نويسد: به نظر مي‌رسد دركشورهايي كه امريكا از محبوبيت بسيار كمي برخوردار است، حضور پايگاه‌هاي نظامي امريكا به منبع درآمدي براي اين دولت‌ها تبديل شده است و هزينه زيادي به دولت امريكا تحميل مي‌كند. به طور مثال اكوادور به امريكا هشدار داده كه تا ماه نوامبر پايگاه هوايي مانتا را تخليه كند. البته به نظر مي‌رسد با پيشنهاد پرداخت اجاره بيشتر امريكا باز هم بتواند در اين پايگاه بماند. ژاپن نيز پس از 57 سال حضور نيروهاي نظامي امريكا و دريافت اجاره‌هاي زياد از مقامات (امريكا) از واشنگتن خواسته تا نظاميان خود را از اين كشور خارج كند و برخي نيروهاي دريايي و زيردريايي‌هاي خود را به جزيره گوام منتقل كند.
در ازاي اين جا به‌جايي، امريكا مجبور است تمام مخارج انتقال نيروي دريايي و ساخت تجهيزات نظامي در جزيره گوام را از ماليات‌دهندگان امريكايي بگيرد حال اين امكان وجود دارد كه ديگر كشورها كه حضور نظاميان امريكايي برايشان دردسرآور شده است اقدام به اعمال مشابهي كنند. جانسون در اين زمينه مي‌گويد: من به اين كشورها پيشنهاد مي‌كنم كه قبل از اين كه دير شود و امپراتوري امريكا با پايگاه‌هاي نظامي‌اش ورشكست شود، از اين راه درآمدي براي خود كسب كنند.
به هر حال با توجه به شواهد و اتفاقات اخير به نظر مي‌رسد كه اصرار امريكا بر حفظ پايگاه‌هاي نظامي خود در ميان موج عظيم بحران اقتصادي به افول ارتش ايالات متحده خواهد انجاميد.
اين سخن جانسون را به صورت نافذتر، چند انديشمند امريكايي اخيراً در نامه‌اي گوشزد كرده‌اند. آنها از شهروندان امريكايي خواسته‌اند اين بار در اوضاع متلاطم اقتصادي مراقب باشند ماليات‌هايشان صرف توپ و موشك و ابزار كشتار در خاورميانه و جنوب آسيا نشود.