ارتش ترکیه تسلیم شد

هفته نامه "اشپیگل" در تحلیلی در این باره نوشت : این روزها را می توان پایان یک قرن حاکمیت طولانی مدت ارتش ترکیه بر این کشور دانست.
 
فرماندهان ارتش ترکیه استعفا کرده اند، قدرت ژنرالها در این کشور درهم شکسته است.
 
برنده بزرگ این جریانها، رجب طیب اردوغان است که جایگاهش بیش از پیش قدرتمند شده است.

اشپیگل در ادامه با اشاره به استعفای رئیس ستاد ارتش ترکیه "ایسیک کوسانر" Isik Kosaner این را یک واقعه تاریخی برای ترکیه ارزیابی کرد.

رئیس ستاد ارتش ترکیه امیدوار بود که با تهدید اردوغان برای یک استعفا بتواند اردوغان را تحت تاثیر قرار دهد، اما نخست وزیر این کشور با این جمله که ما نباید جلوی کسانی را که می خواهند بروند بگیریم با بی توجهی خود تودهنی محکمی به این ژنرال عالی رتبه زد،در نتیجه رئیس ستاد ارتش ترکیه مجبور شد تهدید خود را عملی کند.

نویسنده در ادامه تاکید کرد که کناره گیری یک باره یک ژنرال ارشد ترکیه به صورت آشکار نشان می دهد که در این کشور یک دوران به سر آمده است. 

اردوغان موفق شده است شالوده ارتش را در هم بشکند و ارتش در برابر حزب عدالت و توسعه حاکم تسلیم شده است. 

بعد از این واقعه، ارتش ترکیه دیگر هرگز به وضعیتی که در صد سال قبل قرار داشت برنخواهد گشت.

اشپیگل در ادامه نوشت : برای اینکه بفهمیم ارتش در ترکیه چگونه آن قدر قدرتمند شد، باید نگاهی به تاریخ گذشته این کشور بیندازیم.
 
پس از شکست در جنگ جهانی اول و تاسیس جمهوری در سال 1923 در این کشور ارتش همواره نقش ویژه ای را در ترکیه ایفا می کرد.

"مصطفی کمال پاشا" معروف به آتاترک ژنرالی بود که به عنوان پدر و موسس جمهوری در ترکیه که آن را بر مبنای جدایی دین از سیاست تاسیس کرد شناخته می شد،جانشین وی نیز یک افسر عالی رتبه بود. 

ارتش ترکیه در سال 1949 نگران بود که کشورش با عضویت در ناتو به یکی از ستونهای ائتلاف نظامی غرب علیه شوروی که بسیار نزدیک به آن بود تبدیل شود. 

در سی سال بعد از آن نیز یعنی تا سال 1989 ارتش ترکیه نگران این موضوع بود که این کشور در جریان جنگ سرد به شریک تنگاتنگی برای آمریکا و ناتو تبدیل شود.

ارتش ترکیه برای اینکه موضع اساسی ضد کمونیستی و ضد اسلامی و سکولار ترکیه از هم نپاشد و پا برجا باقی بماند در این دوران سه بار علیه دولتهای منتخب دست به کودتا زد. 

در سالهای 1961، 1971 و 1980 . دکترین ارتش در ترکیه بسیار مهمتر از دموکراسی در این کشور بود و در دوران جنگ سرد، آمریکا و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) موافق این موضوع بودند.

اشپیگل در ادامه نوشت : از اواسط سالهای هشتاد بود که مناسبات قدرتی بین حکومت غیر نظامی و رهبری نظامی در این کشور به آرامی تغییر کرد. 

در سال 1990 برای اولین بار یک ژنرال ارشد ارتش ترکیه به دلیل ناهماهنگی با نخست وزیر این کشور استعفا کرد.

از اواسط سالهای نود مبارزات قدرتی بین دو گروه یعنی ارتش و حامیان آن در یک طرف و جنبش اسلامی محافظه کار از طرف دیگر شدت گرفت.
 
با پیروزی انتخاباتی حزب عدالت و توسعه در سال 2002 یک حزب اسلامی میانه رو ، مدرن و جدید نظم بخشیدن به این جبهه گیریها را در دست گرفت.

از زمان انتخاب اردوغان به عنوان نخست وزیر ترکیه در سال 2003 ارتش بسیار تلاش کرد تا او را از صندلی حکومت پایین بکشد یا حداقل قدرتش را کم کند، اما کاملا در این راه شکست خورد.

نویسنده در ادامه با اشاره به شجاعت شخص اردوغان در به چالش کشیدن ارتش و رشد چشمگیر اقتصاد ترکیه تحت حکومت وی نوشت که ارتشیان ترکیه نیز این موضوع را درک کرده بودند و تهدیدهای آنها علیه حکومت دیگر اثری نداشت.

اشپیگل در ادامه با تاکید بر اینکه اردوغان بعد از پیروزی مجددش در انتخابات ترکیه در سال 2007 با تاسیس سازمانهای ویژه بیش از پیش ارتش را تحت کنترل و نظارت قرار داد نوشت: در حال حاضر حدود 250 ژنرال و دریاسالار و افسرعالی رتبه که قصد کودتا علیه حکومت را داشتند در زندانهای ترکیه به سر می برند و روز گذشته نیز روند دستگیری ژنرالها در این کشور ادامه پیدا کرد.

اردوغان بعد از پیروزی انتخاباتی سوم در حدود شش هفته پیش در اوج قدرت خود قرار گرفت.