چتر دفاعی آمریکا در خاورمیانه

 وزير امور خارجه آمريكا كه براي شركت در يك كنفرانس امنيتي در تايلند به سر مي برد در مصاحبه با يكي از شبكه هاي تلويزيوني اين كشور ضمن متهم كردن ايران به تلاش براي دستيابي به تسليحات اتمي اظهار كرد «اگر جمهوري اسلامي عقب ننشيند، ايالات متحده، متحدان خود در خليج فارس را زير يك چتر دفاعي قرار خواهد داد.»
اين طرح اگرچه كشورهاي عرب متحد آمريكا در خليج فارس را دربر گرفته و آنان را سوي ديگر اين معادله مي نشاند ولي در حالي كه حدود يك هفته از طرح آن مي گذرد، اين ايده با واكنش سرد مقامات و تحليل گران عرب روبرو شده است. آنان چنين اظهاراتي را «صحبت هاي كلي» مي دانند كه به هيچ عنوان برايشان تازگي ندارد.
آمريكا تا پيش از اين از ايجاد چتر هسته اي براي حمايت از ژاپن و كره جنوبي به عنوان شاخص ترين متحدان آسيايي خود سخن به ميان مي آورد و اين براي نخستين بار است كه يك مقام رسمي آمريكايي استفاده از چتر دفاعي را براي كشورهاي حوزه خليج فارس مطرح مي كند. هر چند كلينتون از لفظ «چتر دفاعي» استفاده كرده است اما به گفته لس آنجلس تايمز منظور اصلي وي همان «چتر هسته اي» است. در اين باره چند نكته گفتني است؛
1- آمريكا چه بخواهد و چه نخواهد بايد «ايران هسته اي» را بپذيرد. اين واقعيتي است كه كاخ سفيد بايد خود را براي تعامل با آن - هر چند ناخواسته- آماده كند. از سوي ديگر پذيرش و اعتراف به ايران هسته اي موازنه قدرت را به نفع ايران در منطقه تغيير خواهد داد و اين چيزي نيست كه براي آمريكا و متحد منطقه اي اين كشور يعني رژيم صهيونيستي مطلوب باشد. براين اساس واشنگتن تاكتيك «ايران هراسي» در پيش گرفته و با طرح ايجاد و استقرار «چتر دفاعي» در منطقه و سخناني از اين دست كه «ما تصريح كرده ايم دست به عمل خواهيم زد و همانگونه كه بارها گفته ايم عملي فلج كننده و تلاش مي كنيم كه نيروي دفاعي متحدانمان در منطقه را بهبود بخشيم» به دنبال حفظ موقعيت آمريكا و اسرائيل در خاورميانه - خصوصاً منطقه خليج فارس- است.
كريستين ساينس مانيتور نيز درباره اظهارات اخير كلينتون مي نويسد: «با توجه به فضاي كنوني به نظر مي رسد هيلاري به واقعيت اظهارات خود چندان اعتقادي نداشته باشد چرا كه بسياري بر اين عقيده اند كه شايد اوباما در آينده اي نزديك قصد پذيرش ايران به عنوان قدرت هسته اي را داشته باشد.»
2- تحريم هاي بين المللي و قطعنامه هاي پياپي شوراي امنيت سازمان ملل نتوانسته اند نقش «بازدارندگي» در روند پيشرفت هسته اي ايران ايفا نمايند. از اين رو به عنوان يكي از روشهاي مقابله با ايران اتمي، آمريكا و اسرائيل سعي دارند تا موضوع هسته اي كشورمان را «منطقه اي» نمايند. كلينتون كه برنامه هسته اي ايران را يكي از موضوعات مورد بحث كنفرانس امنيتي درتايلند با همتايان آسيايي خود قرار داده بود با طرح اين ايده تلاش كرد تا با منطقه اي كردن موضوع هسته اي ايران، فشار مضاعفي را بر كشورمان براي توقف فعاليت هاي اتمي وارد نمايد.
در اين راستا پيش از اين نيز تل آويو سعي كرده بود تا نگراني خود از برنامه هاي هسته اي كشورمان را به ساير كشورهاي خاورميانه - خصوصاً همسايه هاي ايران- تسري داده و آن را در اولويت اول مسايل منطقه بنشاند. يكي از اهداف اظهارات اخير وزير امور خارجه آمريكا شكل گيري «حاشيه امن» براي نتيجه بخشي تلاش هاي رژيم صهيونيستي عليه ايران در منطقه و باز شدن چتر امنيتي و دفاعي روي كشورهاي عربي متحد آمريكا در خاورميانه و در برابر ايران است.
3- يكي ديگر از هدفهاي ايده «چتر دفاعي خاورميانه» فراهم كردن زمينه هاي نزديكي بيشتر اعراب به اسرائيل در قالب طرح عادي سازي روابط اين رژيم با كشورهاي عرب منطقه است. اين اقدام واشنگتن -اگر تحقق پيدا كند- به طرز زيركانه اي موقعيت كشورهاي عربي را در نزاع عربي- اسرائيلي تضعيف خواهد كرد. چرا كه پذيرش اين طرح از سوي كشورهاي حاشيه خليج فارس به واشنگتن اين امكان را خواهد داد تا منطقه را تحت سلطه نظامي خود درآورده و كشورهاي منطقه به ناچار به توافقنامه هاي چند جانبه امنيتي نظير آنچه در عراق اتفاق افتاد، تن دهند. پذيرش سيطره نظامي آمريكا و قبول توافقنامه هاي نظامي و امنيتي، كشورهاي عربي را آنقدر وابسته و گرفتار آمريكا خواهد كرد تا در موضع نزاع با اسرائيل در محاق انفعال بغلتند.
4- پروژه «هراس از ايران» كه توسط كاخ سفيد دنبال مي شود و اجبار كشورهاي منطقه به پذيرفتن چتر دفاعي آمريكا به خودي خود به گسترش پايگاههاي نظامي آمريكا در منطقه خواهد انجاميد. عملياتي شدن اين طرح به مسابقه تسليحاتي در منطقه دامن خواهد زد و به فروش مقادير قابل ملاحظه اي از تجهيزات و تسليحات نظامي آمريكا به كشورهاي حوزه خليج فارس ختم خواهد شد. نتيجه اين تجارت، رونق صنايع نظامي آمريكا است. مضافاً آنكه هزينه هاي بالا و سرسام آور پايگاههاي نظامي آمريكا در منطقه از جيب همين كشورها خرج خواهد شد.
مدتهاست كه كاخ سفيد در تلاش است تا بخشي از بحران مالي خود را از طريق فروش سلاح هاي نظامي به كشورهاي عربي برطرف سازد. طرح «چتردفاعي» بهانه خوبي براي آمريكاست تا خاورميانه و كشورهاي حوزه خليج فارس را به انبار تسليحاتي خود- البته در سطحي كنترل شده به نسبت توان نظامي رژيم صهيونيستي- تبديل نموده و جيب هاي خود را از دلارهاي عربي پر كند.
واقعيت آن است كه اين چتر نه براي «دفاع» بلكه براي «چتربازي» آمريكا در منطقه و سركيسه كردن دولت هاي وابسته طراحي شده است.
5- از سوي ديگر سيطره نظامي آمريكا در خاورميانه با هدف ممانعت از گسترش نفوذ ساير قدرتهاي بين المللي مانند روسيه و چين و يا حتي اتحاديه اروپا در اين منطقه صورت مي گيرد. به بيان ديگر آمريكا با اعلام اين طرح دنبال آن است تا بار ديگر اقتدار خود را به عنوان قدرت اول دنيا (!) بازسازي كند. براساس ايده جديد كلينتون كشورهاي منطقه بايد هزينه هاي پروژه جديد آمريكا را در دستيابي به اين هدف تامين كنند.
آمريكا در تلاش است تا با تقويت پايگاههاي نظامي خود در خاورميانه موقعيت خود را در برابر ساير كشورها تقويت كند. اين طرح ادامه روند توسعه طلبي آمريكاست كه بخشي از آن قبلاً در اروپاي شرقي كليد خورده است. آمريكا با نام چتر هسته اي سيستم راداري خود را در مناطق اشغالي فلسطين مستقر كرده به گونه اي كه اروپا، آسيا و آفريقا را مهار كند. از سوي ديگر سعي دارد تا كشورهاي منطقه را به پذيرش طرحهاي اين چنيني ترغيب نمايد. تلاش براي استقرار موشك هاي پاتريوت در قطر و ارايه ايده جديد چتر دفاعي در همين راستا ارزيابي مي شود.
6- مدتهاست ابرقدرتي آمريكا رو به افول گذارده، اما رهبران اين كشور هنوز اصرار دارند و ظاهراً عادت كرده اند كه ژست ابرقدرتي گرفته و چشمان خود را بسته و با ملتهاي جهان زورگويانه سخن گفته و رفتار كنند. هر چند كه امروز در سايه بيداري ملت ها و موج آزادي خواهي كه از انقلاب بزرگ حضرت روح الله(ره) نشأت گرفته و مرزهاي كشورها را يك به يك درمي نوردد، ديگر گوش كسي به اين ياوه گويي ها و زياده طلبي ها بدهكار نيست.
آمريكا خوب مي داند كه بدون درك نقش ايران به عنوان قدرت اول و تاثيرگذار منطقه، در خاورميانه راه به جايي نخواهد برد. او بايد در برابر ايران هسته اي سر تسليم فرود آورد، ادبيات طلب كارانه و مداخله جويانه خود را «تغيير» دهد و چشمانش را به روي واقعيت ها باز كند.
حميد اميدي